Abstrakt
W dawnych zbiorach opactwa cysterek w Trzebnicy na Śląsku znajdują się trzy rękopiśmienne kopie dzieła ascetycznego Nauka o przygotowaniu się do świątobliwej śmierci. Artykuł stanowi próbę rozwiązania kwestii autorstwa i okoliczności powstania traktatu na podstawie analizy porównawczej kopii będących własnością cysterek oraz wersji zapisanej w rękopisie zdeponowanym w Archiwum Prowincji Południowej Towarzystwa Jezusowego w Krakowie. Wyniki krytyki źródłowej tych zabytków pozwalają na przyjęcie tezy o autorstwie Drużbickiego jako prawdopodobnej. Ujawniają także interesujące dane o związkach śląskiego klasztoru z kulturą Rzeczpospolitej oraz poszerzają wiedzę o twórczym wpływie Towarzystwa Jezuso-wego na kształtowanie oblicza religijności społeczeństwa sarmackiego w XVII wieku.
Bibliografia
Bednarski S., Drużbicki Kasper (1590–1662), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 5, Warszawa 1939–1946.
Bednarz M. SJ, Charakterystyczne cechy mistyki o. Kaspra Drużbickiego SJ, „Ateneum Kapłańskie”, 66, R. 1963.
Borkowska M. OSB, Duchowość benedyktynek polskich jako problem badawczy, [w:] Duchowość zakonna, red. J. Kłoczowski, Kraków 1994.
Borkowska M. OSB, Skład osobowy polskich klasztorów cysterek w XVII–XVIII w., [w:] Cysterki w dziejach i kulturze ziem polskich dawnej Rzeczy-pospolitej i Europy Środkowej, red. M. Wyrwa, A. Kiełbasa, J. Swastek, Poznań 2004.
Drużbicki K., Rekolekcje sandomierskie, wyd. J. Szymusiak, [w:] „Sacrum Poloniae Millenium”. Rozprawy-szkice-materiały historyczne, t. 11, Rzym 1965.
Drzymała K., Ks. Kasper Drużbicki T.J., „Nasza Przeszłość”, 33, R. 1970.
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, opr. L. Grzebień, Kraków 1996.
Górski K., Duchowość chrześcijańska, Wrocław 1978.
Górski K., Kierownictwo duchowe w klasztorach żeńskich w Polsce XVI–XVIII wieku: teksty i komentarze, „Textus et Studia Historiam Theologiae in Polonia Excultae Spectantia”, t. 11, Warszawa 1980.
Górski K., Zarys dziejów duchowości w Polsce, Kraków 1986.
Grzebień L. SJ, Drużbicki Kasper h. Nałęcz (1590–1662), [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. 1, Warszawa 1981.
Grzebień L. SJ, Inwentarz Archiwum Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego w Krakowie, Rękopisy do 1820 roku, Kraków 2017.
Gwioździk J., „Ars Moriendi” w klasztorach żeńskich doby staropolskiej. Zarys problematyki, „Rocznik Biblioteki Narodowej”, 37–38, R. 2006.
Gwioździk J., Kultura pisma i książki w żeńskich klasztorach dawnej Rzecz-pospolitej XVI–XVIII wieku, Katowice 2015.
Huszał G., Przygotowanie do śmierci w XVII w., „Roczniki Humanistyczne”, 31, R. 1983, z. 2.
Kapuścińska A., „Theatrum meditationis”. Ignacjanizm i jezuityzm w duchowej i literackiej kulturze Pierwszej Rzeczpospolitej – źródła, inspiracje, idee, [w:] Drogi duchowe katolicyzmu polskiego XVII wieku, red. A. Nowicka-Jeżowa, Warszawa 2016.
Loyola Ignacy św., Ćwiczenia duchowne, tł. J. Ożóg SJ. Kraków 2015.
Majkowski J., Misiurek J., Drużbicki Kasper SJ, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 4, Lublin 1983, s. 240–241.
Mandziuk J., O. Kasper Drużbicki SJ (1590–1662) i jego nauka o doskonałości chrześcijańskiej, „Saeculum Christianum. Pismo Historyczne”, 24, R. 2017.
Mandziuk J., Twórczość pisarska o. Kaspra Drużbickiego SJ (1590–1662), „Resovia Sacra. Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej”, 24, R. 2017.
Misiurek J., Historia i teologia polskiej duchowości katolickiej, t. 1: (w. X–XVII), Lublin 1994.
Misiurek J., Walewander E., Zarys historii duchowości chrześcijańskiej, [w:] Teologia duchowości katolickiej, red. W. Słomka i in., Lublin 1993.
Misiurek J., „Złoty okres” niemieckiej mistyki, Lublin 1992.
Nowak L., Katolickie książki z Polski w okresie rekatolicyzacji na Śląsku (teologia praktyczna), „Śląskie Studia Teologiczno-Historyczne”, 18, R. 1985.
Nowicka-Jeżowa A., Sarmaci i śmierć. O staropolskiej poezji żałobnej, Warszawa 1992.
Pietraszko S., Nieznane polonica rękopiśmienne w Trzebnicy, „Przegląd Zachodni”, 7, R. 1951, z. 3, nr 4.
Popiołek B., „Woli mojej ostatniej Testament ten...” Testamenty staropolskie jako źródło do historii mentalności XVII i XVIII wieku, „Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, Prace Monograficzne”, Kraków 2009, 514.
Rok B., Człowiek wobec śmierci w kulturze staropolskiej, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, 1673, „Historia”, Wrocław 1995, 119.
Rok B., Zagadnienie śmierci w kulturze Rzeczpospolitej czasów saskich, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, 1331, „Historia”, Wrocław 1991, 95.
Sutowicz A., Polska książka w ręku cysterek trzebnickich. Przykład XVII-wiecznych modlitewników przechowywanych w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu, „Świdnickie Studia Teologiczne”, 10, R. 2013.
Szymusiak J., Spuścizna literacka o. K. Drużbickiego, „Ateneum Kapłańskie”, 66, R. 1963, z. 2.
Szwejkowska H., Biblioteka klasztoru cysterek w Trzebnicy, Wrocław 1955.
Włodarski M., Ars moriendi w literaturze polskiej XV i XVI w., Kraków 1987.
Wojnowski J. CSSR, O. Kasper Drużbicki i jego ascetyka na tle życia Polski Wazów (1587–1668), „Ateneum Kapłańskie”, 66, R. 1963, z. 2.
Zielonka K., Noty proweniencyjne i właściciele ksiąg biblioteki klasztoru cysterek w Trzebnicy w świetle inwentarza Heleny Szwejkowskiej, „Saeculum Christianum. Pismo Historyczne”, 25, R. 2018.
Downloads
Download data is not yet available.
