Zakres czasowy stosowania rozporządzenia spadkowego nr 650/2012 – rozważania na kanwie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2022 r. (sygn. I CSK 1717/22)

Abstrakt

Glosowane orzeczenie dotyczy kwestii związanych z zakresem czasowym stosowania unijnego rozporządzenia spadkowego nr 650/2012, wynikających z zawartego w art. 83 ust. 1 rozporządzenia przepisu, zgodnie z którym akt ten „stosuje się do dziedziczenia po osobach zmarłych w dniu lub po dniu 17 sierpnia 2015 r.”. Skarżący w sprawie zakładał, że użyte w powyższym artykule słowo „dziedziczenie” nie obejmuje działu spadku, co oznaczałoby możliwość zastosowania do tych czynności zawartych w rozporządzeniu norm dotyczących ustalenia jurysdykcji sądu w odniesieniu do wchodzących w skład spadków nieruchomości położonych za granicą niezależnie od daty śmierci spadkodawcy, a zatem także po osobach zmarłych przed dniem 17 sierpnia 2015 r. Sąd Najwyższy taką interpretację rozszerzającą zakres czasowy stosowania rozporządzenia odrzucił, zwracając uwagę na konieczność uwzględnienia pozostałych przepisów tego aktu prawnego dotyczących jego zakresu materialnego i kierując się przekonaniem, że błędne jest  przeniesienie pojęć krajowych (użycie pojęcia „dziedziczenie” w rozumieniu, jakie zastosowano w przepisach polskiego kodeksu cywilnego) w przestrzeń prawa europejskiego, dysponującego własną siatką pojęciową – w zakresie jej zastosowania mającą pierwszeństwo stosowania przed prawem krajowym i tym samym pojęciami prawa krajowego.