Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 99 (2003): Nasza Przeszłość

Artykuły

Nieznana autorka norbertańska z końca XVI w.

  • s. Małgorzata Borkowska OSB
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2003.99.165-213  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2003

Abstrakt

Prawdopodobnie na odkrycie czeka jeszcze wiele skarbów kultury monastycznej. Niedawno takiego odkrycia dokonano w Żukowie, gdzie kościół jest jedyną pozostałością fundacji norbertańskiej z początku XIII wieku. Przegląd niewielkiego archiwum parafialnego w Żukowie ujawnił komentarz do Reguły św. Augustyna, napisany najprawdopodobniej przez Agnieszkę Sukowską, przeoryszę tego klasztoru w latach 1585-1592. Była jedną z dziewięciu zakonnic wysłanych tam ze Strzelna około 1580 roku, aby ożywić i zreformować prawie opuszczony klasztor w Żukowie. Niewiele można było zrobić aż do roku 1580, kiedy to, sprzeciwiający się jakimkolwiek pomysłom reformy, miejscowy proboszcz został zastąpiony, a klasztor uzyskał zgodę na wybór własnej przeoryszy. W swoim Dokumencie Wizytacyjnym biskup, który tak bardzo zainteresował się odrodzeniem Żukowa, pozostawił zakonnicom przepisy Soboru Trydenckiego z kilkoma dodatkowymi punktami. Jednym z nich musiał być ten nakaz, który skłonił nowo wybraną przeoryszę do napisania szeregu krótkich komentarzy. Z ich języka wynika, że musiała być już osobą starszą, dobrze znającą łacinę i Biblię (zwłaszcza Nowy Testament), ale mniej zorientowaną na duchowe innowacje swoich czasów. O ile jej styl, doskonalący się w miarę praktyki, sugeruje, że utwór ten był prawdopodobnie jej pierwszym (i ostatnim) dziełem literackim, o tyle regularne i pewne pismo sugeruje, że w młodości musiała być kopistką. Tłumaczenie Reguły, którego używa (i które następnie w wielu przypadkach zmienia), jest niewątpliwie jej własnym tłumaczeniem. Podsumowując, komentarz Agnieszki Sukowskiej do Reguły św. Augustyna wydaje się być najwcześniejszym zachowanym dziełem literackim, stworzonym i ukończonym przez polską zakonnicę.

Bibliografia

  1. Borkowska M., Między tradycją a powrotem do źródeł: modele odnowy życia zakonnego w Polsce, w: Fermentum massae mundi, Warszawa 1990. [Google Scholar]
  2. Kabaciński R., Przeorysze i podprzeorysze klasztoru norbertanek w Strzelnie, NP t. 94:2000. DOI: https://doi.org/10.52204/np.2000.94.135-176 [Google Scholar]
  3. Okroy F., Dzieje nowożytne klasztorów norbertańskich , Toruń 1951. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.