Zur Hauptnavigation springen Zum Inhalt springen Zur Fußzeile springen

Bd. 79 (1993): Nasza Przeszłość

Artykuły

Flamandzkie wzory w twórczości malarza bernardyńskiego o. Franciszka Lekszyckiego

  • Janina Dzik
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1993.79.199-228  [Google Scholar]
Veröffentlicht: 1993-06-30

Abstract

Twórcza ewolucja współczesnego malarstwa polskiego wyrażała się także w naśladowaniu dzieł wybitnych mistrzów europejskich. Na przykładzie wybranych, w większości nieznanych modeli graficznych oraz obrazów powstałych pod wpływem dzieł flamandzkich, artykuł omawia relacje pomiędzy modelem a kopią. Bez kontaktu z oryginałem, jedynie w oparciu o szablon graficzny, w procesie projektowania nowej struktury malarskiej powstały zarówno wierne, jak i fragmentaryczne kopie. W tych ostatnich dominowała zazwyczaj jedna scena, którą albo pomniejszano, albo wzbogacano o rekwizyty, ludzi lub sceny o drugorzędnym, ilustracyjnym znaczeniu. Zdarzały się także kompilacje składające się z detali o podobnej wartości w ramach tworzonej całości. Rodzajem obrazów fragmentarycznych były obrazy podlegające jednoczesnym przekształceniom formalnym, merytorycznym i tematycznym. W powstałej strukturze dominował motyw przecinających się przekątnych, osiowości, przestrzenności i efektu wielopłaszczyznowości oraz dążenie do wertykalizacji kompozycji. Przejmowano koncepcję artystyczną pojedynczego dzieła, nadając mu własny styl, kompozycję, rysunek i fakturę oraz ekspresję postaci. Przykładem procesu kopiowania jest twórczość zakonnika bernar­dyńskiego o. Franciszka Lekszyckiego (ok. 1600-1668), który niemal dosłownie przejmował wzory z dzieł flamandzkich, przede wszystkim Piotra Pawła Rubensa i Antoniego van Dycka. Połączył przy tym tradycyjne środki formalne z nowatorskimi osiągnięciami sztuki europejskiego baroku.

Literaturhinweise

  1. Białostocki J., Barok. Styl - epoka - postawa, „Biuletyn Historii 0 l- 20:1958. [Google Scholar]
  2. Białostocki L., Czy istniała barokowa teoria sztuki, Warszawa 1978. [Google Scholar]
  3. Macharska M., Rola grafiki w twórczości Tomasza Dolabelli, Historiae Artium”, t. 9:1973. [Google Scholar]
  4. Rastawiecki E., Słownik malarzów polskich, t. 1, Warszawa 1850. [Google Scholar]
  5. Rosenberg A., Der Kupferstich in der Schule und unter dem EinfhĄI des Rubens, Wien 1888. [Google Scholar]
  6. Schöne W., Über das Licht in der Malerei, Berlin 1954. [Google Scholar]
  7. Skrudlik M. , Życie i dzieła malarza bernardyńskiego O. Franciszka Lekszyckiego, Sandomierz 1916. [Google Scholar]
  8. Urbanowicz B. , Malowidła Venantego da Subiaco w Rytwianach, „Przegląd Artystyczny” t. 6 : 1952. [Google Scholar]

Downloads

Keine Nutzungsdaten vorhanden.