Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Nasza Przeszłość

Vol. 117 (2012): Our Past

Articles

Upbringing and education of girls in convent schools in Krakow in the 17th and 18th century

  • Anna Szylar
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2012.117.105-135  [Google Scholar]
Published: 2012-06-30

Abstract

The article deals with the upbringing and education of girls in convent pension schools in Krakow, which fulfilled the role of schools and dormitories. The paper takes into consideration the time span between the turn of the 16th and 17th centuries and the beginning of the 19th century. It has been determined by the changes in the organization of convent schools, which took place after the Council of Trent and the third partition. The article makes use of accessible studies and source materials gathered in the archives of Krakow convents, the national Archive in Krakow, the Jagielonian University Archives and the Library of the Polish Academy of Sciences (PAN) in Krakow. Krakow in the 17th and 18th century constituted a center of women’s convent life – it had the largest number of convents of all the cities of the Polish Republic and the highest number of nuns. Schools were run by nuns in several convents, only the Carmelite sisters did not teach girls. The institution constituted especially for the purpose of bringing up and educating girls was the Presentation Order. Schools were located in convents behind the enclosure, teaching was executed by nuns called the matrons of secular maidens and since the half of the 18th century also by secular women teachers. All schools attached most importance to religious education and character formation of girls. Education consisted in teaching reading, writing, arithmetic and the so called women’s tasks, whose scope depended on the kind of convent. Since the 1680s French language was also taught in the Visitation Convent. In most convent schools in the second half of the 18th century changes were made in teaching programmes, which were adapted to the changing social needs. Wards were girls of bourgeois and noble origin. The residence at pension school was payable, although several poor girls were admitted free of charge. Convent pension schools were in those times the only educational institutions for girls.

References

  1. Kronika fundacyjna klasztoru mniszek zakonu kaznodziejskiego na Gródku w Krakowie (1620-1639), wstęp i opr. A. Markiewicz, Kraków 2007. [Google Scholar]
  2. Z. Wołek, Ceremoniał przyjmowania żywota zakonnego reguły świętego ojca Augustyna biskupa Hippony i wybornego doktora świętego w klasztorze panien augustianek w Krakowie, Kraków 1872. [Google Scholar]
  3. [b.a], Zebranie z listów papieskich, które się bulla zowią z conciliów, wyroków, odpowiedzi i różnych praw kościelnych dla nauki ww panien zakonnych do druku podane roku Pańskiego 1710, Wilno 1710. [Google Scholar]
  4. [b.a], Historia krakowskiego klasztoru sióstr Nawiedzenia NMP (pp. wizytek) 1681-1931, Kraków 1931. [Google Scholar]
  5. Antosiewicz K. Opieka nad dziećmi w Zakonie Świętego Ducha w Krakowie, [w:] Z badań nad dziejami zakonów i stosunków wyznaniowych, red. E. Wiśniowski, Lublin 1984, s. 35-79. [Google Scholar]
  6. Antosiewicz K., Duchaczki, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 4, Lublin 1983, kol. 303. [Google Scholar]
  7. Antosiewicz K., Zakon Ducha Świętego de Saxia w Polsce średniowiecznej, „Nasza Przeszłość, 1966, t. 23, s. 167-198. [Google Scholar]
  8. Bieniarzówna J., Małecki J., Dzieje Krakowa XVI-XVIII w., Kraków 1984. [Google Scholar]
  9. Borkowska M., Klasztory żeńskie Krakowa w epoce potrydenckiej: rekrutacja, [w:] Klasztor w mieście średniowiecznym i nowożytnym (red.) M. Derwich, A. Pobóg-Lenartowicz, Wrocław-Opole 2000, s. 599-604. [Google Scholar]
  10. Borkowska M., Zakony żeńskie w Polsce w epoce nowożytnej, Lublin 2010. [Google Scholar]
  11. Chmiel A., Domy Krakowskie. Ulica św. Jana, Kraków 1924. [Google Scholar]
  12. Gach P. P., Kasaty zakonów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska 1773-1914, Lublin 1984. [Google Scholar]
  13. Gąsior R., Matuła T., Szkoła Sióstr Prezentek w Krakowie w latach 1627-1918, Lublin 1998. [Google Scholar]
  14. Gustaw R., Klasztor i kościół św. Józefa SS. Bernardynek w Krakowie, Kraków 1947. [Google Scholar]
  15. Ignaszewska F. S., Historia fundacji klasztoru SS. Nawiedzenia N.M.P. (Wizytek) w Krakowie (1681-1699), „Nasza Przeszłość”, 1982, t. 58, s. 5-94. [Google Scholar]
  16. Kramarska Anyszek K., Dzieje klasztoru PP. Norbertanek w Krakowie na Zwierzyńcu do roku 1840, „Nasza Przeszłość”, 1977, t. 47, s. 5-170. [Google Scholar]
  17. Krasnowolski B., Historia klasztoru Benedyktynek w Staniątkach, Kraków 1999. [Google Scholar]
  18. Krukowski J., Szkolnictwo parafialne Krakowa w XVII wieku, Kraków 2001. [Google Scholar]
  19. Borkowska M., Leksykon zakonnic polskich epoki przedrozbiorowej. Polska Centralna i Południowa, t. 2, Warszawa 2005. [Google Scholar]
  20. Machay F., Działalność duszpasterska kardynała Radziwiłła biskupa krakowskiego (1591-1600), Kraków 1936. [Google Scholar]
  21. Pruszcz P. H., Klejnoty Stołecznego miasta Krakowa, Kraków 1861. [Google Scholar]
  22. Pięta Z., Polskie klaryski pod zaborami i w Księstwie Warszawskim 1772-1815, Warszawa-Rzym 1981. [Google Scholar]
  23. Rybak A., Otorowska-Wrońska H., Szkoła PP. Norbertanek w Krakowie, Warszawa 1986. [Google Scholar]
  24. Sander E., Działalność edukacyjna i wychowawcza krakowskich klarysek, Kraków 2010. [Google Scholar]
  25. Szylar A., „Nasze naymilsze siestrzyczki.”, czyli habitki w klasztorze wizytek warszawskich w XVII wieku, „Biuletyn Historii Wychowania”, 2010, t. 26, s. 19-36. [Google Scholar]
  26. Szylar A., Działalność oświatowa benedyktynek sandomierskich w latach 1616-1865, Lublin 2002. [Google Scholar]
  27. Szylar A., Działalność wychowawczo-edukacyjno-opiekuńcza sióstr augustianek w Krakowie do schyłku XIX wieku [w:] Głodne dzieci w Polsce, red. Cz. Kępski, Lublina 2011, s. 291-308. [Google Scholar]
  28. Szylar A., Konwent bernardynek lubelskich w świetle kroniki klasztornej, „Nasza Przeszłość”, 2008, t. 110, s. 45-47, 35-106. [Google Scholar]
  29. Szylar A., O Siostrach Miłosierdzia, które „...Onemu służyć będą w osobie ubogich, chorych, więźniów, sierot lub innych...” – wybrane przykłady w ujęciu historycznym [w:] Pomoc jako zachowanie prospołeczne, red. T. Zbyrad, B. Krempa Wydawnictwo KUL, Lublin, 2012, s. 133-155. [Google Scholar]
  30. Uth G., Szkic historyczno-biograficzny Zakonu Augustiańskiego w Polsce, Kraków 1930. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.