Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Nr 2/19 (2023)

Artykuły

O potrzebie interdyscyplinarnych badań nad fake newsami. Rekonesans

DOI: https://doi.org/10.25312/j.6838  [Google Scholar]
Opublikowane: 18.12.2023

Abstrakt

W artykule omówiono różnorodne mechanizmy i czynniki tworzenia i dystrybuowania fake newsów w powiązaniu ze specyfiką współczesnych mediów oraz zjawiskami decydującymi o podatności ich odbiorców na działania dezinformacyjne. Pokazano również, z jaką łatwością użytkownicy mogą tworzyć fake newsy przy pomocy sztucznej inteligencji oraz wskazano przykłady celowych kampanii dezinformacyjnych prowadzonych w celu destabilizowania i polaryzowania społeczeństw. Odpowiedzią na zjawiska związane z upowszechnianiem się dezinformacji i społeczną szkodliwością fake newsów jest obfitość badań na ich temat prowadzonych w ramach niekiedy dosyć odległych od siebie dyscyplin. Wynika stąd, że kompleksowe podejście do zjawiska fake newsów wymaga badań interdyscyplinarnych, a w konsekwencji współpracy naukowców reprezentujących różne dyscypliny nauki. Dzięki niej możliwa jest popularyzacja wiedzy na temat fake newsów i metod weryfikowania informacji w postaci przejrzystych i rzetelnych materiałów, z których będą mogli korzystać edukatorzy. Najlepszym rozwiązaniem jest bowiem podnoszenie świadomości informacyjnej już w odniesieniu do młodzieży ostatnich klas szkół podstawowych oraz szkół średnich.

Bibliografia

  1. Allcott H., Gentzkow M. (2017), Social Media and Fake News in the 2016 Election, „Journal of Economic Perspectives”, vol. 31, no. 2, s. 211–236, https://doi.org/10.1257/jep.31.2.211 [Google Scholar]
  2. Balakrishnan V., Ng W.Z., Soo M.Ch., Han G.J., Lee Ch.J. (2022), Infodemic and fake news – A comprehensive overview of its global magnitude during the COVID-19 pandemic in 2021: A scoping review, „International Journal of Disaster Risk Reduction”, vol. 78, 103144, https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2022.103144 [Google Scholar]
  3. Bell R., Mieth L., Buchner A. (2022), Coping with high advertising exposure: A source-monitoring perspective, „Cognitive Research: Principles and Implications”, vol. 7(1), s. 1–19, https://doi.org/10.1186/s41235-022-00433-2 [Google Scholar]
  4. Ciesek-Ślizowska B., Wilczek W. (2023), Jude Niedziel, dr Mengele, covidowe hitlerki – językowe środki dyskredytacji przeciwnika w dyskursie sceptycznym wobec szczepień, „Res Rhetorica”, vol. 10(1), s. 129–144. [Google Scholar]
  5. Conroy N., Rubin V., Chen Y. (2015a), Misleading Online Content: Recognizing Clickbait as „False News”, [w:] M. Abouelenien, M. Burzo, R. Mihalcea, V. Pérez-Rosas (red.), WMDD‘15: Proceedings of the 2015 ACM on Workshop on Multimodal Deception Detection, New York, s. 15–19, https://doi.org/10.1145/2823465.2823467 [Google Scholar]
  6. Conroy N., Rubin V., Chen Y. (2015b), Deception detection for news: three types of fakes, Proceedings of the Association for Information Science and Technology, https://doi.org/10.1002/pra2.2015.145052010082 [Google Scholar]
  7. Elliott V. (2023), It’s Way Too Easy to Get Google’s Bard Chatbot to Lie, https://www.wired.com/story/its-way-too-easy-to-get-googles-bard-chatbot-to-lie/ [dostęp: 14.04.2023]. [Google Scholar]
  8. Flynn J. (2023), 35+ Amazing Advertising Statistics [2023]: Data + Trends, https://www.zippia.com/advice/advertising-statistics/ [dostęp: 13.04.2023]. [Google Scholar]
  9. Kairys A., Jurkuvėnas V., Mikuličiūtė V., Ivleva V., Pakalniškienė V. (2023), Vyresnio amžiaus asmenų patikėjimo tikromisir melagingomis naujienomis ypatumai, „Information & Media”, vol. 97, s. 49–68, https://doi.org/10.15388/Im.2023.97.59 [Google Scholar]
  10. Klein D., Wueller J. (2017), Fake News: A legal perspective, „Journal of Internet Law”, vol. 20, no. 10. [Google Scholar]
  11. Mika B. (2016), Ekonomia uwagi – gospodarczy fundament społeczeństwa informacyjnego widziany oczami sceptyka, „Przegląd Socjologiczny”, nr LXV(65), cz. 3, s. 111–129. [Google Scholar]
  12. Mustafaraj E., Metaxas P. (2017), The fake news spreading plague: was it preventable?, [w:] P. Fox, D. McGuinness, L. Poirer (red.), WebSci ‘17: Proceedings of the 2017 ACM on Web Science Conference, New York, s. 235–239, https://doi.org/10.1145/3091478.3091523 [Google Scholar]
  13. Potthast M., Kiesel J., Reinartz K., Bevendor J., Stein B. (2018), A stylometric inquiry into hyperpartisan and fake news, [w:] I. Gurevych, Y. Miyao, Proceedings of the 56th Annual Meeting of the Association for Computational Linguistics, Melbourne. [Google Scholar]
  14. Rosińska K. (2021), Disinformation in Poland: Thematic classification based on content analysis of fake news from 2019, „Cyberpsychology”, vol. 15, no. 4, https://doi.org/10.5817/CP2021-4-5 [Google Scholar]
  15. Rożyński P. (2023), Google straciło w jeden dzień ponad 100 mld dol. przez błąd bota, https://cyfrowa.rp.pl/globalne-interesy/art37935371-google-stracilo-w-jeden-dzien-ponad-100-mlddol-przez-blad-bota [dostęp: 14.04.2023]. [Google Scholar]
  16. Skulmowski A., Augustin Y., Pradel S., Nebel S., Schneider S., Rey G.D. (2016), The negative impact of saturation on website trustworthiness and appeal: A temporal model of aesthetic website perception, „Computers in Human Behavior”, vol. 61, s. 386–393, https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.03.054 [Google Scholar]
  17. Śledź P. (2021), Ostry cień mgły: antyzachodnia dezinformacja ze strony Chin i Rosji w związku z pandemią COVID-19, „Rocznik Strategiczny 2020/2021”, s. 389–401. [Google Scholar]
  18. Stewart L.G., Arif A., Starbird K. (2018), Examining Trolls and Polarization with a Retweet Network, Marina Del Rey. [Google Scholar]
  19. Vargo Ch., Guo L., Amazeen M. (2018), The agenda-setting power of fake news: A big data analysis of the online media landscape from 2014 to 2016, „Sage Journals”, vol. 20(5), https://doi.org/10.1177/1461444817712086 [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.