Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

Tom 16 Nr 18 (2) (2021)

Artykuły

Realizacja zasady kontradyktoryjności w kanonicznych procesach o nieważność małżeństwa w warunkach pandemii

DOI: https://doi.org/10.32084/sawp.2021.16.2-4  [Google Scholar]
Opublikowane: 23.09.2022

Abstrakt

Zasada kontradyktoryjności, nazywana również zasadą sporności, jest nadrzędnym celem wszystkich działań procesowych, stanowi sine qua non każdego procesu spornego. Jej właściwą treścią jest dążenie do prawdy obiektywnej poprzez stawianie tezy przeciwnej, co wyraża się w wypowiedzeniu przez jeden z podmiotów tezy A, przy jednoczesnym wypowiadaniu przez drugi podmiot tezy nie-A. Aktywność procesowa w kontekście realizacji zasady kontradyktoryjności jest wieloaspektowa. Oczywiście ta aktywność, ze względu na zaistnienie trudności technicznych w obszarze relacji międzyludzkich z uwagi na pandemię, może mieć nieco zmniejszoną dynamikę. Niemniej jednak nie powinno to mieć wpływu na kontradyktoryjny wymiar procesu. W niektórych przypadkach możemy zauważyć pewne niuanse procesowe, o których można dyskutować, czy one jeszcze są tym, czym być powinny, czy też raczej już tym nie są. W niektórych sytuacjach na przykład zasada bezpośredniości może ulec pewnym modyfikacjom, gdyż spotkanie online stron procesowych z sędzią kościelnym, przy słabym przekazie internetowym, może w bardzo istotny sposób wpłynąć na brak staranności w dotarciu do prawdy obiektywnej. Również brak emocji związanych z osobistym spotkaniem może mieć na to duży wpływ, co należy potraktować jako negatywną stronę tego, co niesie za sobą rzeczywistość pandemiczna. Emocje negatywne w relacjach międzyludzkich są zwykle oceniane w sposób jednoznaczny, jednakże należy na nie spojrzeć z innej perspektywy, gdyż bywają one pobudką do działania. Podmioty poruszone jakimś faktem uaktywniają swój intelekt i intensyfikują swoje czynności procesowe, a przy takiej okazji można od nich wydobyć większą ilość faktów, które mogą się przyczynić do wydania sprawiedliwego wyroku.

Bibliografia

  1. Adamowicz, Leszek. 1999. Wprowadzenie do prawa o sakramentach świętych według Kodeksu Prawa Kanonicznego oraz Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich. Lublin: Polihymnia. [Google Scholar]
  2. Bonvenuti, Francesco. 1961. „Contraddittorio (dir. amministr.).” W Enciclopedia del diritto, t. 9, 738. Roma: Giuffrè. [Google Scholar]
  3. Cales Otero, Francisco. 1979. „Contradicción.” W Gran Enciclopedio Rialp, t. 4, 389-91. Madrid: Ediciones Rialp. [Google Scholar]
  4. Dzięga, Andrzej. 1992. „Udział stron procesowych w ustaleniu formuły sporu w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa.” Ius Matrimoniale 3:158-63. DOI: https://doi.org/10.21697/im.1992.1.1.04 [Google Scholar]
  5. Dzięga, Andrzej. 1994. Strony sporu w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa. Warszawa: Oficyna Kalamus. [Google Scholar]
  6. Dzięga, Andrzej. 1999. „Zadania procesowe obrońcy węzła małżeńskiego.” W Kościelne Prawo Procesowe. Materiały i Studia, red. Andrzej Dzięga, t. 1, 23-40. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu. [Google Scholar]
  7. Fąka, Marian. 1978. Normy ogólne kanonicznego procesu sądowego. Cz. 2. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej. [Google Scholar]
  8. Góralski, Wojciech. 2000. Kanoniczne prawo małżeńskie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Prawnicze Iuris. [Google Scholar]
  9. Greszata, Marta. 2002. „Pojęcie cytacji i notyfikacji w świetle norm VII Księgi Kodeksu Prawa Kanonicznego.” Prawo – Administracja – Kościół 9, nr 1:149-66. [Google Scholar]
  10. Greszata, Marta. 2003a. Litispendencja w procesie kanonicznym. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu. [Google Scholar]
  11. Greszata, Marta. 2003b. „Problem kontradyktoryjności w kanonicznym postępowaniu o nieważność małżeństwa.” W Kościelne Prawo Procesowe. Materiały i Studia, red. Andrzej Dzięga, i Mirosław Wróbel, t. 3, 239-58. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu. [Google Scholar]
  12. Greszata, Marta. 2004. „Istota litis contestatio w procesie kanonicznym.” Roczniki Nauk Prawnych 14, z. 2:137-59. [Google Scholar]
  13. Greszata, Marta. 2008. Iudicium cum principiis. Kodeksowa weryfikacja wybranych zasad procesowych w kanonicznych sprawach o nieważność małżeństwa. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu. [Google Scholar]
  14. Greszata-Telusiewicz, Marta. 2019. Salus animarum jako istota reformy procesowej Papieża Franciszka. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  15. Gręźlikowski, Janusz. 2002. Przed nami małżeństwo. Informator dla pragnących zawrzeć małżeństwo. Włocławek: Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników. [Google Scholar]
  16. Grzywacz, Jerzy. 1974. Promotor sprawiedliwości i jego udział w sprawach małżeńskich. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  17. Janczewski, Zbigniew. 1995. „Właściwość trybunałów kościelnych w sprawach małżeńskich w okresie od 1917 do 1983 roku.” Prawo Kanoniczne 38, nr 3-4:165-204. DOI: https://doi.org/10.21697/pk.1995.38.3-4.06 [Google Scholar]
  18. Kasprzyk. Piotr. 1999. Instytucja separacji małżeńskiej w świetle ustawy z dnia 21 maja 1999 roku. Lublin–Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu. [Google Scholar]
  19. Kasprzyk. Piotr. 2003. Separacja prawna małżonków. Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu. [Google Scholar]
  20. Kumaniecki, Kazimierz. 1979. Słownik łacińsko-polski. Warszawa: PWN. [Google Scholar]
  21. Ludwikowska, Anna. 1999. System prawa Stanów Zjednoczonych. Toruń: TNOiK. [Google Scholar]
  22. Majer, Piotr. 2002. „Niestawiennictwo strony pozwanej w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa.” Ius Matrimoniale 7 (13):167-90. DOI: https://doi.org/10.21697/im.2002.7(13).09 [Google Scholar]
  23. Mądrzak, Henryk, Dariusz Krupa, i Elwira Marszałkowska-Krześ. 1997. Postępowanie cywilne. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. [Google Scholar]
  24. Miszewski, Wacław. 1946. Proces cywilny w zarysie. Cz. 1. Warszawa–Łódź: Księgarnia Wydawnictw Prawniczych. [Google Scholar]
  25. Nasi, Angelo. 1961. „Contraddittorio (dir. proc. civ.).” W Enciclopedia del diritto, t. 9, 270. Roma: Giuffrè. [Google Scholar]
  26. Pastwa, Andrzej. 2007. Istotne elementy małżeństwa. W nurcie odnowy personalistycznej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. [Google Scholar]
  27. Pikus, Szymon. 2002. „Sędzia kościelny w świetle zadań i uprawnień procesowych.” Prawo Kanoniczne 45, nr 3-4:279-80. [Google Scholar]
  28. Popiołek, Wojciech. 2000. „Separacja w prawie prywatnym międzynarodowym.” W Valeat aequitas. Księga pamiątkowa ofiarowana Księdzu Profesorowi Remigiuszowi Sobańskiemu, red. Maksymilian Pazdan, 351-61. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. [Google Scholar]
  29. Ramos, Francisco J. 2000. I tribunali ecclesiastici. Costituzione, organizazzione, norme processuali. Roma: Millennium. [Google Scholar]
  30. Rodríguez-Ocaña, Rafael. 1998. „El recurso contra el decreto de inadmisión de la demanda.” Ius Canonicum 76:483-521. [Google Scholar]
  31. Sobański, Remigiusz. 1991. „Czy od dekretu kolegium zatwierdzającego dekret przewodniczącego odrzucający skargę powodową przysługuje prawo rekursu do drugiej instancji?” Prawo Kanoniczne 34, nr 3-4:211-13. [Google Scholar]
  32. Sobański, Remigiusz. 1996. „Przyjęcie skargi o orzeczenie nieważności małżeństwa.” Ius Matrimoniale 1 (6-7):143-52. DOI: https://doi.org/10.21697/im.1996.1(6/7).10 [Google Scholar]
  33. Sztychmiler, Ryszard. 2001. „Zawiązanie sporu w procesie kanonicznym.” Ius Matrimoniale 6 (12):101-25. DOI: https://doi.org/10.21697/im.2001.6(12).06 [Google Scholar]
  34. Sztychmiler, Ryszard. 2007. „Część II. Proces sporny.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. 5: Księga VII. Procesy, red. Józef Krukowski, 123-315. Poznań: Pallotinum. [Google Scholar]
  35. Villeggiante, Sebastiano. 2003. „Ammissione del libello e contestuale citazione nelle cause di nullità matrimoniale: rilievi, critiche e proposte.” Ius Ecclesiae 3:657-690. [Google Scholar]
  36. Żurowski, Marian A. 1987. Kanoniczne prawo małżeńskie Kościoła katolickiego. Katowice: Księgarnia Św. Jacka. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.