Użytkowanie gruntów rolnych przez mieszkańców miast w średniowiecznej i wczesnonowożytnej Polsce cieszyło się dotychczas marginalną uwagą. W artykule podjęto tę problematykę w odniesieniu do jednej konkretnej miejscowości z końca XVI wieku. Jako źródłem posłużono się XVII-wieczną kopią czterech rejestrów gruntów rolnych, sporządzonych w latach 1597-1599 przez urzędników miejskich Koronowa pod nadzorem zarządcy dóbr zakonnych. Z ksiąg metrykalnych wynika transakcja wymiany gruntów pomiędzy mieszczanami koronowskimi z jednej strony a opatem koronowskim i sufraganem włocławskim Wawrzyńcem Żalińskim. Przerysowanie granic nastąpiło po reformie wewnątrz klasztoru, w ramach której majątek opata został wyraźnie oddzielony od majątku klasztoru. W wyniku transakcji mieszczanie otrzymali grunty rolne należące do opuszczonej wsi Samociążek, na południowy wschód od Koronowa, oraz kolejne działki na wschód od miasta, zwane „pod Janiszewem”, „na działce organisty” i „w górę Parowy”. Choć w momencie ich sporządzania opisy te mogły być zadowalające, obecnie dokładne rozmieszczenie działek jest już niemożliwe. Wydaje się, że ziemia została ponownie rozdzielona pomiędzy mieszkańców miast posiadających pełne prawa miejskie, tj. ci, którzy posiadali działkę budowlaną w mieście i na jego obrzeżach. 202 mieszczan tej kategorii podzieliło między siebie ponad 1876 hektarów ziemi. Z tej liczby 23,29% posiadało więcej niż 2 płosy ziemi, pozostałe 76,71% posiadało 2 i mniej płos. Można zatem stwierdzić, że mieszczanin koronowski posiadał zazwyczaj gospodarstwo rolne o powierzchni 7–8 hektarów (2 płosy) i że w porównaniu z innymi XVI-wiecznymi miastami Koronowo wydawało się posiadać całkiem dużo gruntów rolnych. Dwa ważne źródła przytoczono w Aneksie. Są to pełny tekst dokumentu z 11 listopada 1370 r. (nr 1) oraz niepublikowany dotychczas Statut opata Żalińskiego z 24 lutego 1597 r. (nr 2 i 2a).