Świadomość językowa a gwara

Karina Szymańska-Galińska

doi:10.25312/2391-5137.18/2023_17ksg

No. 1/18 (2023)

Articles

Linguistic awareness and dialect

Karina Szymańska-Galińska⁺⁻

DOI: https://doi.org/10.25312/2391-5137.18/2023_17ksg [Google Scholar]
Published: 2023-06-14

Abstract

The aim of this article is to provide a definitional characterization of linguistic awareness and to define its role in the context of dialect. The concept of linguistic awareness was analysed – both in dictionary terms and in linguistic works appearing on this subject. An attempt was made to construct a coherent definition of the discussed term and the sociological foundations of the issue were presented, finding a direct reference to contemporary communication behaviour and dialect issues.

References

Bartol-Jarosińska D. (1986), Świadomość językowa robotników warszawskich. Studium leksykalno-semantyczne, Warszawa. [Google Scholar]
Bugajski M. (1999), Świadomość językowa a świadomość lingwistyczna. Społeczne i naukowe potrzeby kultury języka, [w:] J. Miodek (red.), Mowa rozświetlona myślą, Wrocław. [Google Scholar]
Chlebda W. (1995), Fatum i nadzieja. Szkice do obrazu samoświadomości językowej dzisiejszych Rosjan, Opole. [Google Scholar]
Chomsky N. (1977), Preliminaria metodologiczne, [w:] B. Stanosz (oprac.), Lingwistyka a filozofia, Warszawa. [Google Scholar]
Cygan S. (1999), Świadomość językowa środowisk wyzbywających się gwary (na przykładzie mieszkańców kieleckiej wsi Lasocin), maszynopis nieopublikowanej pracy doktorskiej, napisanej pod kierunkiem prof. dr Barbary Bartnickiej, Kielce–Warszawa. [Google Scholar]
Cygan S. (2002), Zagadnienie świadomości językowej w literaturze językoznawczej, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, nr 1(6). [Google Scholar]
Cygan S. (2011), Przejawy świadomości językowej mieszkańców wsi końca XX wieku na przykładzie Lasocina na Kielecczyźnie, Kielce. [Google Scholar]
Gajda S. (1987), Nauka o kulturze języka, „Polonistyka”, z. 8. [Google Scholar]
Gołąb Z., Heinz A., Polański K. (1968), Słownik terminologii językoznawczej, Warszawa–Kraków. [Google Scholar]
Kucharzyk R. (2011), Badania świadomości językowej mieszkańców wsi, „Poradnik Językowy”, nr 4. [Google Scholar]
Maćkowiak K. (2011), U źródeł polskiej świadomości językowej (X–XV wiek), Poznań. [Google Scholar]
Markowski A. (1992), Polszczyzna końca XX wieku, Warszawa. [Google Scholar]
Markowski A., Satkiewicz H. (1996), Kultura języka w powojennej Polsce, [w:] J. Miodek (red.), O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny, Wrocław. [Google Scholar]
Mrózek R. (2002), Świadomość językowa i zachowania komunikacyjne a środowisko gwarowe, [w:] H. Synowiec (red.), W kręgu zagadnień dydaktyki języka i literatury polskiej: księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Edwardowi Polańskiemu, Katowice. [Google Scholar]
Ossowski S. (1957), Struktura klasowa w społecznej świadomości, Wrocław. [Google Scholar]
Ostasz L. (1995), Teoria świadomości i podświadomości, Kraków. [Google Scholar]
Pelcowa H. (2017), Gwara w kontakcie – gwara w konflikcie, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, t. XIV. [Google Scholar]
Piotrowska W. (2019), Badanie świadomości językowej mieszkańców wsi na Kurpiach – prolegomena, „Prace Filologiczne”, t. 73. DOI: https://doi.org/10.32798/pf.498 [Google Scholar]
Pisarek W. (1977), Poczucie językowe, znajomość języka i praktyka językowa, „Socjolingwistyka”, nr 1. [Google Scholar]
Podracki J. (red.) (1998), Szkolny słownik nauki o języku, Warszawa. [Google Scholar]
Podracki J., Porayski-Pomsta J. (1998), Przygotowanie nauczycieli do edukacji językowej, [w:] W. Miodunka (red.), Edukacja językowa Polaków, Kraków. [Google Scholar]
Polański K. (red.) (1993), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław. [Google Scholar]
Porayski-Pomsta J. (1994), Umiejętności komunikacyjne dzieci w wieku przedszkolnym. Studium psycholingwistyczne, Warszawa. [Google Scholar]
Sagan-Bielawa M. (2017), Język jako element świadomości społecznej (na przykładzie Polski po 1918 roku), „LingVaria”, nr 2(24). DOI: https://doi.org/10.12797/LV.12.2017.24.14 [Google Scholar]
Szober S. (1937), Na straży języka. Szkice z zakresu poprawności i kultury języka polskiego, Warszawa. [Google Scholar]
Sztompka P. (2009), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków. [Google Scholar]
Tambor J. (2006), Mowa Górnoślązaków oraz ich świadomość językowa i etniczna, Katowice. [Google Scholar]
Urbańczyk S. (red.) (1992), Encyklopedia języka polskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków. [Google Scholar]
Witaszek-Samborska M. (1999), Składnia, [w:] M. Gruchmanowa, B. Walczak (red.), Słownik gwary miejskiej Poznania, Warszawa–Poznań. [Google Scholar]
Zgółka T. (1980), Język. Kompetencja. Gramatyka. Studium z metodologii i lingwistyki, Poznań–Warszawa. [Google Scholar]
Ziółkowski M. (2015), Teoria socjologiczna a transformacja społeczeństwa polskiego, Warszawa. [Google Scholar]