Natręctwa i maniery w języku polskim – cz. I

Agnieszka Patalong

doi:10.25312/j.9674

Nr 2/23 (2025)

Artykuły

Natręctwa i maniery w języku polskim – cz. I

Agnieszka Patalong^▸^▾

PDF
HTML

DOI: https://doi.org/10.25312/j.9674 [Google Scholar]
Opublikowane: 17.06.2025

Abstrakt

Artykuł porusza zjawisko deminutywności w języku, które może być odbierane zarówno negatywnie – jako infantylne lub nieodpowiednie, jak i pozytywnie – jako naturalna ewolucja języka i sposób wyrażania emocji. Użycie zdrobnień często pełni funkcje emocjonalne i komunikacyjne, budując bliskość, czułość czy sympatię między rozmówcami. Szczególnie widoczne jest to w kontekście współczesnych transmisji sprzedażowych, na przykład na Facebooku, gdzie zdrobnienia służą budowaniu relacji z klientem i tworzeniu przyjaznej atmosfery. Zauważa się jednak, że mimo istniejących opracowań temat ten nadal zawiera niewystarczająco zgłębione obszary.

Celem artykułu jest nie tylko analiza i identyfikacja tych zjawisk, ale również odkrycie ich źródeł i znaczenia.

Bibliografia

Andrejczyk M. (2011), Uwagi o słownictwie meteorologicznym w Balladach i romansach oraz Sonetach krymskich Adama Mickiewicza, [w:] U. Sokólska (red.), Odmiany stylowe polszczyzny dawniej i dziś, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, s. 23–36. [Google Scholar]
Baran Z. (2014), Artystyczne i kulturowe pierwiastki poezji Kazimiery Iłłakowiczówny w procesie edukacji literackiej dzieci i młodzieży (Studia z pogranicza historii i teorii literatury oraz pedagogiki), Wałbrzych: Wydawnictwo Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości. [Google Scholar]
Bartmiński J. (2014), Ludowy styl artystyczny, [w:] tegoż (red.), Współczesny język polski, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. [Google Scholar]
Ciechańska A. (2014), Moda językowa na Facebooku – nadużywane wyrazy i tematy, [w:] K. Burska, B. Cieśla (red.), Kreatywność językowa w przestrzeni medialnej, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 101–112. [Google Scholar]
Dzienisiewicz D. (2022), Zwroty adresatywne w polsko- i rosyjskojęzycznej korespondencji pocztówkowej, „Językoznawstwo”, nr 2(17), s. 57–80. [Google Scholar]
Gałczyńska A. (2008), Słownictwo tekstów kierowanych do dzieci – zdrobnienia i spieszczenia, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, vol. 62/IV, s. 76–83. [Google Scholar]
Gawroń M. (2022), Tradycja i nowatorstwo w tworzeniu zdrobnień imion dzieci w świetle badań ankietowych, „Linguodidactica”, t. XXVI, s. 51–65. [Google Scholar]
Gąsiorek K. (1994), Deminutywa najczęstsze i najrzadsze w języku pisanym klasy trzeciej, „Prace Pedagogiczne. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP”, z. 165, s. 23–28. [Google Scholar]
Gorzycka D. (2014), Nacechowanie emocjonalne deminutywów – semantyka czy pragmatyka?, [w:] W. Pskit (red.), Semantyczne i pragmatyczne aspekty komunikacji. Od deminutywów do gestów, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 11–26. [Google Scholar]
Grzegorczykowa R. (1979), Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe, Warszawa: PWN. [Google Scholar]
Handke K. (2021), Socjologia języka, Warszawa: PWN. [Google Scholar]
Kajetanowicz H. (2008), Licz się ze słowami. Ćwiczenia leksykalne i frazeologiczne, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe. [Google Scholar]
Kądziołka W. (2011), Polisemia jako klucz do estymy logosu, „Studia nad Rodziną”, nr 1–2, s. 319–339. [Google Scholar]
Kiklewicz A. (2015), Infantylizm semantyczny w dyskursach publicznych, „Zeszyty Prasoznawcze”, t. 58, nr 4(224), s. 763–794. [Google Scholar]
Kiklewicz A. (2018a), Fascynacja jako kategoria komunikacji w Internecie (na przykładzie rosyjskiego portalu rmbler.ru), „Przegląd Wschodnioeuropejski”, nr IX/2, s. 153–167. [Google Scholar]
Kiklewicz A. (2018b), Symulacja semantyczna jako cecha stylu narodowego, „Stylistyka”, nr 27, vol. XXVII, s. 65–85. [Google Scholar]
Kobylińska J. (1986), Funkcja deminutywów i augmentatywów gwarowych w tekście literackim (na przykładzie dzieł W. Orkana), „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Prace Językoznawcze”, z. 104(5), s. 151–176. [Google Scholar]
Miodek J. (1996), Jaka jesteś, polszczyzno?, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej. [Google Scholar]
Nagórko A. (2006), Warme Kulturen – Kalte Kulturen? Zur (Inter-)sprachlichen Ausdruscksweise emotionaler Werte, [w:] E. Binder, W. Stadler, H. Weinberger, Zeit – Ort – Erinnerung, Innsbruck: Institute for Languages and Literatures of the University of Innsbruck, s. 543–556. [Google Scholar]
Pisarek W. (red.) (2006), Słownik terminologii medialnej, Kraków: Universitas. [Google Scholar]
Ratkowska-Pasikowska J. (2019), Infantylizm – niewykorzystany potencjał w perspektywie stawania się dorosłym. Mały książę Antoine’a de Saint-Exupéry’ego – „doświadczenie infantylizmu”, „Artykuły Naukowe. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, vol. 14, nr 1(51), s. 9–19. [Google Scholar]
Satoła-Staśkowiak J. (2021), Poradnik językoznawczyni, Łódź: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. [Google Scholar]
Słaby-Góral I. (2010), Moda językowa na frazeologizmy i idiomy w mediach jako „podtekst” glottodydaktyki, „Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 7, s. 213–222. [Google Scholar]
Słownik języka polskiego, hasło: maniera, b.r., https://sjp.pwn.pl/sjp/maniera;2566916.html [dostęp: 22.04.2025]. [Google Scholar]
Surendra A. (2019), Moda językowa na zapożyczenia angielskie w prasie kobiecej, Poznań: Silva Rerum. [Google Scholar]
Szczepankowska I. (2011), Semantyka i pragmatyka językowa. Słownik podstawowych pojęć z zadaniami i literaturą przedmiotu, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. [Google Scholar]
Szczepańska E. (2009), Zdrobnienia dawniej i dziś – kilka uwag na materiale czeskim i polskim, „Bohemistyka”, nr 4, s. 250–260. [Google Scholar]
Szydłowska N. (2002), Moda jako problem lingwistyczny, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 2, s. 259–268. [Google Scholar]
Szymczak-Rozlach M. (2020), Moda językowa. Zmiany leksykalne po roku 1989 w ujęciu komparatywnym słowacko-polskim, „Polsko-Słowacka Komisja Nauk Humanistycznych”, nr 12, s. 73–84. [Google Scholar]
Tyka J. (2011), Grzeczność na sprzedaż. O zdrobnieniach językowych w rozmowie handlowej, „Linguistics Applied”, vol. 4(17), s. 129–140. [Google Scholar]
Waniakowa J. (2015), Kerygmat – czyli o modzie w kościelnej odmianie języka, „Socjolingwistyka”, vol. XXIX, s. 219–226. [Google Scholar]
Waśkowski K. (2015), Dyferencjacja stylowa w tekście Mateusza Cygańskiego Myślistwo ptasze, w którym się opisuje sposób dostawania wszelakiego ptaka, „LingVaria”, nr 2(20), s. 159–176. [Google Scholar]
Wielki słownik języka polskiego, hasło: maniera, b.r., https://wsjp.pl/haslo/podglad/4084/maniera/3020706/zwyczaj [dostęp: 22.04.2025]. [Google Scholar]