Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 88 (1997): Nasza Przeszłość

Artykuły

Erwin Redel antykwariusz przeworski i jego penetracje bibliotek klasztornych 1871-1876. Przyczynek do dziejów "książkołapstwa" w Galicji

  • Janusz Nowak
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1997.88.329-353  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.1997

Abstrakt

Biblioteka Czartoryskich w Puławach doznała poważnych strat po 1831 roku, głównie w wyniku wywiezienia części zbiorów do Rosji oraz ciągłych przemieszczeń kolekcji. W ramach standardowych metod poszerzania zasobów bibliotecznych, takich jak zakup nowości i egzemplarzy z antykwariatu, wymiana dubletów, darowizny, stosowano także inne formy powiększenia zbiorów książkowych. W latach 1871-1876 dla Biblioteki Czartoryskich w Sieniawie - choć nieformalnie - pracował Erwin Redel, antykwariusz z Przeworska, godny następca sprawdzonych "łowców książek" z początku XIX wieku, takich jak Tadeusz Czacki, Samuel B. Linde czy Hieronim Juszyński. Erwin Redel przeprowadził liczne wyprawy biblioteczne do klasztorów galicyjskich: bernardynów w Kalwarii, Krakowie, Leżajsku, Przeworsku i Sokalu, karmelitów w Krakowie i Lwowie, cystersów w Mogile, dominikanów we Lwowie i Podkamieniu, oraz do mniejszych klasztorów franciszkańskich i bibliotek parafialnych. Władysław Czartoryski, właściciel biblioteki w Sieniawie i Krakowie (od 1876 roku), nigdy nie zatwierdził powiększania swojej biblioteki kosztem zbiorów kościelnych, a tym bardziej działań Redela. Pomimo tego Redel wykorzystywał nazwisko księcia, aby łatwiej móc dostać się do bibliotek klasztornych. Wykorzystywał także naiwność, nieznajomość i niedocenienie przez zakonników historycznych zbiorów. Chociaż za nabyte dzieła płacił, operował na granicy legalności. Owoce jego pracy czerpali W. Czartoryski, jego syn Adam Ludwik i wnuk Augustyn aż do 1939 roku. Ten ostatni zwrócił rękopisy do Biblioteki Cysterskiej w Mogile. Jednakże wpisanie zakupionych przez Redela zbiorów do inwentarza Majolatu Sieniawy, powstałego w 1897 roku, oraz wybuch drugiej wojny światowej spowodowały, że pozostały one w Bibliotece Czartoryskich.

Bibliografia

  1. Bańkowski P., Biblioteka Publiczna Załuskich i jej twórcy, Warszawa 1959. [Google Scholar]
  2. Buczek K., Biblioteka Puławska w czasie walk powstania listopadowego, „Silva Rerum” 1930. [Google Scholar]
  3. Grabowski A., Wspomnienia, t. 2, Kraków 1909. [Google Scholar]
  4. Kosiński J.A., Doskonały książkołap. Wizyta Tadeusza Czackiego w bibliotece dominikanów krakowskich, „Roczniki biblioteczne” (dalej cyt. Rocz. bibl.) 1960. [Google Scholar]
  5. Nowak J., Ordynacja Sieniawska XX Czartoryskich 1880-1939. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.