Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 92 (1999): Nasza Przeszłość

Miscellanea

Księgozbiory konwentów i szkół kanoników regularnych laterańskich na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego

  • Iwona Pietrzkiewicz
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1999.92.485-497  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.1999

Abstrakt

Księgozbiory konwentów i szkół kanoników regularnych laterańskich na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego przedstawiają bogate dziedzictwo kulturowe, które przetrwało do czasów współczesnych. Po skasowaniu przez władze rosyjskie, zanikły istniejące od dawna diecezjalne wspólnoty kanoników. Jednakże w 1629 roku powstała kongregacja krakowska (Bożego Ciała), zrzeszająca klasztory z terenu Rzeczypospolitej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. W skład tej kongregacji wchodziły klasztory takie jak Kurozwęki, Kraśnik, Sucha oraz nowe placówki na terenach litewskich. Fundacje konwentów kanonickich sięgały różnych lat, począwszy od 1619 roku z klasztorem w Bychowie fundowanym przez hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza, aż po kolejne fundacje w Krzemienicy i Słonimiu. Wszystkie te konwenty funkcjonowały do około 1845 roku, kiedy to zostały zlikwidowane przez władze rosyjskie. Kanonicy kładli duży nacisk na czytelnictwo i twórczość pisarską. Biblioteki konwentów kanonickich zawierały księgozbiory różnej wielkości i stanu przechowywania, ale treściowo były zbliżone. W bibliotekach kanoniczych przechowywano zarówno dzieła duchowne, jak i świeckie, z naciskiem na literaturę kaznodziejską i teologiczną. Kanonicy nie usuwali z bibliotek książek zakazanych. W bibliotekach znalazły się także dzieła literatury pięknej, zbiory literackie zawierały zarówno dzieła klasyków, jak i współczesnych autorów. Pod względem językowym dominowała łacina, choć znalazły się także książki w języku polskim oraz inne obce języki. Badania nad księgozbiorami kanoników regularnych na terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego pozostają nadal przedmiotem zainteresowania naukowców, a ich szczegółowa analiza pozwoli na lepsze zrozumienie kulturowego dziedzictwa tych regionów.

Bibliografia

  1. Birkowski F., . Kazania na niedziele, Kraków 1620. [Google Scholar]
  2. Grzebień L. Skarga Piotr, w: Słownik Polskich Teologów Katolickich, Warszawa 1983. [Google Scholar]
  3. Łoniewski K., Jasna pochodnia życia apostolskiego..., Kraków 1660 [Google Scholar]
  4. Młodzianowski T. , Praelectiones theologicae, [Leszno] 1674; Por. L. Grzebień, Młodzianowski Tomasz, w: Słownik teologów, t. 3, Warszawa 1982. [Google Scholar]
  5. Paude P.,de, In quartum Sententiarum, Venezia 1493. [Google Scholar]
  6. Skarga P., Kazania na niedziele, Kraków 1602. [Google Scholar]
  7. Wojtyska D. , Nauka i nauczanie u kanoników regularnych (na przykładne Kongregacji Bożego Ciała), w: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, Lublin 1975. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.