Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Baner Consilium Iuridicum

Nr 3 (11) (2024)

Artykuły

Historyczne ujęcie przepisów o broni na ziemiach polskich. Od Piastów do końca I Rzeczypospolitej

  • Robert Kucharski
DOI: https://doi.org/10.52097/ci.9453  [Google Scholar]
Opublikowane: 14.01.2025

Abstrakt

Historycznie zagadnienie dostępu do broni (w tym palnej) jest stosunkowo „młode”, albowiem sięga raptem XIX wieku i związane jest ze zdarzeniami społecznymi i politycznymi na kontynencie europejskim. Szczególną rolę odegrały przeobrażenia gospodarcze i postęp techniczny, umożliwiający szerszy dostęp do brani palnej, której konstrukcja była tańsza a przez to bardziej osiągalna dla szerszego grona osób. Przedmiotowa praca w pierwszej części dokona ramowej analizy praktyki i przepisów regulujących dostęp do broni palnej obowiązujących na ziemiach polskich od początku państwa polskiego, w tym przepisów państw zaborczych obowiązujących na ziemiach polskich. Ze względu na obszerność zagadnienia przepisy regulujące dostęp do broni palnej wprowadzone po odzyskaniu niepodległości przez Polskę zostaną omówione w drugiej części opracowania. Zakres przepisów został umieszczony na tle technicznym poprzez zasygnalizowanie rozwiązań technicznych w rozwoju broni palnej na przestrzeni omawianego okresu, bez wnikania w szczegóły, co stanowić musi z naturalnych względów przedmiot odrębnej pracy. Historyczne unormowanie przepisów regulujących dostęp do broni palnej wskazuje na stopniowe coraz bardziej rozbudowywane
ograniczanie prawa swobodnego dostępu do broni palnej, związane z postępującą etatyzacją życia społecznego i wpływem tego procesu na zakres swobód obywatelskich.

Bibliografia

  1. Bardach J. (red.) Historia państwa i prawa Polski, PWN, Warszawa 1973. [Google Scholar]
  2. Bielyaev I., Przepisy o broni palnej, Wydawnictwo Literatury Myśliwskiej, Reutov 2022. [Google Scholar]
  3. Bobiatyński I., Nauka łowiectwa we dwóch tomach, Wilno 1823. [Google Scholar]
  4. Borucki M., Temida Staropolska. Szkice dziejów sądownictwa Polski szlacheckiej, Warszawa 1979. [Google Scholar]
  5. Deutsches Reichsgesetzblat Band 1884, nr 17. [Google Scholar]
  6. Dziennik Praw Królestwa Polskiego 1818, t. V, nr 20. [Google Scholar]
  7. Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego, t. I. [Google Scholar]
  8. Gembarzewski B., Uzbrojenie i rodzaje broni, (w:) T. Korzon, Dzieje wojen i wojskowości w Polsce, Lwów–Warszawa–Kraków 1923. [Google Scholar]
  9. Głosek M., Najstarszy zabytek ręcznej broni palnej w Polsce, (w:) Archeologia i starożytnicy, Studia Dedykowane Profesorowi Andrzejowi Abramowiczowi w 70 rocznicę urodzin, Łódź 1997. [Google Scholar]
  10. Górski A., Historia piechoty, Kraków 1892. [Google Scholar]
  11. Grabowski A., Dawne zabytki miasta Krakowa, Kraków 1850. [Google Scholar]
  12. Grochulska B., Handel zagraniczny Księstwa Warszawskiego, Warszawa 1967. [Google Scholar]
  13. Grodziski S., Salmonowicz S., Ustawa karna zachodniogalicyjska z roku 1796 (Zarys dziejów i charakterystyka), Czasopismo PrawnoHistoryczne, Warszawa, 1965. [Google Scholar]
  14. Gruza E., Goc M., Moszczyński J., Kryminalistyka – czyli rzecz o metodach śledczych, Wydawnictwo Akademickie i profesjonalne, Warszawa 2008. [Google Scholar]
  15. Hogg I.V., Encyklopedia uzbrojenia Bellona, Warszawa 2006. [Google Scholar]
  16. Kasprzak J., Młodziejowski B., Brzęk W., Moszczyński J., Kryminalistyka, Warszawa 2006. [Google Scholar]
  17. Kasprzak J., Władza państwowa a posiadanie broni przez obywateli na przestrzeni dziejów, Studia Parwnoustrojowe, nr 22, UWM 2013. [Google Scholar]
  18. Kasprzak J., Władza państwowa a posiadanie broni przez obywateli na przestrzeni dziejów, Studia Parwnoustrojowe, nr 22, UWM 2013. [Google Scholar]
  19. Kodeks kar głównych i poprawczych, Warszawa 1847. [Google Scholar]
  20. Kodeks karny dla państw pruskich z 1851, Warszawa 1862. [Google Scholar]
  21. Kodeks Karny Rzeszy Niemieckiej z 1871 roku, Wydawnictwo Departamentu byłej dzielnicy pruskiej, Poznań 1920. [Google Scholar]
  22. Kubowicz M., Rozwój broni palnej i jej użycie w Polsce, Security, economy and Law 2020, nr 1. [Google Scholar]
  23. Kucharski R., Geneza sądów polskich, Consilium Iuridicum 2002, nr 1–2. [Google Scholar]
  24. Kucharski R., Trybunał koronny: szlachecki sąd najwyższy, Consilium Iuridicum 2003, nr 5. [Google Scholar]
  25. Kwaśniewicz W., Leksykon dawnej broni palnej, Bellona, Warszawa 2004. [Google Scholar]
  26. Lewszyn W., Sowersziennyj jegier, 1779. [Google Scholar]
  27. Majer P., Ustawy polskiej policji (1791–1990). Źródła z komentarzem, Wydawnictwo WSPol, Szczytno 2007. [Google Scholar]
  28. Mielnik M., Podstawy prawne funkcjonowania policji w Księstwie Warszawskim, International Journal of New Economics and social [Google Scholar]
  29. sciences 2015. [Google Scholar]
  30. Milewski S., W świecie występku i zbrodni, Książka i Wiedza, Warszawa 1996. [Google Scholar]
  31. Mueller H., Rolling H., Europaische hieb and stichwaffen, Berlin 1981. [Google Scholar]
  32. Muller H., Kolling H., Europäische Hieb – und Stichwaffen aus der Sammlung des Museums der Deutsche Geschichte, Berlin 1986. [Google Scholar]
  33. Rybski J., W polskiej wsi odkryto broń z epoki kamienia, National Geographic Polska 2023, nr 10. [Google Scholar]
  34. Samp M., Kraj Głowaczów–1003, Seria: Historyczne Bitwy, Bellona 2024. [Google Scholar]
  35. Sampa M., Kraj Głomaczów. 1003, Bellona 2024. [Google Scholar]
  36. Sauer P., Revolution und Volksbewaffnung. Die württembergischen Bürgerwehren im 19. Jahrhundert, vor allem während der Revolution [Google Scholar]
  37. von 1848/49, Ulm 1976. [Google Scholar]
  38. Sikora R., Husaria. Duma polskiego oręża, Kraków 2019. [Google Scholar]
  39. Sójka-Zielińska K., Historia prawa, Lexis Nexis, Warszawa 2005. [Google Scholar]
  40. Straube A., Die Schusswaffendebatten im deutschprachigen Raum, University of Bamberg Press 2019, Band 29. [Google Scholar]
  41. Szajnocha K., Jadwiga Jagiellonka księżna bawarska, Szkice historyczne 1876. [Google Scholar]
  42. Szymczak J., Początki broni palnej w Polsce (1383–1533), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2004. [Google Scholar]
  43. Szymczak J. (red.), Początki broni palnej w Polsce (1383–1533), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2004, nr 423. [Google Scholar]
  44. Woroszyłowa S., Druga poprawka: jak prawo do posiadania broni palnej ewoluowało w różnych krajach, Knife–media 2022. [Google Scholar]
  45. Zawadzki H., Fabryka broni w Końskich – Pomykowie, Koneckie zeszyty historyczne 1993, nr 1. [Google Scholar]
  46. Zbiór przepisów administracyjnych. Podręcznik dla szkolenia na posterunkach i w komisariatach, gazeta Administracji i Policji Państwowej, Warszawa 1930. [Google Scholar]
  47. Ziółek J., Mobilizacja sił zbrojnych na lewobrzeżu Wisły 1830–1831, Lublin 1973. [Google Scholar]
  48. Полное собрание законов Российской империи. (ПС/PS 33, tom XIII, nr 23036). [Google Scholar]
  49. Полное собрание законов Российской империи. Собрание третье (З – III). Тom XX. № 18793. [Google Scholar]
  50. Российский государственный исторический архив (РГИА). Фонд 22 (Центральные учреждения Министерства Финансов по части [Google Scholar]
  51. торговли и промышленности). Опись 1. Дело 1230. Лист 4. [Google Scholar]
  52. Российское законодательство Х–ХХ веков. Законодательство периода расцвета абсолютизма. М., 1987. Т. 5. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.