„Czuwać jak najtroskliwsza matka nad dzieckiem”. Działania Matki Kazimiery Gruszczyńskiej w kierunku przygotowania Sióstr Franciszkanek od Cierpiących do pracy pielęgniarskiej
Absolwentka historii ze specjalnością archiwalną na Uniwersytecie Jagiellońskim, starszy kustosz w Archiwum Narodowym w Krakowie. Od 2000 r. członek International Institute for Archival Science. W latach 2002 – 2008 przewodnicząca Centralnej Komisji Metodycznej przy Naczelnym Dyrektorze Archiwów Państwowych. Autorka publikacji z zakresu teorii i metodyki archiwalnej oraz edycji źródłowych.
W 1882 roku w Warszawie założone zostało, jako jedno ze zgromadzeń ukrytych powstałych z inicjatywy o. Honorata Koźmińskiego, Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek od Cierpiących. Zajmować się miało szeroko rozumianą opieką nad cierpiącymi i potrzebującymi. Od początku istnienia Zgromadzeniem kierowała Kazimiera Gruszczyńska, jego założycielka. Zdając sobie sprawę z ogromnych potrzeb w zakresie opieki nad chorymi zarówno w szpitalach i innych zakładach leczniczych, jak i w domach prywatnych posługę tę traktowała, jako jeden z ważniejszych obowiązków sióstr. Przełożona dbała, aby siostry kształciły się w zakresie pielęgniarstwa już od chwili wstąpienia do zakonu. Sama opracowywała dokumenty i instrukcje pomocne w pracy z chorymi, kierowała siostry na kursy i szkolenia, niestrudzenie nadzorowała ich pracę z pacjentami. Doprowadziła do wybudowania w Warszawie szpitala, tak zwanego „Sanatorium”, jednego z najnowocześniejszych w tamtym czasie, służącego także, jako miejsce praktycznego szkolenia franciszkanek. W planach Kazimiery Gruszczyńskiej było również założenie szkoły pielęgniarskiej, jednak w związku z wielorakimi trudnościami musiała zrezygnować z tego zamiaru. Warto podkreślić, że działania Matki Przełożonej mające na celu jak najlepsze przygotowanie sióstr do pracy z chorymi były, jak na owe czasy, nowatorskie dla zawodowego kształcenia pielęgniarek. Sama nie mając przygotowania medycznego doskonale rozumiała potrzeby i wymagania w tym zakresie. Równocześnie zabiegała o to, by przygotowanie fachowe było mocno powiązane z autentyczną religijnością sióstr. Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek od Cierpiących odwołujące się do duchowości franciszkańskiej, wywodzi z niej podstawowy dla siebie apostolat posługi cierpiącym, prezentowany wielokrotnie w Konstytucjach i innych dokumentach, a także w pismach i działaniach K. Gruszczyńskiej.
Bibliografia
Gruszczyńska K., Historia Zgromadzenia S.S. Franciszkanek od Cierpiących, oprac. L. Czermińska, J. Marecki, Kraków 2019. [Google Scholar]
Czermińska L., Duchowość Sióstr Franciszkanek od Cierpiących. Studium na podstawie dokumentów Zgromadzenia, Łódź 2009. [Google Scholar]
Czermińska L., Wszystko zaczęło się w Kozienicach. Życie i dzieło Sługi Bożej Kazimiery Gruszczyńskiej (1848-1927), Kozienice 2017. [Google Scholar]
Dębowska K., Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek od Cierpiących w latach 1882-1952, "Prawo Kanonicze. Kwartalnik Prawno - Historyczny", t. 15, 1972, nr 1-2, s. 159-229. [Google Scholar]
Majda A., Zalewska-Puchała J., Stuletnia tradycja kształcenia pielęgniarek w Krakowie, "Problemy Pielęgniarstwa", 2012, n. 20 (1),s. 92-101. [Google Scholar]
Matoga H., Miłosierdzie, które dało początek pielęgniarstwu, „Małopolskie Pielęgniarki i Położne”, 2015, nr 17, s. 2-3. [Google Scholar]
Mazur E., Szpitale w Królestwie Polskim w XIX wieku, Warszawa 2008. [Google Scholar]
Podgórska-Klawe Z., Szpitale warszawskie 1388-1945, Warszawa 1975. [Google Scholar]
Slosorz T., Kształcenie zawodowe pielęgniarek w ujęciu historycznym, „Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu”, 2014, nr 4 (41), s. 298-304. [Google Scholar]
Olszewski D., W służbie cierpiącym. Charyzmat Kazimiery Gruszczyńskiej (1848-1927), Niepokalanów 1991 [Google Scholar]
Stępień J., Rys życia Kazimiery Gruszczyńskiej, [w]: Polskie teksty ascetyczne, red. J. Bar, t. II, Warszawa 1981, s. 227-282. [Google Scholar]