Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Językoznawstwo baner

No. 1/22 (2025)

Articles

The Poznań Bambers and the contemporary urban dialect of Poznań

DOI: https://doi.org/10.25312/j.9246  [Google Scholar]
Published: 2025-03-26

Abstract

The article examines the degree of linguistic influence of the Poznań Bambers on the formation of the contemporary Poznań dialect. The origin and language of the emigrating settlers were analyzed, taking into account the then territorial and communication divisions. The factors influencing the extremely rapid polonization of Bambry were also presented, from religious reasons through education to the intensification of relations with the Polish population. The article deals with the issue of attempts at germanization of the Bamberians – in particular during the Prussian partition in Wielkopolska – in the context of the final crystallization of the national and regional identity of this ethnocultural group. The analysis closes with the current participation and contribution of the Bambers to the culture and linguistic heritage of Poznań.

References

  1. Bär M. (1882), Die „Bamberger” bei Posen; zugleich ein Beitrag zur Geschichte der Polonisierungsbestrebungen in der Provinz Posen, Poznań: Joseph Jolowicz. [Google Scholar]
  2. Bauman Z. (2001), Tożsamość jaka była, jest i po co?, [w:] A. Jawłowska (red.), Wokół problemów tożsamości, Warszawa: Wydawnictwo LTW, s. 8–25. [Google Scholar]
  3. Fertsch K., MPK – Bamberka symbolem Tramino. Zwycięzca konkursu otrzyma MacBooka i bimbę, https://oborniki.naszemiasto.pl/mpk-bamberka-symbolem-tramino-zwyciezca-konkursu-otrzyma/ar/c3-449614 [dostęp: 2.11.2022]. [Google Scholar]
  4. Jawłowska A. (2001), Tożsamość na sprzedaż, [w:] tejże (red.), Wokół problemów tożsamości, Warszawa: Wydawnictwo LTW, s. 51–78. [Google Scholar]
  5. Łukaszewicz J. (1938), Obraz historyczno-statystyczny miasta Poznania w dawniejszych czasach Józefa Łukaszewicza. T. 1, Poznań: [b.w.]. [Google Scholar]
  6. Mattheier K.J. (1994), Varietätenzensus, [w:] K.J. Mattheier, P. Wiesinger (red.), Dialektologie des Deutschen, Tübingen: De Gruyter, s. 413–443. [Google Scholar]
  7. Mattheier K.J. (2004), Tod der Dialektologie, [w:] A. Lenz, E. Radtke, S. Zwickl (red.), Variation im Raum. Varation and Space, Frankfurt am Main–Berlin–Bern–Bruxelles–New York–Oxford–Wien: Peter Lang GmbH, Internationaler Verlag der Wissenschaften, s. 233–237. [Google Scholar]
  8. May I. (1980), Dialekty niemieckie i ich renesans, „Przegląd Zachodni”, nr 5/6, s. 159–185. [Google Scholar]
  9. Paradowska M. (1993), Bambrzy w Poznaniu wczoraj i dziś, „Kronika Miasta Poznania”, R. 62, nr 3/4, s. 311–332. [Google Scholar]
  10. Paradowska M. (2013), Bambrzy: mieszkańcy dawnych wsi miasta Poznania, Poznań: PWN. [Google Scholar]
  11. Plenzler A. (2019), Śladami Bambrów, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania. [Google Scholar]
  12. Posern-Zieliński A. (2019), Tożsamość zagrożona i odbudowana. Specyfika małych grup etnokulturowych, [w:] W.W. Brzezińska, A. Szczepaniak-Kroll, A. Szymoszyn (red.), 300 lat Bambrów w Poznaniu. Wkład małych wspólnot migracyjnych w dziedzictwo kulturowe Polski, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, s. 15–41. [Google Scholar]
  13. Rutkowski J. (1956), Studia z dziejów wsi wielkopolskiej XVI–XVIII w., Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN. [Google Scholar]
  14. Sarnowska-Giefing I. (2021), Z onomastykonu kultury. Imiona Bambrów poznańskich w XVIII wieku – rekonesans badawczy, „Prace Językoznawcze”, vol. XXIII/2, s. 169–186. [Google Scholar]
  15. Skibiński R. (2022), Rozmowa przeprowadzona przez Karinę Szymańską-Galińską, Muzeum Bambrów Poznańskich 22.10.2022 r., Poznań. [Google Scholar]
  16. Statut Towarzystwa Bambrów Poznańskich (2004), http://www.bambrzy.poznan.pl/node/13 [dostęp: 2.11.2022]. [Google Scholar]
  17. Strzelczyk J. (1996), Bamberg a Polska w średniowieczu, „Roczniki Historyczne”, R. LXII, s. 73–83. [Google Scholar]
  18. Szczepaniak-Kroll A. (2010), Tożsamość poznańskich rodzin pochodzenia niemieckiego. Losy Bajerleinów i Dittrichów (XVIII–XX w.), Poznań: Wydawnictwo Poznańskie. [Google Scholar]
  19. Szczepaniak-Kroll A. (2018), Poznańscy Bambrzy, czyli jak zachować tożsamość przez 300 lat?, „Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym”, t. 45, nr 2, s. 61–84. [Google Scholar]
  20. Szczepaniak-Kroll A. (2020), Rola liderów w kształtowaniu i promowaniu dziedzictwa kulturowego poznańskich Bambrów, „Lud”, t. 104, s. 101–136. [Google Scholar]
  21. Walczak B. (2019), Warstwy chronologiczne germanizmów w gwarze miejskiej Poznania, „Gwary Dziś”, t. 8, s. 87–95. [Google Scholar]
  22. Waszczyńska K. (2014), Wokół problematyki tożsamości, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego”, nr 6, s. 48–73. [Google Scholar]
  23. Wieczorek M. (2007), Noś Eurobamberkę!, https://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/4949880/Nos-Eurobamberke- [dostęp: 2.11.2022]. [Google Scholar]
  24. Żarczyńska J. (2019a), O osadnikach bamberskich w prasie polskiej od przełomu XIX i XX wieku do roku 1939, [w:] Bambrzy, „Kronika Miasta Poznania”, nr 2, s. 142–155. [Google Scholar]
  25. Żarczyńska J. (2019b), Co bamberskie, co polskie?, https://kultura.poznan.pl/mim/kultura/news/historia,c,8/co-bamberskie-copolskie,135637.html [dostęp: 26.10.2022]. [Google Scholar]
  26. Żebrowska E. (2006), Dialektologia niemiecka i jej przedmiot, „Scripta Neophilologica Posnaniensia”, t. VIII, s. 235–245. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Similar Articles

1 2 3 4 5 6 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.