Abstract
The Byzantine art is based upon the Christological dogma. The artistic representations of Christ and saints is justified by the fact of incarnation. Since God became visible in Christ, it is possible to represent the God’s Son in the venerable images. However, such a strong connection between the legitimacy of the icon and the Christological doctrine raises the question whether it is possible to express other particular dogmatic contents by means of that art and aesthetics. The present article attempts to read integrally the Trinitarian truth as represented in the Andrei Rublev icon “The Trinity”. Yet, such integral reading requires not only to read the content displayed in the icon, but also to analyse if the internal dynamism of the aesthetic expression of the divine truth, besides its Christological justification, has a Trinitarian reason as well.
References
BALTHASAR H.U. VON, Chwała. Estetyka teologiczna, tom 2: Modele teologiczne, część 1: Od Ireneusza do Bonawentury, tłum. E. Marszał i J. Zakrzewski, Kraków 2007.
BALTHASAR H.U. VON, Chwała. Estetyka teologiczna, tom 3/2: Teologia, część 2: Nowy Testament, tłum. J. Fenrychowa, Kraków 2010.
BUNGE G., Inny Paraklet: ikona Trójcy Świętej mnicha - malarza Andrzeja Rublowa, tłum. K. Małys, Kraków 2001.
CYREK O., Epifaniczne przedstawienia Trójcy Świętej na ikonach bizantyjskich i ruskich. Dogmat trynitarny a kanon ikonograficzny., „Poznańskie Studia Teologiczne”, 25 (2011), s. 213–237.
CZAJA A., Dogmat, [w:] Leksykon Teologii Fundamentalnej, red. M. Rusecki i inni, Lublin – Kraków 2002, s. 315–317.
DZIDEK T., Granice rozumu w teologicznym poznaniu Boga, Kraków 2001.
EVDOKIMOV P., Prawosławna wizja teologii moralnej: Bóg w życiu ludzi, tłum. W. Szymona, Kraków 2012.
GARON H.A., Mistyka kosmosu, tłum. I. Nowicka, Kraków 2010.
GOMBRICH E.H., Pisma o sztuce i kulturze, red. R. Woodfield i D. Folga-Januszewska, tłum. D. Folga-Januszewska, Kraków 2011.
GRESHAKE G., Życie silniejsze niż śmierć: o nadziei chrześcijańskiej, tłum. J. Kubaszczyk, Poznań 2010.
HRYNIEWICZ W., Nadzieja uczy inaczej: medytacje eschatologiczne, Warszawa 2003.
KAWECKI W., Teologia piękna: poszukiwanie locus theologicus w kulturze współczesnej, Poznań 2013.
KLAUZA K., Teokalia. Piękno Boga: prolegomena do estetyki dogmatycznej, Lublin 2008.
NICHOLS A., Redeeming beauty: soundings in sacral aesthetics, Burlington 2007.
OGÓREK P.P., Mistyka według T. Mertona, Warszawa 1996.
PAPROCKI H., Bóg żywy: katechizm Kościoła Prawosławnego, Kraków 2001.
PELIKAN J.J., Powstanie wspólnej tradycji (100-600), tłum. M. Höffner, Kraków 2008.
PELIKAN J.J., Duch wschodniego chrześcijaństwa (600-1700), tłum. M. Piątek, Kraków 2009.
RAMACHANDRAN V.S., Neuronauka o podstawach człowieczeństwa: o czym mówi mózg?, tłum. A. i M. Bienderowie i E. Józefowicz, Warszawa 2012.
SESBOÜÉ B., Misterium Trójcy: refleksja spekulatywna i opracowanie języka „filoque”. Relacje trynitarne (począwszy od IV wieku), [w:] Historia dogmatów, tom I: Bóg zbawienia: tradycja, reguła i Symbole wiary: ekonomia zbawienia: rozwój dogmatów trynitarnych i chrystologicznych, red. B. Sesboüé, tłum. P. Rak, Kraków 1999, s. 251–300.
SOBÓR KONSTANTYNOPOLITAŃSKI IV, Kanony, [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych: tekst grecki, łaciński, polski, tom 2, red. A. Baron i H. Pietras, tłum. A. Baron, H. Pietras, i T. Wnętrzak, Kraków 2003, s. 48–105.
SOBÓR NICEJSKI II, Dekret wiary, [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych: tekst grecki, łaciński, polski, tom 1, red. A. Baron i H. Pietras, tłum. T. Wnętrzak, Kraków 2005, s. 330–341.
SOCHOŃ J., Religia w projekcie postmodernistycznym, Lublin 2012.
STRUMIŁOWSKI J.P., Piękno zbawi świat?, Kraków 2016.
USPIENSKI L., Ikona i sztuka, [w:] Duchowość chrześcijańska, tom 1, red. B. McGinn, J. Meyendorff, i J. Leclerq, tłum. P. Blumczyński i S. Patlewicz, Kraków 2010, s. 377–388.
WEINANDY T.G., Czy Bóg cierpi?, tłum. J. Majewski, Kraków 2003.
WOŹNIAK R.J., Różnica i tajemnica. Objawienie jako teologiczne źródło ludzkiej sobości, Poznań 2012.
Downloads
Download data is not yet available.
