Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

Tom 18 Nr 20 (2) (2023)

Artykuły

Wolność religijna w Republice Słowackiej i jej ograniczenia w czasie pandemii COVID-19

DOI: https://doi.org/10.32084/bsawp.5786  [Google Scholar]
Opublikowane: 01.12.2023

Abstrakt

Słowacja znajduje się w kręgu tych państw, których przepisy prawne stanowią gwarancję realizacji prawa do wolności sumienia i religii. W katalogu źródeł słowackiego prawa wyznaniowego znajdują się m.in. następujące akty prawne: Konstytucja z 1992 r., umowa zasadnicza, zwana konkordatem, między Stolicą Apostolską a Republiką Słowacką z 2000 r., umowa parcjalna ze Stolicą Apostolską z 2002 r. dotycząca duszpasterstwa wiernych katolickich w siłach zbrojnych i służbach porządkowych, umowa parcjalna ze Stolicą Apostolską z 2004 r. dotycząca katolickiego wychowania i edukacji, ustawa z 1991 r. o wolności wyznania, statusie kościołów i związków wyznaniowych czy ustawa z 2019 r. o finansowym wsparciu działalności Kościołów i związków wyznaniowych. Republika Słowacka uznaje osobowość prawną 18 zarejestrowanych kościołów i wspólnot religijnych. Ponad 60% słowackiej społeczności to katolicy. Główne źródło finansowania uznanych przez państwo związków wyznaniowych stanowią środki finansowe otrzymywane z budżetu państwa, które od 1 stycznia 2020 r. są przyznawane w zależności od liczby wiernych deklarujących swoją przynależność do danej wspólnoty religijnej podczas powszechnego spisu ludności. Z powodu wysokiej inflacji spowodowanej pandemią wirusa SARS-CoV-2 część słowackiego duchowieństwa żyje poniżej pensji minimalnej. Apel słowackich biskupów o zwiększenie nakładów finansowych skierowany w 2022 r. do Ministra Kultury, który jest organem rejestracyjnym dla wspólnot religijnych, nie spotkał się z pozytywnym odzewem. Rygorystyczne rozwiązania słowackiego rządu w czasie pandemii COVID-19 mocno ograniczyły możliwość zarobkowania duchownych. Brak możliwości odprawiania Mszy św., ze względu na zamknięcie kościołów i innych miejsc kultu, spowodował obniżenie dochodów księży. Słowacja była pierwszym państwem europejskim, który dwukrotnie wprowadził zakaz publicznego kultu religijnego. Wierni we Mszach św. mogli uczestniczyć jedynie w formie zdalnej, a przecież Eucharystia stanowi centrum chrześcijańskiego życia. Niestety apele duchownych kierowane do władz państwowych o zmianę restrykcyjnych przepisów sanitarnych nie zostały uwzględnione.

Bibliografia

  1. Barancová, Helena. 2019. Sloboda viery a náboženstva v pracovnom práve a judikatúra súdov. Bratislava: Sprint 2 s.r.o. [Google Scholar]
  2. Drgonec, Ján. 2012. Ústava Slovenskej republiky. Komentár. Šamorín: Heuréka. [Google Scholar]
  3. Jakimowicz-Pisarska, Iwona. 2022. „Katolicy i katolickość w polityce Słowaków – państwo, partie i polityka. Wybrane zagadnienia.” Przegląd Religioznawczy nr 4:79-101. https://doi.org/10.34813/ptr4.2022.6 [Google Scholar]
  4. Krukowski, Józef, i Pavlo Repko. 2004. „Religia i wolność religijna w Republice Słowackiej.” W Kultura i prawo. Materiały IV Międzynarodowej Konferencji na temat „Religia i wolność religijna w państwach Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie integracji europejskiej”, Lublin, 1-2 września 2003, red. Józef Krukowski, 143-50. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. [Google Scholar]
  5. Krzywkowska, Justyna, i Tomasz Poterała. 2020. „Źródła dochodu duchownych katolickich w Polsce i na Słowacji.” Studia Prawnoustrojowe 49:151-69. https://doi.org/10.31648/sp.5857 [Google Scholar]
  6. Lubicz Miszewski, Michał, i Juraj Marušiak. 2022. „Skutki społeczne pandemii COVID-19 w Republice Słowackiej.” Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej 20, z. 3:61-96. https://doi.org/10.36874/RIESW.2022.3.3 [Google Scholar]
  7. Moravčíková, Michaela. 2014. „State-Church relations and secular principles in the Slovak Republic.” Studia z Prawa Wyznaniowego nr 17:47-69. [Google Scholar]
  8. Moravčíková, Michaela. 2015. „Sociálna náuka cirkvi a svet prace.” W Sociálna náuka Cirkvi a jej vplyv na pracovnè právo, red. Michaela Moravčíková, i Viktor Križan, 143-58. Praha: Leges. [Google Scholar]
  9. Moravčíková, Michaela. 2020. „Secular State as a Guarantor of Freedom of Thought, Conscience and Religion.” W Sekulárny Štát, red. Michaela Moravčíková, 142-55. Trnava: TYPI, vydavateľstvo Trnavskej univerzity v Trnave. [Google Scholar]
  10. Nĕmec, Damián. 2019. „Registrácia cirkví a náboženskŷch spoločností na Slovensku.” W Registrácia cirkví a náboženskŷch spoločností v zemiach Vyšehradskej štvorky, Rakúsku a na Ukrajine. Registration of Churches and Religious Societies in the Visegrad Four Countries, Austria and Ukraine, red. Damián Nĕmec, 55-83. Praha: Leges. [Google Scholar]
  11. Pańkowski, Jerzy. 2015. „Miejsce i rola kultury religijnej w państwie oraz jego polityce.” Rocznik Teologiczny 57, z. 1:61-76. [Google Scholar]
  12. Poterała, Tomasz. 2016. „Konkordat między Stolicą Apostolską a Republiką Słowacką.” Kościół i Prawo 5 (18), nr 1:77-94. http://dx.doi.org/10.18290/kip.2016.5.1-5 [Google Scholar]
  13. Přibyl, Stanislav. 2017. „Význam výčtových církevních restitučních zákonů z počátku 90. let.” W Právne postavenie duchovných a financovanie cirkví a náboženských spoločností, red. Michaela Moravčíková, 197-205. Praha: Leges. [Google Scholar]
  14. Rozner, Monika. 2002. „Prawo do wolności religijnej w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka z 1950 r.” Studia z Prawa Wyznaniowego 5:111-36. [Google Scholar]
  15. Šabo, Martin. 2019. Majetkové právo Katolíckej cirkvi v Slovenskej republikę. Praha: Leges. [Google Scholar]
  16. Sitarz, Mirosław. 2013. „Základné princípy vzťahu cirkev – štát v sociálnej náuke cirkvi.” W Hodnotovŷ systém práva a náboženstva v medzikultúrnej perspektíve, red. Daniel Krošlák, i Michaela Moravčíková, 187-96. Praha: Leges. [Google Scholar]
  17. Šmid, Marek. 2001. Základná zmluva medzi Svätou stolicou a Slovenskou republikou s komentárom. Bratislava: Lúč. [Google Scholar]
  18. Swadźb, Urszula. 2015. „Różnice i podobieństwa. Miejsce religii i rodziny w systemie wartości społeczeństwa polskiego, czeskiego i słowackiego.” Górnośląskie Studia Socjologiczne 6:101-22. [Google Scholar]
  19. Walczuk, Konrad. 2019. Wspólnotowa wolność religijna w Republice Słowackiej. Aspekty instytucjonalno-prawne. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej. [Google Scholar]
  20. Warchałowski, Krzysztof. 2021. „Ograniczenia wolności religijnej podczas pandemii COVID-19 w wybranych państwach Europy. Pierwsze doświadczenia.” Prawo i Więź nr 4 (38):13-35. https://doi.org/10.36128/priw.vi38.355 [Google Scholar]
  21. Waśkiewicz, Hanna. 1970. „Prawo naturalne – prawo czy norma moralna.” Roczniki Filozoficzne 18, z. 2:11-34. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.