Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 98 (2002): Nasza Przeszłość

Artykuły

Strzeleński zespół klasztorny w perspektywie rodowych fundacji margrabiów von Wettin. Rzeźba - architektura - historia

  • Adam Soćko
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2002.98.99-161  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.2002

Abstrakt

Eksperci z różnych dziedzin podjęli badania rzeźb i architektury romańskiego opactwa norbertańskiego w Strzelnie, poszukiwali odpowiedzi na trzy główne pytania: czas i okoliczności przybycia społeczności zakonnej do Strzelna, datowanie kościołów romańskich oraz artystyczne pochodzenie rzeźb i całego kompleksu architektonicznego. Najnowsze badania architektoniczne rzucają światło na pierwotny plan wschodniej części kościoła opactwa. Ponadto pokazały, że zarówno bazylika, jak i rotunda na północ od niej, zostały zbudowane w tym samym czasie, tj. na przełomie XII i XIII wieku. Kilka cech kompleksu klasztornego w Strzelnie znajduje swoje odpowiedniki w projektach architektonicznych fundowanych przez von Wettinów, margrabiów Dolnej Łużycy. Plan kompleksu Strzelna został wzorowany na kompleksie architektonicznym augustiańskiego klasztoru na Petersbergu, jednym z fundacji Wettinów. Ponieważ rozbudowa prezbiterium bazyliki w Petersbergu rozpoczęła się po pożarze w 1199 roku, prezbiterium w Strzelnie nie może być datowane na wcześniejszy okres niż początek XIII wieku. Norbertański klasztor w Strzelnie został prawdopodobnie założony około 1190 roku; budowa dwóch kościołów rozpoczęła się wówczas, a zakończono je około 1216 roku.
Rekonstrukcje historyczne podjęte w artykule oparte są w dużej mierze na domysłach, które wymagają zweryfikowania w dalszych badaniach.

Bibliografia

  1. Dehio G., Handbuch der deutschen Kunstdenkmàler, Berlin 1976. [Google Scholar]
  2. Holas A., Architektura kościoła św. Prokopa w Strzelnie, w: Strzelno romańskie. Zbiór studiów, Strzelno 1970. [Google Scholar]
  3. Holas A., Odkrycie tympanonu romańskiego w kościele ponorbertańskim w Strzelnie, „Ochrona Zabytków” R.7: 1954. [Google Scholar]
  4. Kępiński Z., Odkrycie w Strzelnie, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury” t. 8: 1946. [Google Scholar]
  5. Krassowski W., Dzieje budownictwa i architektury na ziemiach Polski, t. 1, Warszawa 1989. [Google Scholar]
  6. Kubach H.E., Verbeek A., Romanische Kirchen an Rhein und Maas, 2 Auf., Neuss 1972. [Google Scholar]
  7. Markowska K., Ikonografia cnót i przywar na kolumnach w Strzelnie, t. 26:1981. [Google Scholar]
  8. Mroczko T., Polska sztuka przedromańska i romańska, Warszawa 1986. [Google Scholar]
  9. Nalepa J., Siady kultu świętego Wojciecha w południowej Skandynawii, Rhist 62:1996. [Google Scholar]
  10. Schirge A., Tausend Jahre Dombaugeschichte, w: Dom zu Havelberg, Berlin 1970. [Google Scholar]
  11. Smolka S. , Mieszko Stary i jego wiek, Warszawa 1881. [Google Scholar]
  12. Sroka Z., Romańskie kolumny figuralne w Strzelnie (ikonografia), Gniezno 2000. [Google Scholar]
  13. Tomaszewski A., Romańskie kościoły z emporami zachodnimi na obszarze Polski, Czech i Węgier, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1974. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.