Geneza sądów polskich

Robert Kucharski

doi:10.52097/ci.5656

Nr 1–2 (2022)

Artykuły

Geneza sądów polskich

Robert Kucharski

PDF

DOI: https://doi.org/10.52097/ci.5656 [Google Scholar]
Opublikowane: 10.10.2023

Abstrakt

Rodowód instytucji sądowych na ziemiach polskich sięga daleko wstecz w czasy plemienne. Niniejsza praca jest próbą zarysowania
kształtowania się instytucji sądowych wymiaru sprawiedliwości na ziemiach polskich okresu plemiennego i feudalnej Monarchii Piastowskiej. Zaprezentowany został rozwój instytucji sądowych, jakie wykształciły się na ziemiach polskich, z uwzględnieniem specyfiki społecznej dla formowania się ich praktyki, organizacji i zasad ustrojowych. To w instytucjach i praktyce Polski Piastowskiej a następnie Rzeczypospolitej Szlacheckiej należy dopatrywać się prapoczątków pojęć i instytucji sądowych, które znamy współcześnie. W artykule omówiono kształtowanie się sądów w czasach rodowo-plemiennych a więc przed formalnym powstaniem Państwa Polskiego jak i w okresie piastowskim, które stanowiły zaczątek polskiego sądownictwa. Szczególnie ważna jest działalność króla Kazimierza Wielkiego, który zapoczątkował pełną działalność ustawodawczą, będącą fundamentem sądownictwa w późniejszym okresie.

Bibliografia

Balzer O., Regesta ustaw polskich średniowiecznych, [w:] tegoż, Corpus iuris Polonici Medii Aevi. Program wydania zbioru ustaw polskich średniowiecznych oraz regesta tychże ustaw, Lwów 1891. [Google Scholar]
Borucki M., „Temida staropolska”, Warszawa 1979. [Google Scholar]
Ciszewski S., „Wróżda i pojednanie”, Warszawa 1900. [Google Scholar]
Dąbrowski P., „Zemsta, okup i pokora”, Lwów 1896. [Google Scholar]
Dekret Gracjana, dist. 3, c. 3. [Google Scholar]
Długosz J., „Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego dziełko czcigodnego Jana Długosza”, Warszawa 1975. [Google Scholar]
Grzybowski K., „Historia doktryn politycznych i prawnych”, Warszawa 1968. [Google Scholar]
Heck R., „Polska w okresie monarchii stanowej. Wybór tekstów”, Warszawa 1955. [Google Scholar]
Isidor z Sewilii, Etymologiae, cap. 18. [Google Scholar]
Kucharski R., „Zarys historii Prokuratury”, Prokuratura i Prawo nr 11 z 2021 r. [Google Scholar]
Kutrzeba S., „Dawne polskie prawo sądowe w zarysie”, Warszawa 1948. [Google Scholar]
Kutrzeba S., „Historia ustroju Polski w zarysie. Korona.”, Warszawa 1939, [Google Scholar]
Matuszewski J., Matuszewski J., „Najstarszy zwód prawa polskiego. Das älteste polnische Gewohnheitsrechtsbuch“, Łódź 1995. [Google Scholar]
Pawiński A., „O pojednaniu w zabójstwie”, Warszawa 1884. [Google Scholar]
Pawlikowski M., „Sądownictwo ziemskie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej”, Strzałków 2012. [Google Scholar]
Sójka-Zielińska K., „Historia Prawa”, Warszawa 1993. [Google Scholar]
Uruszczak W., „Argumenty retoryczne w Statutach Kazimierza Wielkiego”, [w:] Dawne prawo i myśl prawnicza. Prace historyczno-prawne poświęcone pamięci Wojciecha Marii Bartla, red. J. Malec, W. Uruszczak, Kraków 1995. [Google Scholar]
Uruszczak W., „Statuty Króla Kazimierza Wielkiego jako źródło prawa polskiego”, Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 1999. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Słowa kluczowe

sądy
sędzia
sądownictwo szlacheckie

Jak cytować

Kucharski, R. (2023). Geneza sądów polskich. Consilium Iuridicum, (1–2), 237–253. https://doi.org/10.52097/ci.5656

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Inne teksty tego samego autora

Robert Kucharski, Sądownictwo szlacheckie od XV do XVIII wieku , Consilium Iuridicum: Tom 1 Nr 3–4 (2022)
Robert Kucharski, Sądownictwo Księstwa Warszawskiego – zręby nowożytnego wymiaru sprawiedliwości , Consilium Iuridicum: Tom 1 Nr 6 (2023)
Robert Kucharski, Trybunał Koronny: szlachecki sąd najwyższy , Consilium Iuridicum: Tom 1 Nr 5 (2023)
Robert Kucharski, Wpływ Kodeksu Napoleona na system sądowniczy Księstwa Warszawskiego , Consilium Iuridicum: Tom 1 Nr 8 (2023): Wydanie anglojezyczne
Robert Kucharski, Szkolenie sędziów w czasach Księstwa Warszawskiego , Consilium Iuridicum: Tom 1 Nr 7 (2023)
Robert Kucharski, Początki instytucji sądowniczych w średniowiecznej Polsce , Consilium Iuridicum: Nr 1 (2024): Consilium Iuridicum

[1] Balzer O., Regesta ustaw polskich średniowiecznych, [w:] tegoż, Corpus iuris Polonici Medii Aevi. Program wydania zbioru ustaw polskich średniowiecznych oraz regesta tychże ustaw, Lwów 1891. [Google Scholar]

[2] Borucki M., „Temida staropolska”, Warszawa 1979. [Google Scholar]

[3] Ciszewski S., „Wróżda i pojednanie”, Warszawa 1900. [Google Scholar]

[4] Dąbrowski P., „Zemsta, okup i pokora”, Lwów 1896. [Google Scholar]

[5] Dekret Gracjana, dist. 3, c. 3. [Google Scholar]

[6] Długosz J., „Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego dziełko czcigodnego Jana Długosza”, Warszawa 1975. [Google Scholar]

[7] Grzybowski K., „Historia doktryn politycznych i prawnych”, Warszawa 1968. [Google Scholar]

[8] Heck R., „Polska w okresie monarchii stanowej. Wybór tekstów”, Warszawa 1955. [Google Scholar]

[9] Isidor z Sewilii, Etymologiae, cap. 18. [Google Scholar]

[10] Kucharski R., „Zarys historii Prokuratury”, Prokuratura i Prawo nr 11 z 2021 r. [Google Scholar]

[11] Kutrzeba S., „Dawne polskie prawo sądowe w zarysie”, Warszawa 1948. [Google Scholar]

[12] Kutrzeba S., „Historia ustroju Polski w zarysie. Korona.”, Warszawa 1939, [Google Scholar]

[13] Matuszewski J., Matuszewski J., „Najstarszy zwód prawa polskiego. Das älteste polnische Gewohnheitsrechtsbuch“, Łódź 1995. [Google Scholar]

[14] Pawiński A., „O pojednaniu w zabójstwie”, Warszawa 1884. [Google Scholar]

[15] Pawlikowski M., „Sądownictwo ziemskie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej”, Strzałków 2012. [Google Scholar]

[16] Sójka-Zielińska K., „Historia Prawa”, Warszawa 1993. [Google Scholar]

[17] Uruszczak W., „Argumenty retoryczne w Statutach Kazimierza Wielkiego”, [w:] Dawne prawo i myśl prawnicza. Prace historyczno-prawne poświęcone pamięci Wojciecha Marii Bartla, red. J. Malec, W. Uruszczak, Kraków 1995. [Google Scholar]

[18] Uruszczak W., „Statuty Króla Kazimierza Wielkiego jako źródło prawa polskiego”, Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 1999. [Google Scholar]