Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 114 (2010): Nasza Przeszłość

Artykuły

W sprawie klątwy rzuconej na ziemie polskie przez Arcybiskupa Gnieźnieńskiego Radzima-Gaudentego próba nowego spojrzenia

  • Radosław Kotecki
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2010.114.93-134  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.2010

Abstrakt

Nowe podejście do problemu klątwy powinno zostać uwzględnione nie tylko w badaniach nad tym zagadnieniem, ale w ogóle w badaniach nad problemem recepcji zasad religii i doktryny chrześcijańskiej na ziemiach pierwszych Piastów. Podejmując próbę rozwiązania tego problemu, nie można zapominać o stałym wzbogacaniu kwestionariusza badawczego i podchodzeniu do problemu zarówno z interdyscyplinarnego, jak i porównawczego punktu widzenia, co pozwoli na przezwyciężenie obecnego impasu historiograficznego. Przyszłe badania nad klątwą będą musiały uwzględniać przede wszystkim kontekst słów wypowiedzianych przez Galla oraz wiedzę na temat kultury religijnej monarchii Chrobrego, w szczególności kultu świętych i relikwii.

Bibliografia

  1. Abraham W., Zjazd łęczycki z r. 1180, „Kwartalnik Historyczny”, 3(1889), s. 402. [Google Scholar]
  2. Annales Hildesheimenses minores, hrsg. G. Waitz, [w:] MGH SRG, Hannover 1868, s. 28. [Google Scholar]
  3. Anonim Gall, Kronika polska, tłum. R. Grodecki, oprac. M. Plezia, Wrocław 2003. [Google Scholar]
  4. Aufgebauer P., Der Mainzer Erzbischof Willigis (975-1011) und sein Wirken auf dem Eichsfeld, [w:] Bischof Burchard I. in seiner Zeit, hrsg. T.T. Müller, M. Pinkert, A. See-both, Heiligenstadt 2001 (Beiträge aus den Archiven im Landkreis Eichsfeld, 1), s. 42-57. [Google Scholar]
  5. Austin G., Bishops and Religious Law, 900-1050, [w:] Bishop Reformed. Studies of Episcopal Power and Culture in the Central Middle Ages, ed. idem, Aldershot 2007, (Church, Faith, and Culture in the Medieval West), s. 40-57. [Google Scholar]
  6. Austin G., Shaping Church Law Around the Year 1000: The Decretum of Burchard of Worms, Farnham-Surrey 2009 (Church, Faith, and Culture in the Medieval West), s. 181. [Google Scholar]
  7. Austin G., Vengeance and Law in Eleventh Century Worms. Burchard and the Canon Law of Feuds?, [w:] Medieval Church Law and the Origins of the Western Legal Tradition: A Tribute to Kenneth Pennington, ed. W.P. Müller, M. Sommar, Washington 2006, s. 104-121. [Google Scholar]
  8. Bagge S., A Hero between Paganism and Christianity. Håkon the Good in Memory and History, [w:] Poetik und Gedächtnis. Festschrift für Heiko Ücker zum 65. Geburtstag, hrsg. K. Hoff, Karin Bonn 2004, s. 185-210. [Google Scholar]
  9. Bagge S., S.W. Nordeide, The Kingdom of Norway, [w:] Christianization Peoples and Converting Individuals, ed. A. Armstrong, J. N. Wood, Turnhout 2000, (International medieval research; 7), s. 121-166. [Google Scholar]
  10. Bagi D., Królowie węgierscy w Kronice Galla Anonima, Kraków 2008, (Rozprawy Wydziału Historyczno-Filozoficznego PAU; 108), s. 176-201. [Google Scholar]
  11. Bak J. M., Signs of Conversion in Central European Laws, [w:] Christianizing Peoples and Converting Individuals, ed. A. Armstrong, J. N. Wood, Turnhout 2000, (International medieval research; 7), s. 115-124. [Google Scholar]
  12. Banaszkiewicz J., Gall jako historyk poważny, czyli dlaczego dzieje i Bolesława Chrobrego, i Bolesława Krzywoustego są prawdziwe i niegroteskowe, „Przegląd Historyczny”, 99(2008), nr 3, s. 399-410. [Google Scholar]
  13. Banaszkiewicz J., Zabić boga! Saxo Gramatyk o niszczeniu przez Duńczyków w 1168 roku rugijskich świątyń Arkony i Gardźca. „Povest’ vremennych let” i historia zagłady Peruna za panowania Włodzimierza Wielkiego, [w:] Dawne elity. Słowo i gest, red. J. Axer, J. Olko, Warszawa 2005, s. 63-84. [Google Scholar]
  14. Baronas D., The Year 1009: St Bruno of Querfurt between Poland and Rus’, „Journal of Medieval History”, 34(2008), nr 1, s. 1-22. [Google Scholar]
  15. Berend N., Laszlovszky J., Szakács B.Z., The Kingdom of Hungary, [w:] Christianization and the Rise of Christian Monarchy. Scandinavia, Central Europe and Rus’ c. 900-1200, ed. N. Berend, Cambridge 2007, s. 319-368. [Google Scholar]
  16. Bisson T.N., On Not Eating Polish Bread in Vain: Resonance and Conjuncture in the Deeds of the Princes of Poland (109-1113), „Viator”, 29(1988), s. 275-289. [Google Scholar]
  17. Bisson T.N., The Crisis of the Twelfth Century: Power, Lordship, and the Origins of European Government, Princeton-New York 2009, s. 52. [Google Scholar]
  18. Bisson T.N., The Organized Peace in Southern France and Catalonia, ca. 1140-1233, „American Historical Review”, 82(1977), nr 2, s. 290-311. [Google Scholar]
  19. Bláhová M., Biskup Vojtěch a česká společnost, [w:] Środkowoeuropejskie dziedzictwo świętego Wojciecha, red. A. Barciak, Katowice 1998, s. 71-87. [Google Scholar]
  20. Blattmann M., „Ein Unglück für sein Volk”. Der Zusammenhang zwischen Fehlverhalten des Königs und Volkswohl in Quellen des 7.-12. Jahrhunderts, „Frühmittelalterliche Studien”, 30(1996), s. 80-102. [Google Scholar]
  21. Boháček M., O jednom případu sbližování trestních norem ve starém českém právu, „Právněhistorické studie”, 37(2005), s. 5-15. [Google Scholar]
  22. Bois G., The Transformation of The Year One Thousand: The Village of Lournand from Antiquity to Feudalism, Manchester 1992, s. 148n. [Google Scholar]
  23. Bolz B., Nieznane fragmenty pontyfikału z XI wieku MS Fr 10 Biblioteki Katedralnej w Gnieźnie, „Nasza Przeszłość”, 25(1971), s. 47-64. [Google Scholar]
  24. Borawska D., Kryzys monarchii wczesnopiastowskiej w latach trzydziestych XI w., Warszawa 1964, s. 192-193. [Google Scholar]
  25. Bowman J.A., Do Neo-Romans Curse? Law, Land, and Ritual in the Midi (900-1100), „Viator”, 28(1997), s. 1-32. [Google Scholar]
  26. Bredero A.H., The Bishops‘ Peace of God: A Turning Point in Medieval Society?, [w:] idem, Christendom and Christianity in the Middle Ages, Grand Rapids 1994, s. 105-129. [Google Scholar]
  27. Bylina S., Cum Juda, Datan et Abirion. Maledykcje w dokumentach średniowiecznych Europy Środkowo-Wschodniej, [w:] Biedni i bogaci. Studia z dziejów społeczeństwa i kultury ofiarowane B. Geremkowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Aymard et al., Warszawa 1992, s. 243-252. [Google Scholar]
  28. Carroll Ch., The Bishoprics of Saxony in the First Century after Christianization, „Early Medieval Europe”, 8(1999), nr 1, s. 219-246. [Google Scholar]
  29. Clarke P.D. , The Interdict in the Thirteenth Century: A Question of Collective Guilt, Oxford 2007. [Google Scholar]
  30. Clarke P.D., Innocent III, the Interdict and Medieval Theories of Popular Resistance, [w:] Pope, Church and City: Essays in Honour of Brenda M. Bolton, ed. F. Andrews, Leiden 2004 (The medieval Mediterranean; 56), s. 77-97. [Google Scholar]
  31. Clarke P.D., Peter the Chanter, Innocent III and Theological Views of Collective Guilt and Punishment, „The Journal of Ecclesiastical History”, 52(2001), s. 1-20. [Google Scholar]
  32. Codex diplomaticus et commemorationum Masoviae generalis, wyd. J.C. Kochanowski, Warszawa 1919. [Google Scholar]
  33. Cooper T.A., The Homilies of a Pragmatic Archibishop’s Handbook in Context: Cotton Tiberius A. III, „Anglo-Norman Studies”, 28(2005), s. 41-67. [Google Scholar]
  34. Cowdrey H.E.J., The Peace and the Truce of God in the Eleventh Century, „Past & Present”, 46(1970), s. 58n. [Google Scholar]
  35. Cushing K.G., Reform and Papacy in the Eleventh Century: Spirituality and Social Change, Manchester 2005. [Google Scholar]
  36. Dąbrowska E., Cluny a św. Wojciech. Relacja „Historiae libri quinquae” Rudolfa Glabera o męczeństwie św. Wojciecha, „Kwartalnik Historyczny”, 110(2003), nr 3. [Google Scholar]
  37. Dalewski Z., „Vivat princeps in eternum”: Sacrality of Ducal Power in Poland in the Earlier Middle Ages, [w:] Monotheistic Kingship. The Medieval Variants, ed. A. Al-Azmeh, Budapest 2004, (CEU Medievalia; 7), s. 215-230. [Google Scholar]
  38. Dalewski Z., Publiczny wymiar kultu w chrystianizowanej monarchii piastowskiej, [w:] Animarum cultura . Studia nad kulturą religijną na ziemiach polskich w średniowieczu, t. 1: Struktury kościelno-polityczne, red. H. Manikowska, W. Brojer, Warszawa 2008, s. 51-61. [Google Scholar]
  39. Dalewski Z., The Public Dimension of Religion in the Piast Monarchy during the Christianisation Period, „Acta Poloniae Historica”, 101(2010), nr 1, s. 37-49. [Google Scholar]
  40. Dalewski Z., Władza – przestrzeń – ceremoniał. Miejsce i uroczystość inauguracji władcy w Polsce średniowiecznej do końca XIV w., Warszawa 1996, s. 81-82. [Google Scholar]
  41. de Yong M., Monastic Prisoners of Opting Out? Political Coercion and Honour in the Frankish Kingdoms, [w:] Topographies of Power in the Early Middle Ages, ed. M. de Jong, F.C. W.J. Theuws, Leiden 2001, (Transformation of the Roman world; 6), s. 291-328. [Google Scholar]
  42. de Yong M., Transformation od Penance, [w:] Rituals of Power. From Late Antiquity to the Early Middle Ages, ed. F.C. Theuws, J.L. Nelson, Leiden 2000, s. 190. [Google Scholar]
  43. Demangel S., L’excommunication du roi et l’élaboration d’une théocratie séculière en France, „Revue de droit canonique”, 49(1999), s. 323-349. [Google Scholar]
  44. Deptuła Cz., Wojciech Sławnikowic – święty w drodze, [w:] Dziedzictwo kultu świętego Wojciecha: ogólnopolska sesja z okazji jubileuszu 1000-lecia męczeństwa św. Wojciecha: KUL – 22 IX 1997, Lublin 1998, s. 41-87. [Google Scholar]
  45. Derwich M., Zakonnicy a rozwój religijności na ziemiach polskich, [w:] Animarum cultura. Studia nad kulturą religijną na ziemiach polskich w średniowieczu, t. 1: Struktury kościelno-polityczne, red. H. Manikowska, W. Brojer, Warszawa 2008, s. 136-137. [Google Scholar]
  46. Die Chronik der Böhmen des Cosmas von Prag, [w:] MGH SRG n. s., bd. 2, bearb. B. Berholz, Berlin 1923, I, 42, s. 79. [Google Scholar]
  47. Die Chronik des Bischofs Thietmar von Merseburg, hrsg. R. Holtzmann, [w:] MGH SRG n. s., Berlin 1935, VIII, 2, s. 495. [Google Scholar]
  48. Dobosz J., Monarchia i możni wobec Kościoła w Polsce do początku XIII wieku, Poznań 2002, s. 332-333. [Google Scholar]
  49. Domus Bolezlai. W poszukiwaniu tradycji dynastycznej Piastów (do około 1138 roku), Wrocław 2008, (Złota Seria Uniwersytetu Wrocławskiego; 1), s. 151-152. [Google Scholar]
  50. Dyskusji o uprawnieniach kościelnych przekazanych przez cesarza Ottona III ciąg dalszy. Odpowiedź na replikę Gerarda Labudy, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, 58(2006), nr 1, s. 255-271. [Google Scholar]
  51. Dziewulski W., Postępy chrystianizacji i proces likwidacji pogaństwa w Polsce wczesnofeudalnej, Wrocław-Warszawa-Kraków 1964. [Google Scholar]
  52. Effros B., De partibus Saxoniae and Regulation of Mortuary Custom: A Carolingian Campaign of Christianization or the Suppresion of Saxon Identity?, „Revue Belge de Philologie et d’Historie”, 75(1997), s. 269-287. [Google Scholar]
  53. Engelking A., Klątwa: rzecz o ludowej magii słowa, Wrocław 2000. [Google Scholar]
  54. Engels O., Der Reichsbischof (10. und 11. Jahrhundert), [w:] Der Bischof in seiner Zeit: Bischofstypus und Bischofsideal im Spiegel der Kölner Kirche. Festgabe für Joseph Kardinal Höffner, Erzbischof von Köln, hrsg. P. Berglar, O. Engels, Köln 1986. [Google Scholar]
  55. Engels O., Der Reichsbischof in ottonischer und frühsalischer Zeit, [w:] Beiträge zu Geschichte und Struktur der mittelalterlichen Germania Sacra, hrsg. I. Crusius, Göttingen 1989 (Veröffentlichungen des Max-Planck-Instituts für Geschichte; 93, Studien zur Germania Sacra; 17), s. 135-175. [Google Scholar]
  56. Fałkowski W., Admonitio generalis Karola Wielkiego. Zapowiedź tworzenia państwa idealnego, [w:] Ludzie, Kościół, wierzenia. Studia z dziejów kultury i społeczeństwa Europy Środkowej (Średniowiecze – wczesna epoka nowożytna), red. W. Iwańczak, S.K. Kuczyński, Warszawa 2001, s. 419-428. [Google Scholar]
  57. Fanning C.S., A Bishop and His World before the Gregorian Reform: Hubert of Angers, 1006-1047, Philadelphia 1988 (Transactions of the American Philosophical Society, NS; 78/1). [Google Scholar]
  58. Fichtenau H., Living in the Tenth Century: Mentalities and Social Orders, Chicago 1993. [Google Scholar]
  59. Fortunier V., Péricard J., Odilon et la paix de Dieu, [w:] Odilon de Mercœur. L’Auvergne et Cluny. La „Paix de Dieu” et l’Europe de l’an mil. Actes du colloque de Lavoûte-Chilhac des 10-12 Mai 2000, Nanette 2002, s. 117-134. [Google Scholar]
  60. Frassetto M., Violence, Knightly Piety and the Peace of God Movement in Aquitaine, [w:] The Final Argument. The Imprint of Violence on Society in Medieval and Early Modern Europe, ed. D.J. Kagay, L.J.A. Villalon, Woodbridge 1998, s. 13-26. [Google Scholar]
  61. Fried J., Kam der Gallus Anonymus aus Bamberg?, „Deutsches Archiv für Erforschung des Mittelalters”, 65(2009), nr 2, s. 497-545. [Google Scholar]
  62. Galli Anonymi Cronicae et gesta ducum sive principium Polonorum, wyd. K. Maleczyński, [w:] MPH n. s., t. 2, Kraków 1952. [Google Scholar]
  63. Gergen T., Pratique juridique de la paix et trêve de Dieu à partir du concile de Charroux (989-1250), Frankfurt 2004. [Google Scholar]
  64. Gergen T., The Peace of God its Legal Practice in the Eleventh Century, „Cuadernos de historia del derecho”, 8(2002), s. 11-27. [Google Scholar]
  65. Gieysztor A., Ideowe wartości kultury polskiej w w. X-XI. Przyjęcie chrześcijaństwa, „Kwartalnik Historyczny”, 67(1960), nr 4, s. 927. [Google Scholar]
  66. Goetz H.W., Protection of the Church, Defense of the Law, and Reform: On the Purposes and Character of the Peace of God, 989-1038, [w:] The Peace of God. Social Violence and Religious Response in France around the Year 1000, ed. T.F. Head, R.A. Landes, Ithaca-New York 1992, s. 259-279. [Google Scholar]
  67. Górczak Z., Bunt Bezpryma jako początek tzw. reakcji pogańskiej w Polsce. Na marginesie koncepcji Gerarda Labudy, [w:] Nihil superfluum esse. Prace z dziejów średniowiecza ofiarowane Profesor Jadwidze Krzyżaniakowej, red. J. Strszelczyk, J. Dobosz, Poznań 2000, s. 115-116. [Google Scholar]
  68. Grudziński T., Ze studiów nad Kroniką Galla. Rozbiór krytyczny pierwszej księgi, cz. 2, „Zapiski Historyczne”, 20(1955), s. 67. [Google Scholar]
  69. Guzowski P., Konflikt biskupa Stanisława z królem Bolesławem Śmiałym. Stanowisko Kościoła wobec zamachów stanu we wczesnośredniowiecznej Polsce, [w:] Zamach stanu w dawnych społecznościach, red. A. Sołtysiak, J. Olko, Warszawa 2004, s. 267. [Google Scholar]
  70. Hamilton B., The Monastery of St. Alessio and the Religious and Intellectual Renaissance of Tenth-Century Rome, „Studies in Medieval and Renaissance History”, 2(1965), s. 265-310. [Google Scholar]
  71. Hamilton S., Remedies for ‘Great Transgressions’: Penance and Excommunication in Late Anglo-Saxon England, [w:] Pastoral Care in Late Anglo-Saxon England, ed. F. Tinti, Woodbridge-Rochester 2005, (Anglo-Saxon studies; 6), s. 83-105. [Google Scholar]
  72. Hamilton S., The Practice of Penance, 900-1050; London 2001. [Google Scholar]
  73. Harrison D., Structures and Resources of Power in Early Medieval Europe, [w:] The Construction of Communities in the Early Middle Ages: Texts, Resources and Artefacts, ed. R. Corradini, M. Diesenberger, H. Reimitz, Leiden 2003 (The Transformation of the Roman World; 12), s. 17-37. [Google Scholar]
  74. Head T.F., The Development of the Peace of God in Aquitaine (970-1005), „Speculum”, 74(1999), s. 656-686. [Google Scholar]
  75. Hehl E. D., Herrscher, Kirche und Kirchenrecht im spätottonischen Reich, [w:] Otto III. – Heinrich II. Eine Wende?, hrsg. B. Schneidmüller, Stuttgart 2000, (Mittelalter-Forschungen; 1), s. 169-203. [Google Scholar]
  76. Hehl E.D., Willigis von Mainz. Päpstlicher Vikar, Metropolit und Reichspo-litiker, [w:] Bischof Burchard von Worms 1000-1025, hrsg. W. Hartmann, Mainz 2000 (Quellen und Abhandlungen zur mittelrheinischen Kirchengeschichte; 100), s. 51-77. [Google Scholar]
  77. Hoffmann H., Gottesfriede und Tregua Dei, Stuttgart 1964 (MGH Schriften; 20), s. 28. [Google Scholar]
  78. Housley N.J., Crusades against Christians: Their Origins and Early Development, c. 1000-1216, [w:] Crusade and Settlement. Papers Read at the First Conference of the Society for the Study of the Crusades and the Latin East and Presented to R. C. Smail, ed. P.W. Edbury, Cardiff 1985, s. 17-36, [przedr. w:] The Crusades: The Essential Readings, ed. T.F. Madden, London 2002, s. 71-97. [Google Scholar]
  79. Housley R.E., Christian Missionary Activity in the Early Middle Ages, Adlershot 1994, (Variorum Collected Studies Series; 431), s. 705-740. [Google Scholar]
  80. Housley R.E., The Carolingian Missionary and the Pagan, „Speculum”, 28(1953), s. 705-740. [Google Scholar]
  81. Howland A.C., The Origin of the Local Interdict, „Annual Report of the American Historical Association” (1899), nr 1, s. 429-48. [Google Scholar]
  82. Huschner W., Abt Odilo von Cluny und Kaiser Otto III. in Italien und in Gnesen (998-1001), [w:] Polen und Deutschland vor 1000 Jahren. Die Berliner Tagung über den „Akt von Gnesen”, hrsg. M. Borgolte, Berlin 2002, (Europa im Mittelalter; 5), s. 111-161. [Google Scholar]
  83. I.R. Moore, Postscript. The Peace of God and the Social Revolution, [w:] ibidem, s. 308-326. [Google Scholar]
  84. Ioannis Dlugossii Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae. Liber 1-2, wyd. J. Dąbrowski et al., Warszawa 1963. [Google Scholar]
  85. Jana Długosza Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego. Ks. 1-2, red. kom. J. Dąbrowski, Warszawa 2009. [Google Scholar]
  86. Ioannis Dlugossii Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae. Liber 5-6, wyd. S. Budkowa, Warszawa 1973. [Google Scholar]
  87. Iogna-Prat D., Order and Exclusion: Cluny and Christendom Face Heresy, Judaism, and Islam, New York 2002. [Google Scholar]
  88. J. Fried, Otton III i Bolesław Chrobry. Miniatura dedykacujna z Ewangeliarza z Akwizgranu, zjazd gnieźnieński a królestwa polskie i węgierskie. Analiza ikonograficzna i wnioski historyczne, tłum. E. Kaźmierczak, W. Leder, Warszawa 2000, (Klio w Niemczech; 6). [Google Scholar]
  89. Jaeger Ch.S., The Courtier Bishop in „Vitae” from the Tenth to the Twelfth Century, „Speculum”, 58(1983), s. 291-325. [Google Scholar]
  90. Jana Długosza Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, Ks. 5-6, kom. red. Z. Kozłowska-Budkowa et al., Warszawa 2009. [Google Scholar]
  91. Janiak T., Czy Bolesław Chrobry był czczony jako święty? Z badań nad przestrzenią liturgiczną przedromańskiej katedry w Poznaniu (do połowy XI w.), „Slavia Antiqua”, 44(2003), s. 67-95. [Google Scholar]
  92. Jasiński T., Dalsze rozważania o włoskim pochodzeniu Galla Anonima, [w:] Miasta, ludzie, instytucje, znaki. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesor Bożenie Wyrozumskiej w 75. rocznicę urodzin, Kraków 2008, s. 447-460. [Google Scholar]
  93. Jasiński T., O pochodzeniu Galla Anonima, Kraków 2008. [Google Scholar]
  94. Jones A.T., Noble Lord, Good Shepherd. Episcopal Power and Piety in Aquitaine, 877-1050, Leiden-Boston 2009, (Brill’s Series on the Middle Ages; 17). [Google Scholar]
  95. Jurek T., Ad Mestris locum. Gdzie znajdował się klasztor założony przez św. Wojciecha?, „Roczniki Historyczne”, 75(2009), s. 7-23. [Google Scholar]
  96. Jurek T., Losy arcybiskupstwa gnieźnieńskiego w XI wieku, [w:] 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, red. J. Strzelczyk, J. Górny, Gniezno 2000, s. 51nn. [Google Scholar]
  97. Kaiser D.H., The Growth of the Law in Medieval Russia, Princeton-New York 1980, s. 165-174. [Google Scholar]
  98. Kaiser R., „Mord im Dom”. Von der Vertreibung zur Ermordung des Bischofs im frühen und hohen Mittelalter, „Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte. Kanonistische Abteilung”, 79(1993), s. 95-134. [Google Scholar]
  99. Kennedy A.G., Cnut’s Law Code of 1018, „Anglo-Saxon England”, 11(1983), p. 57-81. [Google Scholar]
  100. Keygnaert F. w wystąpieniu The Origins of the Local Interdict According to Ademar of Chabannes wygłoszonym na International Medieval Congress, University of Leeds 2010 (Paper 825-a). Por. abstrakt referatu: https://www.leeds.ac.uk/ims/imc/imc2010.html (10 VII 2010). [Google Scholar]
  101. Klaniczay G., The Birth of a New Europe About 1000 CE.: Conversion, Transfer of Institutional Models, New Dynamics, „Medieval Encounters”, 10(2004), nr 1-3, s. 99-129. [Google Scholar]
  102. Kopal P., Kosmovi ďáblové. Vršovsko-přemyslovský antagonismus ve světle biblických a legendárních citátů, motivů a symbolů, „Mediaevalia Historica Bohemica”, 8(2001), s. 7-41. [Google Scholar]
  103. Koroluk W.D., O posledniem periodie pravlenija Boleslava Chrabrogo, „Istori-českije Zapiski”, 19(1946), s. 145. [Google Scholar]
  104. Kosmasa Kronika Czechów, tłum. M. Wojciechowska, Warszawa 1968, [Google Scholar]
  105. Kosztolnyik Z.J., The Negative Results of the Enforced Missionary Policy of King Saint Stephen of Hungary: The Uprising of 1046, „The Catholic Historical Review”, 59(1974), nr 4, s. 569-586. [Google Scholar]
  106. Kronika Thietmara, tłum. M.Z. Jedlicki, Kraków 2002. [Google Scholar]
  107. Krzemieńska B., Břetislav I. Čechy a střední Evropa v prvé polovině XI. století, Praha 2002 (Edice Historica; 2). [Google Scholar]
  108. Kujawiński J., Spotkanie z „innym”. Średniowieczny misjonarz i jego sacrum w oczach pogan, „Roczniki Historyczne”, 70(2004), s. 7-64. [Google Scholar]
  109. Labuda G., Droga życiowa Radzima-Gaudentego do arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, [w:] O rzeczach minionych. Scripta rerum historicarum Annae Rutkowska-Płachcińska oblata, red. M. Młynarska-Kaletynowa, J. Kruppé, Warszawa 2006, (Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej; 71), s. 187nn. [Google Scholar]
  110. Labuda G., Mieszko II król Polski (1025-1034). Czasy przełomu w dziejach państwa polskiego, Kraków 1992. [Google Scholar]
  111. Labuda G., O badaniach nad zjazdem gnieźnieńskim w roku 1000. Spostrzeżenia i zastrzeżenia, „Roczniki Historyczne”, 68(2002), s. 107-156. [Google Scholar]
  112. Labuda G., Zagadka klątwy arcybiskupa Gaudentego, [w:] Studia nad początkami państwa polskiego, t. 2, Poznań 1988, s. 419. [Google Scholar]
  113. Labuda G., Zjazd i synod gnieźnieński roku 1000 w nowym oświetleniu historiograficznym, [w:] Cognitioni Gestorum. Studia z dziejów średniowiecza dedykowane Profesorowi Jerzemu Strzelczykowi, red. D.A. Sikorski, A.M. Wyrwa, Poznań-Warszawa 2006, s. 168 i nn. [Google Scholar]
  114. Larson L.M., Problems of the Norwegian Church in the Eleventh Century, „Church History”, 4(1935), s. 159-172. [Google Scholar]
  115. Larson L.M., The Earliest Norwegian Laws: Being the Gulathing Law and the Frostathing Law, New York 2008, passim. [Google Scholar]
  116. Le pontifical romano-germanique du dixième siècle, t. 1, ed. R. Elze, C. Vogel, Città del Vaticano 1963, (Biblioteca Apostolica Vaticana, Studi e testi; 226), cap. 85-90. s. 308-317. [Google Scholar]
  117. Legenda sancti Gerhardi episcopi, ed. E. Madzsar, [w:] Scriptores Rerum Hungarorum, vol. 2, ed. I. Szentpetery, Budapest 1938, cap. 15. [Google Scholar]
  118. Leyser K., Early Medieval Canon Law and the Beginnings of Knighthood, [w:] Institutionen, Kultur und Gesellschaft im Mittelalter. Festschrift für Josef Fleckenstein zu seinem 65. Geburtstag, hrsg. L. Fenske, W. Rösener, T. Zotz, Sigmaringen 1984, s. 549-566 [przedr. w:] idem, Communications and Power in the Middle Ages, vol. 2: The Gregorian Revolution and Beyond, ed. T. Reuter, London 1994, s. 51-71. [Google Scholar]
  119. Little L.K., Anger in Monastic Curses, [w:] Anger’s Past. The Social Uses of an Emotion in the Middle Ages, ed. B.H. Rosenwein, Ithaca-New York 1998, s. 1-35. [Google Scholar]
  120. Little L.K., Benedictine Maledictions: Liturgical Cursing in Romanesque France, New York 1996. [Google Scholar]
  121. Little L.K., Formules monastiques de malédictions aux IXe et Xe siècles, „Revue Mabillon”, 262(1975), s. 377-399. [Google Scholar]
  122. Little L.K., La morphologie des malédictions monastiques, „Annales: Économies, Sociétés, Civilisations”, 34(1979), s. 43-60. [Google Scholar]
  123. Lübke Ch., Das „junge Europa” in der Krise: Gentilreligiöse Herausforderungen um 1000, „Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung”, 50(2001), s. 475-496. [Google Scholar]
  124. M.F. Strmiska, The Evils of Christianization: A Pagan Perspective on European History, [w:] Cultural Expressions of Evil and Wickedness Wrath, Sex, Crime, ed. T. Waddell, New York 2003, s. 59-72. [Google Scholar]
  125. Maciejewski J., Książę i żebrak, czyli jak biskup żyć powinien, [w:] Persona, gestus habitusque, insignium. Zachowania i atrybuty jako wyznaczniki tożsamości społecznej jednostki w średniowieczu, red. J. Banaszkiewicz, J. Maciejewski, J. Sobiesiak, Lublin 2009, s. 57-66. [Google Scholar]
  126. Maciejewski J., Nudo pede intrat urbem: Research on the adventus of Medieval Bishop trough the First Half of the Eleventh Century, „Viator”, 41(2010), nr 1, s. 89-100. [Google Scholar]
  127. Maciejowski M., Przyczyny nałożenia interdyktu na ziemie polskie przez abpa gnieźnieńskiego Gaudentego, „Nasza Przeszłość”, 113(2010), s. 237-246. [Google Scholar]
  128. Matla-Kozłowska M., Baran-Kozłowski W., Gall i Kosmas o wydarzeniach końca lat 30. XI wieku w Polsce: wyprawa Brzetysława w wersji „polskiej” i „czeskiej”, [w:] Czechy – Polska – Wielkopolska. Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane profesorowi Bronisławowi Nowackiemu, red. Z. Górczak, J. Jaskulski, Poznań 2009, s. 33-46. [Google Scholar]
  129. Matla-Kozłowska M., Czy państwo Przemyślidów u schyłku X wieku „zasługiwało” na arcybiskupstwo? Na marginesie dyskusji o planach ufundowania arcybiskupstwa św. Wojciecha w Pradze, [w:] Cognitioni gestorum. Studia z dziejów średniowiecza dedykowane Profesorowi Jerzemu Strzelczykowi, red. D.A. Sikorski, A.M. Wyrwa, Poznań-Warszawa 2006, s. 131-147. [Google Scholar]
  130. McGuire B.P., The Church and the Control of Violence in the Early Middle Ages. Friendship and Peace in the Letters of Gerbert, 982-97, [w:] War and Peace in the Middle Ages, ed. idem, Copenhagen 1987, s. 29-55. [Google Scholar]
  131. Medieval Purity and Piety. Essays on Medieval Clerical Celibacy and Religious Reform, ed. M. Frassetto, New York 1998, (Garland medieval casebooks, 19). [Google Scholar]
  132. Meens R., Politics, Mirrors and Princess and the Bible: Sins, Kings and the Well-Being of the Realm, „Early Medieval Europe”, 7(1998), s. 345-357. [Google Scholar]
  133. Michałowski R., Christianization of the Piast Monarchy in the 10th and 11th Centuries, „Acta Poloniae Historica”, 101(2010), nr 1, s. 5-35. [Google Scholar]
  134. Michałowski R., Chrystianizacja monarchii piastowskiej w X-XI wieku, [w:] Animarum cultura. Studia nad kulturą religijną na ziemiach polskich w średniowieczu, t. 1: Struktury kościelno-polityczne, red. H. Manikowska, W. Brojer, Warszawa 2008, s. 11-49. [Google Scholar]
  135. Michałowski R., Polen und Europa um das Jahr 1000. Mit einem Anhang: Zur Glaubwürdigkeit des Berichts von Gallus Anonymus über das Treffen in Gnesen, [w:] Der Hoftag in Quedlinburg 973: Von den historischen Wurzeln zum Neuen Europa, hrsg. A. Ranft, Berlin 2006, s. 51-72. [Google Scholar]
  136. Michałowski R., Post dziewięciotygodniowy w Polsce Chrobrego. Studium z dziejów polityki religijnej pierwszych Piastów, „Kwartalnik Historyczny”, 109(2002), nr 1, s. 5-40. [Google Scholar]
  137. Michałowski R., Relacja Galla Anonima o Zjeździe Gnieźnieńskim, [w:] Tekst źródła. Krytyka, interpretacja, red. B. Trelińska, Warszawa 2005, s. 57-64. [Google Scholar]
  138. Michałowski R., The Nine-Week Lent in Boleslaus the Brave’s Poland. A Study of the First Piast’s Religious Policy, „Acta Poloniae Historica”, 89(2004), s. 5-50. [Google Scholar]
  139. Mika N., Postać św. Wojciecha w europejskiej historiografii wieków średnich – prezentacja wybranych wzmianek źródłowych, [w:] Środkowoeuropejskie dziedzictwo..., s. 51 i nn. [Google Scholar]
  140. Modzelewski K., Barbarzyńska Europa, Warszawa 2004. [Google Scholar]
  141. Moździoch S., Gens perfida et nondum bene christiana. Konfrontacja chrześcijaństwa i wierzeń tradycyjnych w państwie pierwszych Piastów w świetle najnowszych odkryć archeologii, [w:] Sacrum. Obraz i funkcja w społeczeństwie średniowiecznym, red. A. Pieniądz-Skrzypczak, J. Pysiak, Warszawa 2005, (Aquila Volans; 1), s. 67-68. [Google Scholar]
  142. Múcska V., Uhorsko a cirkevné reformy 10. a 11. storočia, Bratislava-Stimul 2004 (Acta Historica Posoniensia; 4, Historiographiae; 1), s. 73-76. [Google Scholar]
  143. Mühle E., Cronicae et gesta ducum sive principum Polonorum. Neue Forschungen zum so genannten Gallus Anonymus, „Deutsches Archiv für Erforschung des Mittelalters”, 65(2009), nr 2, s. 459-496. [Google Scholar]
  144. Myśliwski G., Feudalizm – „rewolucja feudalna” – kryzysy władzy w Polsce XI – początku XII wieku. Punkt widzenia mediewistyki anglojęzycznej, „Przegląd Historyczny”, 93(2002), nr 1, s. 73-102. [Google Scholar]
  145. Nemerkényi E., The Representation of the Bishops in the Institutio of King Stephen of Hungary, „Acta Classica Universitatis Scientiarum Debreceniensis”, 37(2001), s. 79-86. [Google Scholar]
  146. O’Brien B.R., God’s Peace and King’s Peace: The Laws of Edward the Confessor, Philadelphia 1999. [Google Scholar]
  147. Oakley T.P., Mediaeval Penance and Secular Law, „Speculum”, 7(1932), p. 515-524. [Google Scholar]
  148. Ott J.S., Jones A.T., Introduction: The Bishop Reformed, [w:] The Bishop Reformed. Studies of Episcopal Power and Culture in the Central Middle Ages, ed. idem, Aldershot 2007, (Church, Faith, and Culture in the Medieval West), s. 1-20. [Google Scholar]
  149. Parisse M., The Bishop: Prince and Prelate, [w:] The Bishop: Power and Piety at the First Millennium, ed. S. Gilsdorf, Münster 2004, (Neue Aspekte der europäischen Mittelalterforschung; 4), s. 1-22. [Google Scholar]
  150. Pauk M., Wółkiewicz E., „Ministri enim altaris ministri curie facti sunt”. Ottońsko-salicki „system” Kościoła Rzeszy i jego oddziaływanie w Europie Środkowej XI-XII wieku, [w:] Kościół w monarchiach Przemyślidów i Piastów: materiały z konferencji naukowej Gniezno 21-24 września 2006 roku, Poznań 2009, s. 105-138. [Google Scholar]
  151. Pleszczyński A., Bolesław Chrobry w Czechach. Realizacja idei Sklawinii czy zwykła ekspansja?, [w:] Polacy w Czechach. Czesi w Polsce. X-XVIII wiek, red. H. Gmitrek, W. Iwańczak, Lublin 2004, s. 133-146. [Google Scholar]
  152. Pleszczyński A., Gorliwość neofitów. Religijność osobista Przemyślidów i Piastów w X i na początku XI wieku, [w:] Przemyślidzi i Piastowie – twórcy i gospodarze średniowiecznych monarchii, red. J. Dobosz, Poznań 2006, s. 93-99. [Google Scholar]
  153. Pleszczyński A., Niemcy wobec pierwszej monarchii piastowskiej (963-1034): narodziny stereotypu. Postrzeganie i cywilizacyjna klasyfikacja władców Polski i ich kraju, Lublin 2008, s. 150-163. [Google Scholar]
  154. Pleszczyński A., The Unbridled Emotions of Thietmar of Merseburg or: Why for a Noble Bishop and One of the Best Medieval Chroniclers a Polish Ruler Could Be a „venomous snake” and „roaring lion”?, [w:] Meetings with Emotions: Human Past between Anthropology and History. (Historiography and Society from the 10th to the 20th Centuries), red. S. Rosik, P. Wiszewski, Wrocław 2007, s. 51-75. [Google Scholar]
  155. Reynolds S., Rationality and Collective Judgement in the Law of Western Europe before the Twelfth Century, „Quaestiones medii aevi novae”, 5 (2000), s. 3-19. [Google Scholar]
  156. Riches T., The Peace of God, the ’Weakness’ of Robert the Pious and the Struggle for the German Throne, 1023–5, „Early Mdieval Europe”, 18(2010), nr 2, s. 202-222. [Google Scholar]
  157. Rosik S., Interpretacja chrześcijańska religii pogańskich Słowian w świetle kronik niemieckich XI-XII wieku (Thietmar, Adam z Bremy, Helmold), Wrocław 2000, (Acta Universitatis Wratislaviensis; 2234, Historia; 144), s. 172. [Google Scholar]
  158. Rosik S., O tym, jak kronikarz Thietmar w relacji o Bolesławie Chrobrym wspiął się na wyżyny obiektywizmu, czyli na tropie intencji autora w „świetle tekstu”, [w:] Ad fontes. O naturze źródła historycznego, red. S. Rosik, et al., Wrocław 2004 (Acta Universitatis Wratislaviensis; 2675, Historia; 170), s. 59-62. [Google Scholar]
  159. Rosik S., Reinbern – Salsae Cholbergiensis ecclesiae episcopus, [w:] Salsa Cholbergiensis. Kołobrzeg w średniowieczu, red. L. Leciejewicz, Kołobrzeg 2000, s. 85-93. [Google Scholar]
  160. Rosnwein B.H., Negotiating Space: Power, Restraint, and Privileges of Immunity in Early Middle Ages, Manchester 1999, s. 169-174. [Google Scholar]
  161. S. Adalberti Pragensis episcopi et martyris vita prior, ed. J. Karwasińska, [w:] MPH n. s., t. 4, Warszawa 1962, cap. 26, s. 39. [Google Scholar]
  162. S. Kobielus, Zaniechana pielgrzymka św. Wojciecha do Jerozolimy, „Saeculum Christianum” (1998), nr 1, s. 93-102. [Google Scholar]
  163. Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio, t. 19, ed. J.D. Mansi, Vnetiis 1774, s. 541-542. [Google Scholar]
  164. Sanmark A., Power and Conversion. A Comparative Study of Christianization in Scandinavia, Uppsala 2004, (Occasional papers in archaeology; 34), s. 34-39; 75-83. [Google Scholar]
  165. Sawicki W., Wpływ niektórych praw obcych na prawo i ustrój Polski w średniowieczu, [w:] idem, Studia nad wpływem praw obcych w dawnej Polsce, Warszawa 1971, s. 38n. [Google Scholar]
  166. Shephard J., Conversions and Regimes Compared: The Rus’ and the Poles, ca. 1000, [w:] East Central and Eastern Europe in the Early Middle Ages, ed. F. Curta, Ann Arbor 2005, s. 254-282. [Google Scholar]
  167. Skibiński E., „Vindicatio” władców Polski w zwierciadle kronik Anonima tzw. Galla i mistrza Wincentego, [w:] Kościół w monarchiach monarchiach Przemyślidów i Piastów: materiały z konferencji naukowej Gniezno 21-24 września 2006 roku, Poznań 2009, s. 367-373 [Google Scholar]
  168. Skibiński E., Przemiany władzy. Narracyjna koncepcja Anonima tzw. Galla i jej podstawy, Poznań 2009, s. 85-96. [Google Scholar]
  169. Skwierczyński K., Recepcja idei gregoriańskich w Polsce do początku XIII wieku, Wrocław 2005, s. 211 i nn. [Google Scholar]
  170. Sommer P., Církev a český stát od 10. do 13. století, [w:] Przemyślidzi i Piastowie – twórcy i gospodarze średniowiecznych monarchii, red. J. Dobosz, Poznań 2006, s. 50 i nn. [Google Scholar]
  171. Sommer P., Duchovní svět raně středověké české laické společnosti, [w:] Svatý Vojtěch, Čechové a Evropa. Mezinárodní sympozium uspořádané Českou křesťanskou akademií a Hist-orickým ústavem AV ČR 19.–20. listopadu 1997 v Praze, ed. D. Třeštík, J. Žemlička, Praha 1998, s. 133-166. [Google Scholar]
  172. Soria M., Les évêques assassinés dans le royaume de France (XIe-XIIe siècles), [w:] Bischofsmord im Mittelalter/Murders of Bishops, ed. N.M. Fryde, D. Reitz, Göttingen 2003, s. 97-120. [Google Scholar]
  173. Spunar P., Św. Wojciech a Praga, „Studia Warmińskie”, 30(1993), s. 37-43. [Google Scholar]
  174. Stróżyk P., Śmierć eremitów w relacji Brunona z Kwerfurtu, „Roczniki Historyczne”, 69(2003), s. 7-31. [Google Scholar]
  175. Strzelczyk J., Der Volksaufstand in Polen in den 30er Jahren des 11. Jahrhunderts und seine Rolle während der Krise des frühpiastischen Staates, „Zeitschrift für Archäologie”, 18(1984), s. 129-140. [Google Scholar]
  176. Suchánek D., Církevní politika říšského císaře Jindřicha II, [w:] Pierwsze polsko-czeskie forum młodych mediewistów, red. J. Dobosz, J. Kujawiński, M. Matla-Kozlowska, Poznań 2007, s. 67-80. [Google Scholar]
  177. Świętego Wojciecha żywot pierwszy, [w:] Piśmiennictwo czasów Bolesława Chrobrego, tłum. K. Abgarowicz, Warszawa 1966, s. 74-75. [Google Scholar]
  178. Szejgiec K., Robert II Pobożny – święty król w konwencji benedyktyńskiej, „Teka Historyka”, 36-37(2009), s. 165-172. [Google Scholar]
  179. The Laws of the Medieval Kingdom of Hungary, vol. 1: 1000-1301, trans. ed. J.M. Bak, G. Bónis, J.R. Sweeney, Idyllwild 1999. [Google Scholar]
  180. Trawkowski S., Eschatologiczny aspekt biskupiej służby królowi w ujęciu Thietmara, [w:] idem, Opuscula medievistica. Studia nad historią społeczną Polski wczesnopiastowskiej, Warszawa 2005, s. 50-56. [Google Scholar]
  181. Trawkowski S., Kaźń kasztelana Bolesty (1170 r.) w tradycji płockiej, „Studia Źródłoznawcze”, 14(1969), s. 53-61. [Google Scholar]
  182. Trilling R.R., Sovereignty and Social Order: Archibishop Wulfstan and the Institutes of Polity, [w:] The Bishop Reformed Studies of Episcopal Power and Culture in the Central Middle Ages, ed. idem, Aldershot 2007, (Church, Faith, and Culture in the Medieval West), s. 58-85. [Google Scholar]
  183. Urbańczyk P., Paliusz Gaudentego, [w:] Viae historicae. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Lechowi A. Tyszkiewiczowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Goliński, S. Rosik, Wrocław 2001 (Acta Universitatis Wratislaviensis; 2306, Historia; 152), s. 261-273. [Google Scholar]
  184. Urbańczyk P., The Politics of Conversion in North Central Europe, [w:] The Cross Goes North. Processes of Conversion in Northern Europe, AD 300-1300, ed. M.O.H. Carver, Woodbridge 2003, s. 15-27. [Google Scholar]
  185. Urbańczyk P., Trudne początki Polski, Wrocław 2008, (Monografie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej), s. 305. [Google Scholar]
  186. Vaněček V., Nový text (varianta) dekretů Břetislavových z r. 1039, „Slavia Antiqua”, 3(1951-1952), s. 131-135. [Google Scholar]
  187. Vita Quinque Fratrum Eremitarum [seu] Vita uel passio Benedicti et Iohannis sociorumque suorum, wyd. J. Karwasińska, [w:] MPH s. n., t. 4, cz. 3, Warszawa 1973, 13, s. 62. [Google Scholar]
  188. Vodola E., Excommunication in the Middle Ages, Berkeley-Los Angeles-London 1986, passim; [Google Scholar]
  189. Warner D.A., Thietmar of Merseburg: The Image of the Ottonian Bishop, [w:] The Year 1000: Religious and Social Response to the Turning of the First Millennium, ed. M. Frassetto, New York 2002, s. 85-110. [Google Scholar]
  190. Widajewicz J., Ujemne opinie o Bolesławie Chrobrym, „Slavia Occidentalis”, 18(1939-1947), s. 17-18. [Google Scholar]
  191. Widrici Vita S. Gerardi episcopi Tullensis, bearb. D.G. Waitz, [w:] MGH SS, t. 4, hrsg. G.H. Pertz, Hannover 1841, s. 495 [Google Scholar]
  192. Winkler A.L., The Excommunicated Castle: Clerical Power and the Natural World, [w:] Omnia disce. Medieval Studies in Memory of Leonard Boyle, ed. A.J. Duggan, J.G. Greatrex, B.M. Bolton, Aldershot 2005, s. 231-243. [Google Scholar]
  193. Wiszewski P. [rec:], T. Jasiński, O pochodzeniu..., „Studia Źródłoznawcze”, 47(2010), s. 220-222. [Google Scholar]
  194. Wojciechowska B., Ekskomunika w Polsce średniowiecznej. Normy i funkcjonowanie, Kielce 2010, s. 136. [Google Scholar]
  195. Wojciechowska B., Kary kościelne w Polsce wczesnośredniowiecznej (X-XIII w.), „Czasopismo Prawno-Historyczne”, 57(2005), nr 2, s. 267-282. [Google Scholar]
  196. Wormland P., The Making of English Law: King Alfred to the Twelfth Century, Oxford 1999, passim. [Google Scholar]
  197. Z Damianiego Żywota ś. Romualda, [w:] MPH, t. 1, wyd. A. Bielowski, Lwów 1864, s. 330. [Google Scholar]
  198. Zachová J.J., Třeštík D., Adhortace De ammonicione ad presbiteros a biskup Vojtěch, „Český časopis historický”, 99(2001), s. 279-293. [Google Scholar]
  199. Zafoff R., Perception of Christianity by the Pagan Polabian Slavs, „Studia Mythologica Slavica”, 4(2001), s. 81-96. [Google Scholar]
  200. Zakrzewski S., Bolesław Chrobry Wielki: próba charakterystyki, Lwów-Warszawa-Kraków 1925, s. 142. [Google Scholar]
  201. Zieliński A., Przekleństwo tronu Piastów. Tajemnica klątwy Gaudentego, Warszawa 2007. [Google Scholar]
  202. Zimmerman M., Le vocabulaire latin de la malédiction du IXe au XIIe siècle: construction d’un discours eschatologique, „Atalaya. Revue française d’études médiévales hispaniques”, 5(1994), s. 37-55. [Google Scholar]
  203. Żywot Pięciu Braci Męczenników, [w:] Piśmiennictwo . czasów Bolesława Chrobrego, tłum. K. Abgarowicz, Warszawa 1966, s. 213n. [Google Scholar]
  204. Żywot Tempore illo, [w:] Średniowieczne żywoty i cuda patronów Polski, tłum. J. Pleziowa, oprac. M. Plezia, Warszawa 1987, s. 60-61. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.