Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 137 (2022): Nasza Przeszłość

Artykuły

Szwermicki, Szwernicki czy może Szwirmicki? Przyczynek do biografii ksiedza-zesłańca, proboszcza w Irkucku w XIX wieku

DOI: https://doi.org/10.52204/np.2022.137.113-122  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2022

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest oryginalnej postaci księdza marianina, Krzysztofa Szwermickiego (1814-1894), zesłańca na Sybir z połowy XIX wieku, następnie wieloletniego proboszcza w Irkucku, tam zmarłego. Na bazie nowych materiałów – ksiąg parafialnych parafii Dauksze (dziś na terenie Litwy) – przechowywanych w Archiwum Historycznym Litwy w Wilnie autor ustala wiele faktów, prostuje zadomowione w literaturze błędy w biografii księdza Szwermickiego, jednej z najciekawszych, wyjątkowo pozytywnych postaci Kościoła katolickiego w Rosji. Co najistotniejsze w ustaleniach to m.in.: że urodził się 6 września 1814 roku w rodzinie włościańskiej, z ojca Adama i Katarzyny, we wsi Warnupiany, w parafii Dauksze w okolicach Mariampola, 8 września został ochrzczony imieniem Krzysztof; nosił nazwisko rodowe Szwirmicki, które z czasem zmienił na Szwermicki, choć znano go, opisywano także jako Szwernicki. Zmarł w Irkucku 31 października (według kalendarza juliańskiego) 1894 roku, a  pochowano go 3 listopada na cmentarzu Jerozolimskim (mogiła nie istnieje). W literaturze historycznej zapisywano go częściej: Szwernicki; autor tekstu dowodzi, że powinno się go pisać: Krzysztof Szwermicki, a pełniej – Krzysztof Szwermicki (Szwernicki).

Bibliografia

  1. E. z S. [Nowakowski W.], Wspomnieni o duchowieństwie polskim znajdującym się na wygnaniu w Syberyi, w Tunce, Poznań 1875. [Google Scholar]
  2. Iwański A. senior, Pamiętniki 1832-1876. Iwański A. junior, Pamiętniki 1881-1939, oprac. W. Zawadzki, Warszawa 1968. [Google Scholar]
  3. Kalinowski J., Listy, wyd. Cz. Gil OCD, t. 1-2, Lublin 1978. [Google Scholar]
  4. Kalinowski J., Wspomnienia 1835-1877, wyd. R. Bender, Lublin 1965. [Google Scholar]
  5. Romanow N.S., Lietopis goroda Irkutska za 1881-1901 gg., podgotowlenije N.W. Kulikauskiene, Irkutsk 1993. [Google Scholar]
  6. Schematyzm archidiecezji mohylowskiej 1894, Petersburg 1895. [Google Scholar]
  7. Istoriczeskaja enciklopedija Sibiri, Nowosybirsk 2009, t. 3. [Google Scholar]
  8. Ksiądz Krzysztof Szwermicki i 10 tysięcy wiorst po Syberii w 1859 i 1860 roku, oprac. E. Niebelski, Lublin 2018. [Google Scholar]
  9. Letuvių enciklopedija, South Boston, Mass., 1964, t. 30. [Google Scholar]
  10. Majdowski A., Kościół katolicki w Cesarstwie rosyjskim. Syberia. Daleki Wschód. Azja Środkowa, Warszawa 2001. [Google Scholar]
  11. Niebelski E., Wobec roku 1863. Księża w powstaniu styczniowym i ich losy, wyd. 2, Lublin 2016. [Google Scholar]
  12. Niebelski E., Szwermicki (Szwernicki) Józef, w zakonie Krzysztof Maria, "Polski Słownik Biograficzny", t. 49. [Google Scholar]
  13. Pietrzak J.S., O. Krzysztof Marya Szwermicki, Kraków 1928. [Google Scholar]
  14. Stopikowski R., Kościół katolicki w Cesarstwie Rosyjskim w świetle polskiej prasy katolickiej drugiej połowy XIX wieku, Warszawa 2001. [Google Scholar]
  15. Śliwowska W., Zesłańcy polscy w Imperium Rosyjskim w pierwszej połowie XIX wieku. Słownik Biograficzny, Warszawa 1998. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Inne teksty tego samego autora