Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 77 (1992): Nasza Przeszłość

Miscellanea

Dynastie ksień jarosławskich

  • Małgorzata Borkowska
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1992.77.281-293  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.1992

Abstrakt

Księżna Anna I Kostczanka, należąca do rodziny Kostków, założyła klasztor benedyktynek w Jarosławiu w 1611 roku. Po jej śmierci w 1642 roku, stanęła na jego czele Anna II Kostczanka, która prowadziła klasztor przez okres wojen i niepokojów. Po jej śmierci w 1656 roku władzę przejęła Anna III Kostczanka. Pod jej rządami klasztor doświadczył kolejnych trudności, m.in. najazdów szwedzkich i węgierskich. Po jej śmierci w 1692 roku, nową ksienią została Joanna Gołyńska, która kontynuowała starania o odbudowę klasztoru w okresie destabilizacji. Po jej śmierci w 1725 roku, kolejną ksienią została jedna z dwóch ciotecznych wnuczek ksieni Anny Kostczanki - Ludwika Tarłówna. Ludwika, córka Aleksandra, kasztelana zawichojskiego, i Joanny Kostczanki, przyjęła habit w roku 1690 i złożyła śluby w 1691. Jej rządy są słabo udokumentowane, ale wiadomo, że przeprowadziła kapitalny remont kościoła i klasztoru oraz podmurowała osuwające się zbocze góry klasztornej. Następną wybraną ksienią była Anna Mniszchówna, córka Józefa, marszałka w. kor., i Eleonory Ogińskiej. Przyjęła habit w roku 1713 i złożyła śluby w 1715. Pomimo nadziei na długie rządy, zmarła już 18 kwietnia 1743 roku, nie pozostawiając znaczącego śladu w dziejach klasztoru. Kolejna w linii sukcesji została Katarzyna Sołtykówna, córka Aleksandra, cześnika bracławskiego, i prawdopodobnie drugiej jego żony, Franciszki Mycielskiej. Habit przyjęła w 1712 roku, a śluby złożyła w 1714. W chwili objęcia rządów w 1743 roku klasztor już był w trudnej sytuacji finansowej. Zmarła 27 czerwca 1766 roku. Po niej, jako następczynię, wybrano Helenę Łozińską, urodzoną w 1712 roku. Brak informacji o jej działalności jako ksieni, ale istnieją zapiski po jej śmierci w 1781 roku, m.in. o wsparciu dla benedyktynek radomskich na odbudowę klasztoru. Jej elekcja odbyła się bez większych problemów, choć dokładne akta wyboru nie zachowały się. Ostatnią z wymienionych w tekście ksieni był Franciszka Sołtykówna, córka Michała Aleksandra, stolnika sandomierskiego, i N. Makowieckiej. Przyjęła habit w roku 1744, a śluby złożyła w 1745. Jednakże już w roku następnym cesarz Józef II nakazał kasację klasztoru, co ostatecznie doprowadziło do likwidacji i rozproszenia zakonnic. Dziś, po ponad dwustu latach od kasaty, klasztor jarosławski odżywa, ponownie zamieszkały przez benedyktynki z Przemyśla. Ich historia i poczet ksieni pozostają teraz obiektem zainteresowania, pokazując, że mimo trudności zakon odżywa.

Bibliografia

  1. Chotkowski Wł. , Historia polityczna dawnych klasztorów panieńskich w Galicji 1773-1848, Kraków 1905. [Google Scholar]
  2. Górski K. ,Borkowska M., Historiografia zakonna a wzorce świętości w XVII, Warszawa 1984. [Google Scholar]
  3. Jaroszewicz F., Matka świętych Polska, Kraków 1767. [Google Scholar]
  4. Paprocki Ł. TJ, Łaski cudowne przy kościele sierpskim Wniebowzięcia..., Warszawa 1652. [Google Scholar]
  5. Rychlik I., Kościół i klasztor pp. benedyktynek w Jarosławiu, Jarosław 1903. [Google Scholar]
  6. Rychlik I., Początek klasztoru pp. benedyktynek ormiańskich we Lwowie, Filadelfia 1967. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.