Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 130 (2018): Nasza Przeszłość

Artykuły

Jak pisać o biskupach? Kilka uwag na temat monografii biograficznych polskich biskupów średniowiecznych

  • Dorota Żywczak
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2018.130.53-74  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.2018

Abstrakt

Polscy badacze średniowiecza wykazują w ostatnich latach dużą aktywność na polu pisania monografii biograficznych polskich biskupów żyjących w wiekach średnich. Analizując cechy, jakie wykazują tego typu rozprawy naukowe powstałe w ostatnim 25-leciu oraz sposób ich konstrukcji, można wskazać trzy modele pisania, jakie reprezentują, lub wokół jakich oscylują. Artykuł zbiera w jednym miejscu obserwacje i wnioski wyciągnięte na podstawie analizy kompozycji sześciu wybranych monografii biograficznych poświęconych polskim biskupom średniowiecznym, dzięki czemu można prześledzić, jak na przestrzeni ostatnich lat kształtowały się tendencje w pisaniu tego typu rozpraw. Widać tu wyraźnie przechodzenie od modelu chronologicznego, poprzez dedukcyjny, aż po najbardziej popularny w ostatnich latach model problemowy. Do rozważań na temat ewoluującego modelu monografii biograficznej średniowiecznego polskiego biskupa zostały włączone uwagi recenzentów wybranych sześciu publikacji, co pozwoliło na głębszą refleksję nad tym, w jaki sposób pisać o biskupach średniowiecznych.

Bibliografia

  1. Adamska A., Uwagi o itenerarium biskupa Jana Grotowica (1326-1347), „Nasza Przeszłość” 84 (1995), s. 303-316. [Google Scholar]
  2. Baran-Kozłowski W., Arcybiskup gnieźnieński Henryk Kietlicz (1199-1219). Działalność kościelna i polityczna. „Poznańskie Studia Historyczne”, t. 11, Poznań 2005. [Google Scholar]
  3. Baran-Kozłowski W., Tomasz Pietras, „Krwawy wilk z pastorałem”. Biskup krakowski Jan zwany Muskatą, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2001, ss. 262, „Roczniki Historyczne” 68 (2002), s. 245-247. [Google Scholar]
  4. Baranowska A., Biskup płocki Gedko (1206-1223). Działalność kościelnopolityczna na tle procesu emancypacji Kościoła polskiego spod władzy książęcej, Marek Szymaniak, Toruń 2007: [recenzja], „Przegląd Historyczny”99 (2008) nr 1, s. 150-154. [Google Scholar]
  5. Bruszewska-Głombiowska M., Biskup włocławski Michał. Działalność kościelna, gospodarcza, polityczna (1220-1252), Gdańsk 2002. [Google Scholar]
  6. Chojnacki P., Grażyna Lichończak-Nurek, Wojciech herbu Jastrzębiec – arcybiskup i mąż stanu (ok. 1362-1436), Kraków 1996, ss. 294, 6 nlb., Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, „Studia do dziejów Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego”, t. 4, [w:] „Kwartalnik Historyczny” 105 (1998) nr 4, s. 136-139. [Google Scholar]
  7. Gąsiorowski A., Itninerarium króla Władysława Jagiełły 1386-1436, Warszawa 1972. [Google Scholar]
  8. Gąsiorowski A., Polskie itineraria późnośredniowieczne, „Zapiski Historyczne” 50 (1985), nr 3, s. 221-238. [Google Scholar]
  9. Godoń M. M., Natalia Nowakowska, Królewski kardynał. Studium kariery Fryderyka Jagiellończyka (1468-1503), Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, Kraków 2011, 252 s., „Z Dziejów Prawa” 6 (2013), s. 259-262. [Google Scholar]
  10. Graczyk W., Paweł Giżycki, biskup płocki (1439-1963), Płock 1999. [Google Scholar]
  11. Graff T., Episkopat monarchii jagiellońskiej w dobie soborów powszechnych XV wieku, Kraków 2008. [Google Scholar]
  12. Graff T., Piotr Tafiłowski, Jan Łaski (1456-1531) kanclerz koronny i prymas Polski, Wydawnictwo Sejmowe, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007, ss. 476, „Studia Źródłoznawcze” 47 (2009), s. 258-261. [Google Scholar]
  13. Koczerska M., Nauki pomocnicze historii średniowiecznej w Polsce – stan i perspektywy badawcze, [w:] Pytania o średniowiecze. Potrzeby i perspektywy badawcze polskiej mediewistyki, red. W. Fałkowski, Warszawa2001, s. 167-185. [Google Scholar]
  14. Koczerska M., Biskup w Polsce późnego średniowiecza na tle porównawczym, [w:] Kolory i struktury średniowiecza, red. W. Fałkowski, Warszawa 2004, s. 107-127. [Google Scholar]
  15. Koczerska M., Zbigniew Oleśnicki i Kościół krakowski w czasach jego pontyfikatu (1423-1455), Warszawa 2004. [Google Scholar]
  16. Kowalska-Pietrzak A., „Krwawy wilk z pastorałem”. Biskup krakowski Jan zwany Muskatą, Tomasz Pietras, Warszawa 2001: [recenzja], „Przegląd Nauk Historycznych” 1-2 (2003) nr 1, s. 249-253. [Google Scholar]
  17. Lichończak-Nurek G., Wojciech herbu Jastrzębiec – arcybiskup i mąż stanu (ok. 1362-1436), „Studia do dziejów Wydziału Teologicznego UniwersytetuJagiellońskiego”, t. 4, Kraków 1996. [Google Scholar]
  18. Maciejewski J., Działalność kościelna Gerwarda z Ostrowa, biskupa włocławskiegow latach 1300-1323, Bydgoszcz 1996. [Google Scholar]
  19. Maciejewski J., Episkopat polski doby dzielnicowej 1180-1320, Kraków-Bydgoszcz 2003. [Google Scholar]
  20. Maciejewski J., Wojciech Baran-Kozłowski, Arcybiskup gnieźnieński HenrykKietlicz (1199-1219). Działalność kościelna i polityczna, Poznań 2005,Wydawnictwo Poznańskie, ss. 296, „Kwartalnik Historyczny” 113 (2006),nr 2, s. 159-165. [Google Scholar]
  21. Nikodem J., Zbigniew Oleśnicki i Kościół krakowski w czasach jego pontyfikatu (1423-1455), Maria Koczerska, Warszawa 2004: [recenzja], „StudiaŹródłoznawcze” 43 (2005), s. 196-200. [Google Scholar]
  22. Nowakowska N., Królewski kardynał. Studium kariery Fryderyka Jagiellończyka(1468-1503), Kraków 2011. [Google Scholar]
  23. Pietras T., „Krwawy wilk z pastorałem” – biskup krakowski Jan zwany Muskatą,Warszawa 2001. [Google Scholar]
  24. Prokop K. R., Biskupi pomocniczy w diecezjach polskich w dobie przedtrydenckiej(druga połowa XIII wieku – pierwsza połowa XVI wieku), Kraków 2002. [Google Scholar]
  25. Prokop K. R., Wojciech Baran-Kozłowski, Arcybiskup gnieźnieński Henryk Kietlicz (1199-1219). Działalność kościelna i polityczna (Poznańskie Studia Historyczne, t. [11]), Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2005, ss. 296,„Studia Gnesnensia” 23 (2009), s. 429-440. [Google Scholar]
  26. Radzimiński A., Maria Koczerska, Zbigniew Oleśnicki i Kościół krakowskiw czasach jego pontyfikatu (1423-1455), Warszawa 2004, DiG, ss. 502, „Kwartalnik Historyczny” 114 (2007) nr 4, s. 119-122. [Google Scholar]
  27. Rybus H., Królewicz kardynał Fryderyk Jagiellończyk jako biskup krakowskii arcybiskup gnieźnieński, Warszawa 1935. [Google Scholar]
  28. Sz. Tracz, Natalia Nowakowska, Królewski kardynał. Studium kariery Fryderyka Jagiellończyka (1468-1503). Tłum. Tomasz Gromelski. Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana. Kraków 2011, 251 ss., „Folia Historica Cracoviensia” 18 (2012), s. 287-307. [Google Scholar]
  29. Szulc D., [Recenzja]: Natalia Nowakowska, Królewski kardynał. Studiumkariery Fryderyka Jagiellończyka (1468-1503), wyd. polskie, poprawione, Wydawnictwo Societas Vistulana, Kraków 2011, 281 pp., „Archiwa,Biblioteki i Muzea Kościelne” 103 (2015), s. 399-404. [Google Scholar]
  30. Szymaniak M., Biskup płocki Gedko (1206-1223) Działalność kościelnopolityczna na tle procesu emancypacji Kościoła polskiego spod władzy książęcej, Toruń 2007. [Google Scholar]
  31. Umiński J., Henryk arcybiskup gnieźnieński zwany Kietliczem 119-1219,Lublin 1926. [Google Scholar]
  32. Węcowski P., Polskie itineraria średniowieczne i nowożytne: przegląd badań i propozycje badawcze, „Studia Źródłoznawcze” 37 (2000), s. 13-48. [Google Scholar]
  33. Wilk-Woś Z., Natalia Nowakowska, Królewski kardynał. Studium kariery Fryderyka Jagiellończyka (1468-1503), Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, Kraków 2011, ss. 252, „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne”13 (2012), s. 265-271. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.