Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 87 (1997): Nasza Przeszłość

Artykuły

Katalog prepozytów klasztoru norbertanek w Strzelnie od XII wieku do 1837 r.

  • Ryszard Kabaciński
  • Dariusz Karczewski
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1997.87.5-38  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.1997

Abstrakt

Klasztor norbertanek w Strzelnie został ufundowany przez Piotra Wszeborowica, wojewodę kujawsko-kasztelana kruszwickiego, pod koniec lat 80. XII wieku. Organizacyjnie podlegał klasztorowi św. Wincentego we Wrocławiu. Pierwsze wzmianki o prepozytach pojawiają się w źródłach dopiero w 1220 roku. Prepozyci trafiali do Strzelna głównie z klasztoru we Wrocławiu, ale nie wszyscy pochodzili ze Śląska. Wraz z wyborem Grzegorza z Milejowa zaczyna się okres prepozytów pochodzących z polskich klasztorów, głównie z klasy średniej. Dopiero w XVI wieku pojawili się przedstawiciele szlachty. Od XIV do drugiej połowy XVI wieku urząd prepozyta w Strzelnie często był krokiem w drodze do awansu na opata klasztoru we Wrocławiu. Zdecydowana większość klasztorów polskiej cyrkarii premonstratensów nie zachowała katalogów swoich opatów lub prepozytów, co stanowiłoby cenne źródło informacji o życiu wewnętrznym i tradycjach tych klasztorów. Wyjątkiem jest kronika opatów klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu, spisana przez przeora Mikołaja Liebentala do roku 1504 i kontynuowana do roku 1692. W klasztorze norbertanek w Strzelnie, podobnie jak w innych domach tej reguły, wykaz miejscowych prepozytów został skompilowany dopiero w pierwszych dziesięcioleciach XVIII wieku. Spis ten został wykonany na pustej stronie kopiariusza klasztornego z około 1573 roku. Lista prepozytów została skompletowana na podstawie dokumentów klasztornych oraz materiałów archiwalnych, a także pamięci historycznej następców na stanowisku prepozyta. Konieczne jest więc opracowanie pełnego katalogu przełożonych prepozytury w Strzelnie, który ułatwiłby poznanie historii tego klasztoru oraz przyczyniłby się do bardziej szczegółowych badań nad duchowieństwem, zwłaszcza klerem zakonnym. Ramy chronologiczne tego katalogu określają pierwsze wzmianki o przełożonych klasztoru norbertanek w Strzelnie oraz rok 1837, kiedy to klasztor został ostatecznie zlikwidowany przez władze pruskie.

Bibliografia

  1. Backmund N., Monasticon Praemonstratense, t. 1, Straubing 1949. [Google Scholar]
  2. Bieniak J., Wielkopolska, Kujawy, ziemie łęczycka i sieradzka wobec problemu zjednoczenia państwowego w latach 1300- 1306, Toruń 1969. [Google Scholar]
  3. Knapiński W., Święty Norbert i jego zakon. Początki norbertańskich klasztorów w cyrkarji polskiej i nieco z jej dziejów, Warszawa 1884. [Google Scholar]
  4. Kraszewski A.J.D., Życie Świętych i w nadziei świętobliwości zeszłych Sług Boskich Zakonu Premonstańkiego.., Warszawa 1752. [Google Scholar]
  5. Maleczyński K., Kilkanaście dokumentów Władysława Łokietka z lat 1296-1329, „Studia Źródłoznawcze” t. 6: 1961. [Google Scholar]
  6. Mitkowski J., Początki klasztoru cystersów w Sulejowie. Studia nad dokumentami, fundacją i rozwojem uposażenia do końca XIII wieku, Poznań 1949. [Google Scholar]
  7. Niesiecki K., Herbarz polski, t. 8, Lipsk 1841. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.