Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Tom 18 Nr 1 (2010)

Teologia systematyczna

Symbolika światłości w Ewangelii według św. Jana na tle kultury starożytnej

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2010.18.1.57-72  [Google Scholar]
Opublikowane: 04.04.2020

Abstrakt

Nel vangelo secondo Giovanni appare l’importanza teologica dei segni. Giovanni è convinto che i segni, senza la parola che li spiega, restano ambigui: ognuno finisce per intenderli a modo suo. Occorre che i segni vengano letti alla luce di tutta la parola di Dio scritta nell’Antico Testamento e alla luce della parola di Gesù: dal segno si passa alla fede attraverso la parola. L’ascolto della parola ci fa consapevoli del significato del segno e l’incredulità nasce più dal rifiuto della parola, che dal rifiuto del segno. Il vangelo secondo Giovanni ami ricorrere ai simboli per spiegare la persona di Gesù. Molti di questi simboli sono presi dall’esperienza quotidiana, come il simbolo della luce, delle tenebre, dell’acqua, della vita, del pane, del vino, del pastore, della porta, della via, della vite; altri derivano dalla formazione biblica dell’autore.

Bibliografia

  1. Aren-Hoevel D., Mali komentari Biblije – Stari Zavjet i Prapovijest, Zagreb 1988. [Google Scholar]
  2. Arystoteles, O duszy, III, 5, 430 a 10–23, tłum. P. Siwek, w: tenże, Dzieła wszystkie, Warszawa 1972. [Google Scholar]
  3. Bauer W., Griechisch-Deutsches Wörterbuch zu den Schriften des Neuen Testaments und der übrigen urchristlichen Literatur, Berlin 1988. [Google Scholar]
  4. Biedermann H., Leksykon symboli, Warszawa 2005. [Google Scholar]
  5. Castelot J.J., Cody A., Instytucje religijne Izraela, w: Katolicki komentarz biblijny, red. R.E. Brown i in., Warszawa 2001. [Google Scholar]
  6. Charles R.H., The Book of Jubilees, w: The Apocrypha and Pseudepigrapha of the Old Testament in English, ed. R.H. Charles, vol. 2, Oxford 1969. [Google Scholar]
  7. Czerski J., Życie (hasło), w: Egzegeza Ewangelii św. Jana, red. F. Gryglewicz, Lublin 1992. [Google Scholar]
  8. Daniélou J., Teologia judeochrześcijańska, Kraków 2002. [Google Scholar]
  9. Gnilka J., Teologia Nowego Testamentu, Kraków 2002. [Google Scholar]
  10. Gryglewicz F., Dyskusja Jezusa (J 8,12-59), „Collectanea Theologica” 53 (1983), nr 1. [Google Scholar]
  11. Hallam E., Bogowie i boginie, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  12. Hasenfratz H.P., Religie świata starożytnego a chrześcijaństwo, Kraków 2006. [Google Scholar]
  13. Heraklit (hasło), w: Mała encyklopedia kultury antycznej, red. Z. Piszczek, Warszawa 1990. [Google Scholar]
  14. Heraklit z Efezu, Fragment B 1. [Google Scholar]
  15. Jaeger W., Wczesne chrześcijaństwo i grecka paideia, Bydgoszcz 2002. [Google Scholar]
  16. Jastrzębska E., Miasta Apokalipsy, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  17. Jelonek T., Kultura perska a Biblia, Kraków 2010. [Google Scholar]
  18. Józef Flawiusz, Antiquitates Judaicae, III, X, 4 oraz XI, V, 5. [Google Scholar]
  19. Józef Flawiusz, Antiquitates Judaicae, IV, VIII, 12. [Google Scholar]
  20. Justyn, Dialog z Żydem Tryfonem. LXI, 1; LXII, 4. [Google Scholar]
  21. Kameraz-Kos N., Święta i obyczaje żydowskie, Warszawa 1997. [Google Scholar]
  22. Keener C.S., Komentarz historyczno-kulturowy do Nowego Testamentu, Warszawa 2000. [Google Scholar]
  23. Kozyra J., Wiodąca rola Jezusa Chrystusa określona tytułami: Archē, Archēgos, Archōn i Archiereus w. tekstach liturgicznych Nowego Testamentu – w wyznaniach wiary: w homologiach i aklamacjach, w: „Sanctificetur nomen tuum” (Mt 6,9): księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Januszowi Czerskiemu z okazji 65. rocznicy urodzin i 38 lat pracy naukowo-dydaktycznej, Opole 2000, s. 209–225. [Google Scholar]
  24. Księga jubileuszów, tłum. A. Kondracki, w: Apokryfy Starego Testamentu, red. R. Rubinkiewicz, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  25. Kuryłowicz M., Prawa antyczne. Wykład z historii najstarszych praw świata, Lublin 2006. [Google Scholar]
  26. Langer W., Święto Namiotów (hasło), w: Praktyczny słownik biblijny, red. A. Grabner-Haider, tłum. T. Mieszkowski, P. Pachciarek, Warszawa 1994, s. 1297. [Google Scholar]
  27. Langkammer H., Hymny chrystologiczne Nowego Testamentu. Najstarszy obraz Chrystusa, Katowice 1976. [Google Scholar]
  28. Lurker M., Bogowie i symbole starożytnych Egipcjan, Warszawa 1995. [Google Scholar]
  29. Marzęcki J., Systemy religijno-filozoficzne Wschodu, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  30. Meinertz M., Die „Nacht” im Johannesevangelium, „Theologische Quartalschrift” 133 (1953), s. 400–407. [Google Scholar]
  31. Mędala S., Chrystologia Ewangelii św. Jana, Kraków 1993. [Google Scholar]
  32. Mędala S., Ewangelia według świętego Jana (rozdziały 1-12), Nowy Komentarz Biblijny 4, cz. 1, Częstochowa 2010. [Google Scholar]
  33. Mędala S., Świat, w: Egzegeza Ewangelii św. Jana. Kluczowe teksty i tematy teologiczne, red. F. Gryglewicz, Lublin 1992. [Google Scholar]
  34. Mędala S., Wprowadzenie do literatury międzytestamentalnej, Kraków 1994. [Google Scholar]
  35. Miszna, Kelim, XVII, 4. [Google Scholar]
  36. Moloney F.J., The Gospel of John, Sacra Pagina Series 4, red. D.J. Harrington, Collegeville 1998. [Google Scholar]
  37. Moody Smith D., Ewangelia według św. Jana, w: Encyklopedia biblijna, red. P.J. Achtemeir, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  38. Mrugalski D., Logos. Filozoficzne i teologiczne źródła idei wczesnochrześcijańskiej, Kraków 2006. [Google Scholar]
  39. Muchowski P., Rękopisy znad Morza Martwego. Qumran – Wadi Murabba ‛at – Masada, Kraków 2000. [Google Scholar]
  40. Musielak J., Nowotestamentowe odniesienia do Święta Szałasów, w: Verbo Domini servire opuscula Ioanni Cantio Pytel septuagenario dedicata, red. F. Lenort, T. Siuda, Poznań 2000. [Google Scholar]
  41. Paciorek A., Najstarsze święta w Izraelu, w: Życie religijne w Biblii, red. G. Witaszek, Lublin 1999. [Google Scholar]
  42. Pawlikowski T., Lumen (hasło), w: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 6, Lublin 2005, s. 571. [Google Scholar]
  43. Perkins P., Ewangelia według świętego Jana, w: Katolicki komentarz biblijny, red. R.E. Brown i in., Warszawa 2001. [Google Scholar]
  44. Platon, Rzeczpospolita, tłum. S. Lisiecki, Kraków 1928. [Google Scholar]
  45. Poniży B., Księga Mądrości. Od egzegezy do teologii, Poznań 2000. [Google Scholar]
  46. Ryken J.C., Wilhoit, T., Longman III, Słownik symboliki biblijnej, przekł. Z. Kościuk, Warszawa 2003. [Google Scholar]
  47. Schnackenburg R., Das Johannesevangelium, Herders theologischer Kommentar zum Neuen. Testament 4, t. 1, Freiburg 1965. [Google Scholar]
  48. Schneider J., Das Evangelium nach Johannes, Theolgischer Handkommentar zum Neuen Testament, Berlin 1985. [Google Scholar]
  49. Stachowiak L., Ewangelia według św. Jana. Wstęp – przekład – komentarz, Pismo Święte Nowego Testamentu 4, Poznań – Warszawa 1975. [Google Scholar]
  50. Stachowiak L., Księga Izajasza I (1-39). Wstęp − przekład z oryginału − komentarz, Pismo Święte Starego Testamentu 9, cz. 1, Poznań 1996. [Google Scholar]
  51. Szczepanowicz B., Atlas roślin biblijnych. Pochodzenie, miejsce w Biblii i symbolika, Kraków 2003. [Google Scholar]
  52. Szojda D., Woda żywa, w: Egzegeza Ewangelii św. Jana. Kluczowe teksty i tematy teologiczne, red. F. Gryglewicz, Lublin 1992. [Google Scholar]
  53. Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 1, Warszawa 1981. [Google Scholar]
  54. Testamenty dwunastu Patriarchów, tłum. A. Paciorek, w: Apokryfy Starego Testamentu, red. R. Rubinkiewicz, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  55. The Testaments of the Twelve Patriarchs, w: The Apocrypha and Pseudepigrapha of the Old Testament in English, ed. R.H. Charles, vol. 2, Oxford 1969. [Google Scholar]
  56. Tronina A., „Panie, abym przejrzał!” Ślepota i niewidomi w Biblii, Jak rozumieć Pismo Święte 9, Lublin 1997. [Google Scholar]
  57. Unterman A., Żydzi. Wiara i życie, tłum. J. Zabierowski, Łódź 1989. [Google Scholar]
  58. Vanderkam J.C., Manuskrypty znad Morza Martwego, Warszawa 1996. [Google Scholar]
  59. Zamarovský V., Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej, Warszawa 2003. [Google Scholar]
  60. Zieliński T., Hellenizm a judaizm, Toruń 2000. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.