Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Teka Commission of Legal Sciences Polish Academy of Sciences Branch in Lublin

Vol. 17 No. 2 (2024)

Articles

The Dispute over the Teaching of Roman Law in Poland During the Enlightenment

DOI: https://doi.org/10.32084/tkp.9079  [Google Scholar]
Published: 2024-12-23

Abstract

The paper is devoted to the discussion that took place in the legal community in Poland during the Enlightenment on the advisability of teaching Roman law during law studies. The author presents the views of legal theorists and practitioners, speaking both for and against the presence of Roman law, taught since the Middle Ages as one of the basic university disciplines, in forming future lawyers. An attempt will also be made to answer whether this discussion influenced limiting or eliminating Roman law teaching at Polish universities until the loss of independence and at the beginning of the partition period.

References

  1. Zbiór praw sądowych przez ex kanclerza Andrzeja Ordynata Zamoyskiego ułożony i w roku 1778 drukiem ogłoszony, a teraz przedrukowany, z domieszczeniem źródeł i uwag, tak prawoznawczych, jak i prawodawczych, sporządzonych przez Walentego Dutkiewicza. Warszawa: Skład Główny w Księgarni Gebethnera i Wolffa. [Google Scholar]
  2. Arnaud, André-Jean. 1969. Les origines doctrinales du Code Civil français. Paris: Faculté de Droit et des Sciences Politiques et Économiques Université de Strasbourg. [Google Scholar]
  3. Bartel, Wojciech. 1970. “Dzieje Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego przed reformą kołłątajowską.” Krakowskie Studia Prawnicze 3:159-213. [Google Scholar]
  4. Chamcówna, Mirosława. 1965. “Epoka wielkiej reformy.” In Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1765-1850, vol. II.1, edited by Kazimierz Opałek, 7-59. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. [Google Scholar]
  5. Dyjakowska, Marzena. 2000. Prawo rzymskie w akademii Zamojskiej w XVIII wieku. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. [Google Scholar]
  6. Garycki, Bonifacy. 1938. “Myśli do prawodawstwa cywilnego.” In Kodeks Stanisława Augusta. Zbiór dokumentów, edited by Stanisław Borowski, 91-95. Warszawa: Nakł. Towarzystwa Prawniczego. [Google Scholar]
  7. Hubert, Stanisław. 1960. Poglądy na prawo narodów w Polsce czasów Oświecenia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. [Google Scholar]
  8. Jakubowski, Ireneusz. 1978. “Hugo Kołłątaj a prawo rzymskie.” Czasopismo Prawno-Historyczne 302:71-92. [Google Scholar]
  9. Jakubowski, Ireneusz. 1981. “Józef Wybicki a prawo rzymskie.” Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica 4:59-79. [Google Scholar]
  10. Jakubowski, Ireneusz. 1984. “Prawo rzymskie w projektach kodyfikacyjnych polskiego Oświecenia.” Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 15. [Google Scholar]
  11. Jakubowski, Ireneusz. 2015. “Rozważania o prawie i jego nauczaniu w korespondencji Hugona Kołłątaja z Tadeuszem Czackim.” Studia Prawno-Ekonomiczne 96:81-94. [Google Scholar]
  12. Jezierski, Franciszek S. 1791. Niektóre wyrazy porządkiem abecadła zebrane y stosownemi do rzeczy uwagami objaśnione. Warszawa: Druk. Michał Gröll. [Google Scholar]
  13. Kodrębski, Jan. 1986. “Monteskiusz a prawo rzymskie.” Acta Universitatis Lodziensis. Folia Juridica 21:135-53. [Google Scholar]
  14. Kołłątaj, Hugo. 1953a. “Stan oświecenia w Polsce w ostatnich latach panowania Augusta II (1750-1764),” edited by Jan Hulewicz. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. [Google Scholar]
  15. Kołłątaj, Hugo. 1953b. “Wybór pism naukowych,” edited by Karol Opałek. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. [Google Scholar]
  16. Kołłątaj, Hugo. 1967. “Raporty o wizycie i reformie Akademii Krakowskiej,” edited by Mirosława Chamcówna. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk. [Google Scholar]
  17. Kuryłowicz, Marek. 1994. “Prawo rzymskie oraz prawo kanoniczne w programie studiów prawniczych Akademii Zamojskiej.” In Akademia Zamojska i jej tradycje, edited by Bogdan Szyszka, 35-48. Zamość: Muzeum Okręgowe. [Google Scholar]
  18. Kuryłowicz, Marek, and Wojciech Witkowski. 1980. “Nauczanie prawa w akademii Zamojskiej.” Palestra 7:38-56. [Google Scholar]
  19. Leszczyński, Stanisław. 1903. “Głos wolny wolność ubezpieczający,” edited by Aleksander Rębowski. Warszawa: Nakładem Świdzińskiego. [Google Scholar]
  20. Luig, Klaus. 1967. “Die Anfänge der Wisenschaft vom deutschen Privatrecht.” Ius Commune 1:195-222. [Google Scholar]
  21. Luig, Klaus. 1970. “Institutionenlehrbücher des nationalen Rechts im 17. und 18. Jahrhundert.” Ius Commune 3:64-97. [Google Scholar]
  22. Marchwiński, Andrzej. 1930. Poglądy filozoficzno–prawne Hieronima Stroynowskiego. Warszawa: Skład Główny Instytut Wydawniczy Kasy Mianowskiego. [Google Scholar]
  23. Michalski, Jerzy. 1958. Studia nad reformą sądownictwa i prawa sądowego w Polsce w XVIII wieku. Part I. Wrocław–Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. [Google Scholar]
  24. Patkaniowski, Michał. 1964. Dzieje Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego od reformy kołłątajowskiej do końca XIX stulecia. Kraków: Państwowe wydawnictwo Naukowe. [Google Scholar]
  25. Piechnik, Ludwik. 1983. Dzieje Akademii Wileńskiej. Vol. III: Próby odnowy Akademii Wileńskiej po klęskach potopu i okres kryzysu 1655-1730. Rzym: Institutum Historicum Societatis Jesu. [Google Scholar]
  26. Rousseau, Jean-Jacques. 1966. “Umowa społeczna oraz Uwagi o rządzie polskim i jego projektowanej naprawie,” edited by Bronisław Baczko. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. [Google Scholar]
  27. Salmonowicz, Stanisław. 1962. “Krystian Bogumił Steiner (1746-1814), toruński prawnik i historyk. Studium z dziejów nauki prawa doby Oświecenia w Polsce.” Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu 65(2). [Google Scholar]
  28. Salmonowicz, Stanisław. 1971. “Le droit romain en Pologne á l’epoque des Lumierés.” In Studi in onore di Edoardo Volterra, vol. II, Milano: A. Giuffré. [Google Scholar]
  29. Sondel, Janusz. 1988. “Ze studiów nad prawem rzymskim w Polsce w okresie Oświecenia.” Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze 124. [Google Scholar]
  30. Sondel, Janusz. 2013. “Z dziejów Katedry Prawa Rzymskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego.” Polska Akademia Umiejętności. Prace Komisji Historii Nauki PAU XII:81-116. [Google Scholar]
  31. Sójka-Zielińska, Katarzyna. 1975. “Rola prawa rzymskiego w pracach kodyfikacyjnych wieku Oświecenia.” Czasopismo Prawno-Historyczne 27, no. 1:109-23. [Google Scholar]
  32. Strojnowski, Hieronim. 1938. “Myśli do prospektu Rozdziału VIII-go Księgi I-ej o sukcesji.” In Kodeks Stanisława Augusta. Zbiór dokumentów, edited by Stanisław Borowski, 175-80. Warszawa: Nakł. Towarzystwa Prawniczego. [Google Scholar]
  33. Tokarz, Wacław. 1924. Komisja Edukacyjna i Uniwersytet Jagielloński. Warszawa: Biblioteka Polska. [Google Scholar]
  34. Wołodkiewicz, Witold. 1986a. „Andre Jean Boucher d’Argis – osiemnastowieczny autor Listów Sędziego z Paryża o prawie rzymskim i sposobie jego wykładania we Francji.” Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica 21:155-71. [Google Scholar]
  35. Wołodkiewicz, Witold. 1986b. “Le droit romain et l’Encyclopedie.” Antiqua 38:I-XLVII. [Google Scholar]
  36. Wołodkiewicz, Witold. 1988. “Dialog Solona i Justyniana u Fénelona a dyskusja o prawie rzymskim w Polsce XVIII wieku.” Czasopismo Prawno-Historyczne XL, no. 2:249-60. [Google Scholar]
  37. Wybicki, Józef. 1927. “Życie moje oraz Wspomnienie o Andrzeju i Konstancji Zamoyskich,” edited by Adam M. Skałkowski. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza. [Google Scholar]
  38. Zdrójkowski, Zbigniew. 1956. Teodor Ostrowski (1750-1802), pisarz dawnego prawa sądowego (proces, prawo prywatne i karne), jego projekty reformy prawa karnego w Polsce oraz ich związek z europejskim ruchem humanitarnym. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.