Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 13 Nr 15 (2) (2018)

Artykuły

Filozoficzno–prawna analiza „Czystej nauki o prawie” Hansa Kelsena

DOI: https://doi.org/10.32084/bsawp.5083  [Google Scholar]
Opublikowane: 31.12.2018

Abstrakt

„Zwrotu ku pozytywizmowi” dokonuje Kelsen w swojej interpretacji obiektywnego bytu prawa z racji na jego a priori odejście od racjonalnego poznania „Boga” (Sokrates, Platon, Arystoteles, Cyceron, św. Tomasz z Akwinu) jako najwyższego Prawodawcy. Wspiera się on przy tym na takich subiektywistycznych i zarazem relatywistycznych kierunkach myślowych, jak np.: absolutny idealizm Hegla czy socjalistyczno-komunistyczny materializm Marksa i Engelsa. Konsekwentnie więc odrzuca klasyczną naukę o prawie naturalnym jako obiektywnym, powszechnym i absolutnie wiążącym każdego człowieka w rozumieniu, stanowieniu i intepretowaniu prawa w społecznościach ludzkich zorganizowanych w państwa. Cyceron nazywa je „initium juris” wszelkiego prawa stanowionego. Paradoksalnie więc brzmi Kelsenowska „teoria prawa” jako „czysta”, skoro poza uzależnieniem się od wspomnianych trendów dodatkowo uzależniona jest w sensie formalnym i materialnym od materialistycznej teorii ewolucji Darwina, idealistycznej filozofii transcendentalnej Kanta i naturalistycznego pozytywizmu Comte’a. Efektem tego procesu jest pozytywistyczny postulat Kelsena o całkowitej izolacji „czystej nauki prawa” od „etyki i teologii” naturalnej i nadprzyrodzonej. Obiektywne i realne ordo entis zostaje zamienione na całkowicie zsubiektywizowane ordo mentis a porządek dobra i sprawiedliwości jako celów i skutków prawa słusznego zamienione jest na „porządek interesów”, którym kieruje niczym nieopanowana swawola silniejszych w państwie. Pozytywistyczna obietnica Kelsena wyzwolenia ludzkości i prawa z „ideologii” „tradycyjnej nauki o prawie” staje się jednym z najniebezpieczniejszych trendów intelektualnych XX i XXI w., którą dla obiektywnego dobra i obiektywnej sprawiedliwości współczesnych pokoleń ludzi należy przezwyciężyć.

Bibliografia

  1. Guz, Tadeusz. 2007. „Rechtsphilosophische Analyse von Hans Kelsens Reiner Rechtslehre.” W Historia magistra vitae. Księga jubileuszowa ku czci Profesora Jerzego Flagi, red. Antoni Dębiński, Stanisław Wrzosek, Katarzyna Maćkowska, i Małgorzata Kruszewska–Gagoś, 463-86. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  2. Kelsen, Hans. 1934 Reine Rechtslehre. Einleitung in die rechtswissenschaftliche Problematik. 2. Neudruck der 1. Auflage. Leipzig–Wien: Franz Deuticke. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.