Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 127 (2017): Nasza Przeszłość

Artykuły

Uwagi o niektórych apektach biografii Magdaleny Mortęskiej

  • Małgorzata Borkowska
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2017.127.81-107  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2017

Abstrakt

Ponowne otwarcie (przez diecezję toruńską) procesu beatyfikacyjnego Służebnicy Bożej Magdaleny Mortęskiej (+1631) powoduje potrzebę dopracowania kwerendy historycznej co do niektórych punktów jej biografii. Tutaj poruszono cztery. Pierwszy dotyczy jej profesji zakonnej, która, jak się zdaje, nigdy nie miała miejsca. W roku 1579 biskupowi Kostce tak się śpieszyło reaktywować nie istniejącą już prawnie wspólnotę benedyktynek, że pominął uchwalone właśnie prawo, żądające do ważności profesji odbycia pełnego roku nowicjatu, a zastosował wcześniejszy zwyczaj, pozwalający biskupowi konsekrować dziewice na służbę Bożą i nie określający czasu trwania ich formacji. Otóż w XVI wieku konsekracja była już uważana za coś wyższego od zwykłej profesji i biskup uznał, że sama ona wystarczy. Konsekrował więc 13 kandydatek. Do skutków tego posunięcia należy liczyć zaistnienie około 20 nowych klasztorów, ale także liczne kontrowersje i trud budowania życia monastycznego od zera, bez tradycji ani doświadczenia. Punkt następny to korespondencja między ksienią Mortęską a jej dawną uczennicą, wówczas zaś przeciwniczką, ksienią Dulską. Zachowało się kilka przyjaznych listów m. Mortęskiej do Dulskiej z wczesnych lat dwudziestych XVII wieku i do niedawna zakładano, że ta korespondencja trwała do końca jej życia, tylko częściowo zaginęła. Okazuje się jednak, że musiała ustać około roku 1626: Dulska nie mogłaby już dłużej pisywać do osoby, którą jednocześnie szkalowała w wydanej drukiem książce. Ten artykuł zajmuje się dalej koligacjami rodzinnymi Magdaleny, a zwłaszcza jej siostrzenicami, które jej śladem napłynęły do klasztorów jej reformy; i wreszcie klasztornymi rachunkami gospodarczymi, rozpoczętymi w jej czasach i prowadzonymi równie usilnie co niefachowo.

Bibliografia

  1. Borkowska M., Leksykon zakonnic polskich epoki przedrozbiorowej, t. I, Warszawa 2004. [Google Scholar]
  2. Borkowska M., Sześć reguł dla polskich benedyktynek [w:] Idem, Zakony żeńskie w Polsce w epoce nowożytnej, Lublin 2010, s. 139-167. [Google Scholar]
  3. Borkowska M., Wiślanym szlakiem: opowieść o jednookiej ksieni Mortęskiej, Kraków 2016 [Google Scholar]
  4. Borkowska M., Życie codzienne polskich klasztorów żeńskich w XVI-XVIII w., Warszawa 1996. [Google Scholar]
  5. Brzechwa S, Pochodnia ludziom zakonnym, Poznań [b.d.] Górski K., Matka Mortęska, Kraków 1971. [Google Scholar]
  6. Szołdrski W., Kronika Benedyktynek Chełmińskich, Pelplin [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.