Natręctwa i maniery w języku polskim – cz. I

Agnieszka Patalong

doi:10.25312/j.9674

No. 2/23 (2025)

Articles

Obsessions and manners in the Polish language – Part I

Agnieszka Patalong^▸^▾

DOI: https://doi.org/10.25312/j.9674 [Google Scholar]
Published: 2025-06-17

Abstract

This article explores the phenomenon of diminutives in language, which can be perceived both negatively – as infantilizing or inappropriate – and positively, as a natural evolution of language and a means of expressing emotion. The use of diminutives often serves emotional and communicative functions, fostering closeness, affection, or sympathy between interlocutors. This is particularly evident in the context of contemporary sales broadcasts, such as those on Facebook, where diminutives help build relationships with customers and create a friendly atmosphere. However, despite existing studies, this topic still includes areas that remain insufficiently explored.

The aim of the article is not only to analyze and identify these phenomena, but also to uncover their origins and significance.

References

Andrejczyk M. (2011), Uwagi o słownictwie meteorologicznym w Balladach i romansach oraz Sonetach krymskich Adama Mickiewicza, [w:] U. Sokólska (red.), Odmiany stylowe polszczyzny dawniej i dziś, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, s. 23–36. [Google Scholar]
Baran Z. (2014), Artystyczne i kulturowe pierwiastki poezji Kazimiery Iłłakowiczówny w procesie edukacji literackiej dzieci i młodzieży (Studia z pogranicza historii i teorii literatury oraz pedagogiki), Wałbrzych: Wydawnictwo Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości. [Google Scholar]
Bartmiński J. (2014), Ludowy styl artystyczny, [w:] tegoż (red.), Współczesny język polski, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. [Google Scholar]
Ciechańska A. (2014), Moda językowa na Facebooku – nadużywane wyrazy i tematy, [w:] K. Burska, B. Cieśla (red.), Kreatywność językowa w przestrzeni medialnej, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 101–112. [Google Scholar]
Dzienisiewicz D. (2022), Zwroty adresatywne w polsko- i rosyjskojęzycznej korespondencji pocztówkowej, „Językoznawstwo”, nr 2(17), s. 57–80. [Google Scholar]
Gałczyńska A. (2008), Słownictwo tekstów kierowanych do dzieci – zdrobnienia i spieszczenia, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, vol. 62/IV, s. 76–83. [Google Scholar]
Gawroń M. (2022), Tradycja i nowatorstwo w tworzeniu zdrobnień imion dzieci w świetle badań ankietowych, „Linguodidactica”, t. XXVI, s. 51–65. [Google Scholar]
Gąsiorek K. (1994), Deminutywa najczęstsze i najrzadsze w języku pisanym klasy trzeciej, „Prace Pedagogiczne. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP”, z. 165, s. 23–28. [Google Scholar]
Gorzycka D. (2014), Nacechowanie emocjonalne deminutywów – semantyka czy pragmatyka?, [w:] W. Pskit (red.), Semantyczne i pragmatyczne aspekty komunikacji. Od deminutywów do gestów, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 11–26. [Google Scholar]
Grzegorczykowa R. (1979), Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe, Warszawa: PWN. [Google Scholar]
Handke K. (2021), Socjologia języka, Warszawa: PWN. [Google Scholar]
Kajetanowicz H. (2008), Licz się ze słowami. Ćwiczenia leksykalne i frazeologiczne, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe. [Google Scholar]
Kądziołka W. (2011), Polisemia jako klucz do estymy logosu, „Studia nad Rodziną”, nr 1–2, s. 319–339. [Google Scholar]
Kiklewicz A. (2015), Infantylizm semantyczny w dyskursach publicznych, „Zeszyty Prasoznawcze”, t. 58, nr 4(224), s. 763–794. [Google Scholar]
Kiklewicz A. (2018a), Fascynacja jako kategoria komunikacji w Internecie (na przykładzie rosyjskiego portalu rmbler.ru), „Przegląd Wschodnioeuropejski”, nr IX/2, s. 153–167. [Google Scholar]
Kiklewicz A. (2018b), Symulacja semantyczna jako cecha stylu narodowego, „Stylistyka”, nr 27, vol. XXVII, s. 65–85. [Google Scholar]
Kobylińska J. (1986), Funkcja deminutywów i augmentatywów gwarowych w tekście literackim (na przykładzie dzieł W. Orkana), „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Prace Językoznawcze”, z. 104(5), s. 151–176. [Google Scholar]
Miodek J. (1996), Jaka jesteś, polszczyzno?, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej. [Google Scholar]
Nagórko A. (2006), Warme Kulturen – Kalte Kulturen? Zur (Inter-)sprachlichen Ausdruscksweise emotionaler Werte, [w:] E. Binder, W. Stadler, H. Weinberger, Zeit – Ort – Erinnerung, Innsbruck: Institute for Languages and Literatures of the University of Innsbruck, s. 543–556. [Google Scholar]
Pisarek W. (red.) (2006), Słownik terminologii medialnej, Kraków: Universitas. [Google Scholar]
Ratkowska-Pasikowska J. (2019), Infantylizm – niewykorzystany potencjał w perspektywie stawania się dorosłym. Mały książę Antoine’a de Saint-Exupéry’ego – „doświadczenie infantylizmu”, „Artykuły Naukowe. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, vol. 14, nr 1(51), s. 9–19. [Google Scholar]
Satoła-Staśkowiak J. (2021), Poradnik językoznawczyni, Łódź: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. [Google Scholar]
Słaby-Góral I. (2010), Moda językowa na frazeologizmy i idiomy w mediach jako „podtekst” glottodydaktyki, „Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 7, s. 213–222. [Google Scholar]
Słownik języka polskiego, hasło: maniera, b.r., https://sjp.pwn.pl/sjp/maniera;2566916.html [dostęp: 22.04.2025]. [Google Scholar]
Surendra A. (2019), Moda językowa na zapożyczenia angielskie w prasie kobiecej, Poznań: Silva Rerum. [Google Scholar]
Szczepankowska I. (2011), Semantyka i pragmatyka językowa. Słownik podstawowych pojęć z zadaniami i literaturą przedmiotu, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. [Google Scholar]
Szczepańska E. (2009), Zdrobnienia dawniej i dziś – kilka uwag na materiale czeskim i polskim, „Bohemistyka”, nr 4, s. 250–260. [Google Scholar]
Szydłowska N. (2002), Moda jako problem lingwistyczny, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 2, s. 259–268. [Google Scholar]
Szymczak-Rozlach M. (2020), Moda językowa. Zmiany leksykalne po roku 1989 w ujęciu komparatywnym słowacko-polskim, „Polsko-Słowacka Komisja Nauk Humanistycznych”, nr 12, s. 73–84. [Google Scholar]
Tyka J. (2011), Grzeczność na sprzedaż. O zdrobnieniach językowych w rozmowie handlowej, „Linguistics Applied”, vol. 4(17), s. 129–140. [Google Scholar]
Waniakowa J. (2015), Kerygmat – czyli o modzie w kościelnej odmianie języka, „Socjolingwistyka”, vol. XXIX, s. 219–226. [Google Scholar]
Waśkowski K. (2015), Dyferencjacja stylowa w tekście Mateusza Cygańskiego Myślistwo ptasze, w którym się opisuje sposób dostawania wszelakiego ptaka, „LingVaria”, nr 2(20), s. 159–176. [Google Scholar]
Wielki słownik języka polskiego, hasło: maniera, b.r., https://wsjp.pl/haslo/podglad/4084/maniera/3020706/zwyczaj [dostęp: 22.04.2025]. [Google Scholar]