Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 109 (2008): Nasza Przeszłość

Artykuły

Bazyliański klasztor św. Onufrego w Ławrowie w XVII-XVIII wieku

  • Beata Lorens
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2008.109.55-85  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2008

Abstrakt

Początki bazyliańskiego monasteru św. Onufrego w Ławrowie, znajdującego się w eparchii przemyskiej, sięgają prawdopodobnie końca XII w. W XVII w. monaster pozostawał pod kontrolą biskupów prawosławnych. W 1659 r. decyzją Antoniego Winnickiego, prawosławnego biskupa przemyskiego, zorganizowano zakon według reguły obowiązującej w klasztorze maniowskim. Ławrów utrzymywał szczególne stosunki z rodziną Winnickich, do której należało trzech eparchów przemyskich. Po przyjęciu przez diecezję przemyską unii z Kościołem łacińskim w 1691 r., klasztor przeszedł pod jurysdykcję biskupa unickiego. Dopiero w 1739 r. klasztor został przekazany Bazyliańskiemu Zgromadzeniu Opieki Najświętszej Maryi Panny, zrzeszającemu klasztory znajdujące się na terytorium Rosji. W latach 1743-1780 klasztor w Ławrowie został przyłączony do prowincji Opieki Najświętszej Maryi Panny, zwanej Polską lub Królewską. W 1780 r. klasztor znalazł się w granicach prowincji pod wezwaniem Zbawiciela, zwanej galicyjską. Od klasztoru zależały wówczas rezydencje w Bilinie i Wysocku Wyżnym.
Klasztor w Ławrowie różnił się od innych klasztorów położonych w prowincji polskiej wyposażeniem i liczbą zakonników. W drugiej połowie XVIII w. przebywało w nim od 9 do 29 zakonników. Przełożeni klasztoru należeli do bazyliańskiej elity intelektualnej i pełnili funkcję protoihumenów w prowincji Opieki Najświętszej Maryi Panny. Mnisi z Ławrowa rozwinęli działalność duszpasterską i edukacyjną. Od lat 40. XVIII w. w klasztorze organizowano studia zakonne z zakresu retoryki, filozofii i teologii. Dzięki otwarciu internatu dla młodzieży świeckiej kształciła się tu także niższa szlachta. Ławrowscy bazylianie przyjmowali także synów mieszczan. Działalność edukacyjną wspierała biblioteka klasztorna, jedna z największych bibliotek bazyliańskich w prowincji.

Bibliografia

  1. Bieńkowski L., Organizacja Kościoła wschodniego w Polsce, w: Kościół w Polsce, t. II: Wiek XVI-XVIII, red. J. Kłoczowski, Kraków 1969. [Google Scholar]
  2. Budzyński Z., Ludność pogranicza polsko-ruskiego w drugiej połowie XVIII wieku, t. II: Dokumentacja statystyczna i kartograficzna, Przemyśl-Rzeszów 1993. [Google Scholar]
  3. Fenczak A. S., Sytuacja wyznaniowa w Przemyślu za Władysława Jagiełły (wybrane problemy), w: Polska-Ukraina. 1000 lat sąsiedztwa, red. S. Stępień, t.1, Przemyśl 1990. [Google Scholar]
  4. Kolbuk W., Kościoły Wschodnie w Rzeczypospolitej około 1772 roku. Struktury administracyjne, Lublin 1998. [Google Scholar]
  5. Kuczera A., Samborszczyzna. Ilustrowana monografia miasta Sambora i ekonomji Samborskiej, t. I, Sambor 1935. [Google Scholar]
  6. Mironowicz A., Kościół prawosławny w dziejach dawnej Rzeczypospolitej, Białystok 2001. [Google Scholar]
  7. Mironowicz A., Życie monastyczne w dawnej Rzeczypospolitej, w: Życie monastyczne w Rzeczypospolitej, red. A. Mironowicz, U. Pawluczuk, P. Chomik, Białystok 2001. [Google Scholar]
  8. Pidłypczak-Majerowicz M., Bazylianie w Koronie i na Litwie. Szkoły i książki w działalności zakonu, Warszawa-Wrocław 1986. [Google Scholar]
  9. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. V, Warszawa 1884. [Google Scholar]
  10. Załęski S., Reforma XX. Bazylianów w Polsce w XVII wieku. Szkic historyczny, Lwów 1883. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.