Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 22 (2023)

Artykuły naukowe

Boże i ludzkie słowa substancjalne. Święty Jan od Krzyża, Józef Tischner i Ferdinand Ebner o mocy słowa

Opublikowane: 23.02.2024

Abstrakt

W niniejszym artykule podjęty został namysł nad słowami substancjalnymi. Pojęcie „słowa substancjalne” pojawiło się w jednym z tekstów św. Jana od Krzyża. Do Janowego pojęcia nawiązywał ks. Józef Tischner, który nie tylko komentował teksty wielkiego mistyka mówiące o słowach substancjalnych, lecz także uczył, gdzie takich słów możemy szukać. Tischnerowska myśl należy do tradycji filozofii dialogu, zapoczątkowanej przez Ferdinanda Ebnera. Warto w tekstach Ebnera poszukać śladów myślenia w kategorii słów substancjalnych. Choć nie używa on tego sformułowania, pisze o słowach w taki sposób, że widać wyraźnie, iż przypisuje im „substancjalną” moc. Kolejność prowadzonych rozważań będzie następująca: najpierw omówione zostanie Janowe rozumienie słów substancjalnych, przy ukazaniu kontekstu, w którym podejmował on to zagadnienie, następnie przywołane i skomentowane zostaną teksty Tischnera, w których pisze on o słowach substancjalnych, wreszcie omówione te fragmenty dzieł Ebnera, w których znaleźć można intuicje podobne do tych, jakie wyłaniają się z tekstów św. Jana od Krzyża i Józefa Tischnera. Przy omawianiu poglądów tych trzech myślicieli podjęto próbę pokazania, na czym polega specyfika słów substancjalnych, których wypowiadanie przypisuje się Bogu. Postaram się także odpowiedzieć na dwa pytania. Pierwsze z nich dotyczy tego, jak należy przyjmować wypowiadane przez Boga słowa substancjalne. Drugie jest pytaniem o to, co musi się stać, by nasze, ludzkie, słowa mogły, przynajmniej do pewnego stopnia, uczestniczyć w substancjalnej mocy słów Boga.

Bibliografia

  1. Ebner F., Słowo i miłość. Aforyzmy 1931 i inne późne pisma, tłum. K. Skorulski, Chojnice: Miasto Chojnice 2019. [Google Scholar]
  2. Ebner F., Słowo i realności duchowe. Fragmenty pneumatologiczne, tłum. K. Skorulski, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN 2006. [Google Scholar]
  3. Gogola J., Św. Jan od Krzyża dzisiaj. Doktryna sanjuanistyczna w świetle współczesnej duchowości, Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych 2018. [Google Scholar]
  4. Św. Jan od Krzyża, Droga na Górę Karmel, tłum. B. Smyrak, Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych 2021. [Google Scholar]
  5. Pismo Święte Starego i nowego Testamentu, Poznań: Pallottinum 2007. [Google Scholar]
  6. Tischner J., Dramat człowieka, do użytku wewnętrznego. [Google Scholar]
  7. Tischner J., Filozofia poznania. Wykłady, Kraków: Instytut Myśli Józefa Tischnera 2021. [Google Scholar]
  8. Tischner J., Miłość w czasach niepokoju. Niepublikowane wykłady, Kraków: WAM 2021. [Google Scholar]
  9. Tischner J., Nadzieja czeka na słowo. Rekolekcje 1966–1996, Kraków: Znak 2011. [Google Scholar]
  10. Tischner J., Polska jest Ojczyzną, Paryż: Editions du Dialogue 1985. [Google Scholar]
  11. Tischner J., Polski młyn, Kraków: Wydawnictwo Nasza Przeszłość 1991. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.