Tom 129 (2018): Nasza Przeszłość
Artykuły
Dominikanin Kandyd Zielonko i jego życie pod policyjnym nadzorem w Orenburgu w wieku XIX
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie
Abstrakt
Artykuł opisuje losy dominikanina Kandyda Zielonko z Litwy, zesłanego do Orenburga na granicy Europy i Azji, tam pracującego dla wspólnoty katolickiej (głównie takich jak on zesłańców), budowniczego kościoła i założyciela parafii, proboszcza, społecznika, współtwórcę miejscowego Muzeum Krajoznawczego, jednej z najbardziej pozytywnych i barwnych postaci Kościoła katolickiego w Rosji w XIX wieku. Zielonko to szlachcic, po 1815 r. zakonnik dominikanin, w 1833 r. zesłany za sprawy polityczne do Orenburga pod nadzór polityczny. Stał się tam postacią znaną, cenioną także przez tamtejszych gubernatorów, w 1839 r. został mianowany kapelanem tamtejszych wojsk, w latach 1844-1847 wybudował w Orenburgu kościół, następnie został proboszczem – w 1850 r. miał pod swoją opieką około 1700 katolików. W mieście i okolicy jedna z najbardziej znanych i szanowanych osobistości: założyciel towarzystwa nad ubogimi, szkółki rzemiosł dla dziewcząt, kierował pewien czas miejscowym muzeum i powiększył jego zbiory. Zmarł w listopadzie 1860 r. i został pochowany przy zbudowanym przez siebie kościele. Pamięć o nim w Orenburgu trwa do dziś.
Bibliografia
- Jasieńczyk [A. Jabłoński], Dziesięć lat niewoli moskiewskiej, Lipsk 1867. [Google Scholar]
- Staniszewski W., Pamiętniki więźnia stanu i zesłańca, oprac. A. Gałkowski, W. Śliwowska, Warszawa 1994. [Google Scholar]
- Zaleski B., Wygnańcy polscy w Orenburgu, w: „Rocznik Towarzystwa Historyczno- Literackiego. Rok 1866”, Paryż 1867. [Google Scholar]
- Zaleski B., Wspomnienia z Uralu i stepów kazachskich, oprac. A. Zieliński, Wrocław 2008. [Google Scholar]
- Bolszakow L., Djakow W., Sprawa Migurskich, Kraków 1984. [Google Scholar]
- Caban W., Z Orenburga do Paryża. Bronisław Zaleski 1820-1880, Kielce 2006. [Google Scholar]
- Fiedosowa T.F., Pisma Z. Sierakowskogo w diełach Kazanskoj sliedstwiennoj komisii, w: K stoletiju gieroiczeskoj borby ‘za naszu i waszu swobodu’. Sbornik staniej i matieriałow o wosstanii 1863 g., ried. W.A. Djakow, I.S. Miller, S.M. Falkowicz, Moskwa 1964. [Google Scholar]
- Jewsiewicki W., Batyr. O Janie Witkiewiczu 1880-1839, Warszawa 1983. [Google Scholar]
- Modiestow N., Bywszij priefiekt Grodnienskoj gimnazii, jeromonach dominikanskago ordiena Kandid Zielienko w Orienburgie. Istoriczeskij oczierk, Orienburg 1913. [Google Scholar]
- Niebelski E., Wobec roku 1863. Książa w powstaniu styczniowym i ich losy, Lublin 2016. [Google Scholar]
- Stecki T.J., Kościół katolicki w Orenburgu, „Kłosy” 1874, t. 19, nr 472. [Google Scholar]
- Śliwowska W., Zesłańcy polscy w Imperium Rosyjskim w pierwszej połowie XIX wieku, Warszawa 1998. [Google Scholar]
- Eugeniusz Niebelski, Dominikanin Kandyd Zielonko i jego życie pod policyjnym nadzorem w Orenburgu w wieku XIX. [Google Scholar]
Downloads
Download data is not yet available.
