Abstract
The article presents the situation of the Przemyśl Church, and in particular the parish of Żurawica in the first years of national captivity, when the territory of the diocese of Przemyśl was part of the Austrian monarchy. At that time, the diocese was led by Bishop Antoni Wacław Betański. The article refers to the Pastoral Letter, written by that bishop in 1783, on decanal visits. The letter presents an instruction, which consisted of 30 questions. According to this instruction, the deans were to conduct visits, providing answers to the above mentioned questions. The document containing answers to these questions and supplemented with other information was sent to the diocesan bishop. The visitation in question shows the condition of the Żurawica parish in 1783. The content of this visit is much more extensive than previous dean’s visits. For this reason, it is worth paying attention to it. Comparing the content with known canonical visits from the Old Polish period, it can be stated that in addition to legal, organizational as well as material issues, the visitation also draws attention to pastoral matters such as: the preparation of sermons and catechesis by pastors, the administration of holy sacraments and preparation for their reception. It also shows, to a large extent, the moral state of the parish.
References
- Źródła archiwalne [Google Scholar]
- Archiwum Archidiecezjalne w Przemyślu: [Google Scholar]
- Sygn. 224, Consignatio generalis ecclesiae parochialum z 1785 roku. [Google Scholar]
- Sygn. 330, Dekanat pruchnicki. Wizytacje dziekańskie 1767-1781. [Google Scholar]
- Sygn. 331, Dekanat pruchnicki. Wizytacje dziekańskie 1763. [Google Scholar]
- Sygn. 1993, Dokumenty parafii Żurawica, Wizytacja beneficjum w wiosce Żurawica przeprowadzona 19 października 1783 roku, s. 257-266. [Google Scholar]
- B. sygn., Kurendy, t. 6, rok 1783. Powyższy tom zawiera listy bpa Betańskiego z 1783 roku. [Google Scholar]
- B. sygn., Ulman A., Ordynacje przemyskie biskupa Wacława Hieronima Sierakowskiego, Jarosław 1952, mps, [Google Scholar]
- Źródła drukowane [Google Scholar]
- Acta Synodi a. 1621 celebratae, w: J. Sawicki, Concilia Poloniae, t. 8, Wrocław 1955. [Google Scholar]
- Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis rit. lat. Anno 1810, brmw. [Google Scholar]
- Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis rit. lat. Anno 1818, brmw. [Google Scholar]
- Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis rit. lat. Anno 1822, Premisliae 1821. [Google Scholar]
- Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis rit. lat. Anno 1825. [Google Scholar]
- Status Ecclesia Parochialis Zoravicensis in anno Domini prasenti 1662, w: Dzieje Żurawicy − Studia i materiały, t. 2, red. M. Hofman, Żurawica 2013. [Google Scholar]
- Wizytacja biskupa Sierakowskiego parafii Żurawica z roku 1744, w: Dzieje Żurawicy – Studia i materiały, t.3, red. M. Hofman, Żurawica 2014. [Google Scholar]
- Wizytacja parafii Żurawica z roku 1646 za biskupa przemyskiego Pawła Piaseckiego, w: Dzieje Żurawicy. Studia i materiały, t. 4, red. M. Hofman, Żurawica 2023, s. 197-200. [Google Scholar]
- Wizytacja parafii Żurawica z roku 1728 za biskupa przemyskiego Aleksandra Fredry przeprowadzona przez księdza Jakuba Arakiełowicza, w: Dzieje Żurawicy. Studia i materiały, t. 4, red. M. Hofman, Żurawica 2023, s. 201-261. [Google Scholar]
- Opracowania [Google Scholar]
- Ataman J., Akta wizytacyjne diecezji przemyskiej do końca XVIII w., „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 1 (1960), nr 2, s. 32-44. [Google Scholar]
- Bartmiński S., Krasiczyn: dzieje parafii i społeczności naszkicowane przez starego proboszcza, t. 2, Krasiczyn 2010. [Google Scholar]
- Błażkiewicz H., Szkolnictwo parafialne w diecezji przemyskiej w latach 1636-1757 w świetle wizytacji biskupich, „Nasza Przeszłość”, 46 (1976), s. 153-206. [Google Scholar]
- Budzyński Z., Ludność rzymskokatolicka diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego w XVII-XVIII w. Stan i rozmieszczenie, „Rocznik Przemyski”, 26 (1988), s. 183-240. [Google Scholar]
- Budzyński Z., Statystyka ludności rzymskokatolickiej w diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego w XVII i XVIII w. „Rocznik Przemyski”, 26 (1988), s. 147-182. [Google Scholar]
- Finkel L., Historia uniwersytetu lwowskiego. [Cz. 1]-2, Lwów 1894. [Google Scholar]
- Hofman M., Wizytacje kanoniczne parafii Żurawica w okresie staropolskim ze szczególnym uwzględnieniem wizytacji biskupa Jerzego Albrechta Doenhoffa (1640-1702), „Resovia Sacra”, 29 (2022), s. 177-196. [Google Scholar]
- Kowalski M., Uposażenie organistów w parafiach rzymskokatolickich diecezji przemyskiej w połowie XVIII wieku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 118 (2022), s. 171-200. [Google Scholar]
- Krętosz J., Józefiński proces budowy Kościoła państwowego na terenie monarchii habsburskiej w okresie rządów cesarza Józefa II (1780-1790), „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, 29 (1996), s. 40-67. [Google Scholar]
- Łoziński B., Z czasów józefińskich, „Kwartalnik Historyczny”, 19 (1905), s. 45. [Google Scholar]
- Nabywaniec S., Wizytacje kanoniczne w diecezji przemyskiej w latach 1949-1954 w świetle materiałów aparatu bezpieczeństwa, „Studia z Prawa Wyznaniowego”, 7 (2004), s. 245-254. [Google Scholar]
- Pawłowski F., Premislia sacra sive et gesta episcoporum r. l. Premisli, Cracoviae 1869. [Google Scholar]
- Sarna W., Biskupi przemyscy obrządku łacińskiego, cz. 2, Przemyśl 1910. [Google Scholar]
- Tokarz W., Galicja w początkach ery józefińskiej w świetle ankiety urzędowej z roku 1783, Kraków 1909. [Google Scholar]
- Wojnar S., Urząd dziekański w świetle ustaw józefińskich na przykładzie diecezji przemyskiej w latach 1786-1824, „Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie”, 2 (1993), s. 172. [Google Scholar]
- Wysocki J., Kościół katolicki w zaborze austriackim w latach 1772-1815, w: Historia Kościoła w Polsce, t. 2, cz. 1, Poznań-Warszawa 1979, red. B. Kumor, Z. Obertyński, s. 236-244. [Google Scholar]
Downloads
Download data is not yet available.
