Pojęcie „miejsca pracy” na gruncie Kodeksu postępowania cywilnego jako miejsca doręczenia w sprawie cywilnej pisma procesowego osobie fizycznej. Uwagi de lege lata i de lege ferenda

Abstrakt

Prawidłowość i skuteczność czynności doręczenia w postępowaniu cywilnym zależy od wielu wymogów, do których zalicza się także poprawnie określone miejsce tej czynności. W świetle art. 135 § 1 k.p.c. doręczeń pism w sprawach cywilnych adresatowi – osobie fizycznej dokonuje się w mieszkaniu, w miejscu pracy lub tam, gdzie się adresata zastanie. Rozważania poświęcone w niniejszym opracowaniu wskazanej instytucji prowadzą do wniosku, że jest to określenie autonomiczne i zarazem nieostre, bowiem po zmianie brzmienia art. 126 § 2 k.p.c. nowelą z 2 lipca 2004 r., zatraciło walor identyfikujący adresata. Wprowadzenie zaś aktualnie odpowiedniego nawet nakazu ustawowego określenia tego miejsca jako miejsca doręczenia pisma procesowego, mogłoby wywoływać wątpliwości co do zgodności takiej regulacji z konstytucyjną zasadą równości, w tym wypadku, podmiotów postępowania cywilnego wobec prawa (art. 32 Konstytucji RP). De lege ferenda należy zastanowić się nad zachowaniem wymogu wskazywania miejsca pracy jako miejsca właściwego do dokonania doręczenia, skoro organowi rozstrzygającemu nie jest znany z urzędu zawód i miejsce wykonywania pracy przez stronę, a i sama strona nie jest przecież obowiązana do wskazywania takiego adresu w piśmie procesowym. Wykluczyć należy także dopuszczalność nałożenia na organ rozstrzygający obowiązku ustalania miejsca przebywania adresata pisma. Właściwszym rozwiązaniem wydaje się natomiast wprowadzenie obowiązku precyzyjnego określenia przez stronę procesową adresu do doręczeń w treści wnoszonego pierwszego pisma procesowego pod rygorem pozostawienia kolejnych pism w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia. Rozważyć należy także wprowadzenie swoistej dla potrzeb obrotu doręczeniowego siatki pojęciowej, zapewniającej poprzez szeroko zakreślone desygnaty oznaczenia właściwego miejsca doręczenia, skuteczność takiej czynności. Niedbałość i niekonsekwencja ustawodawcy w posługiwaniu się nieostrymi pojęciami o różnych dodatkowo zakresach zastosowania nie sprzyja bowiem precyzyjnemu określeniu miejsca doręczenia.