Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 89 (1998): Nasza Przeszłość

Artykuły

Korespondencja arcybiskupa metropolity lwowskiego Józefa Bilczewskiego z ks. Pawłem Smolikowskim CR

  • Maciej Gawlik
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1998.89.311-399  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.1998

Abstrakt

W niniejszym opracowaniu zaprezentowano zbiór 81 listów, które Bilczewski wymieniał z Pawłem Smolikowskim w latach 1889–1922. Arcybiskup Bilczewski, w latach 1891–1900 profesor Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Lwowskiego, od 1900 r. arcybiskup metropolita lwowski obrządku łacińskiego wyrozumiały pasterz duchowieństwa, teolog i działacz społeczny. Ks. Paweł Smolikowski, członek Zmartwychwstańców, misjonarz unicki, działający na rzecz Kościoła greckokatolickiego (obrządku słowiańskiego) w Bułgarii i Kościoła greckokatolickiego we Lwowie, autor literatury ascetycznej, kierownik Kolegium Polskiego w Rzymie, w latach 1895-1905 generał Towarzystwa. Byli dobrymi przyjaciółmi i podzielali troskę o Kościół i niepodległość Polski. To zdumiewające, że ci dwaj niezwykle zapracowani mężczyźni tak regularnie i z taką przyjemnością prowadzili korespondencję. Sama różnorodność tematów poruszanych w ich listach – niezmiennie przeplatanych dobrymi życzeniami i prośbami o modlitwę – wywiera na czytelniku wrażenie bycia wtajemniczonym w dialog dwóch genialnych umysłów. W listach nie brakuje odniesień do bieżących wydarzeń politycznych, kościelnych, a nawet gospodarczych. Jednym z ich głównych zmartwień był obecny kryzys w Kościele greckokatolickim i daleko idące konsekwencje faktu, że wielu Ukraińców greckokatolickich, żywiących żal do Polaków, przeszło na prawosławie. Odrębna grupa listów dotyczy Kolegium Polskiego w Rzymie prowadzonego przez ojców zmartwychwstańców dla duchownych z całej Polski oraz Hospicjum Polskiego, instytucji prowadzonej przez duchowieństwo diecezjalne, która od 1910 r. zapewniała zakwaterowanie księżom studiującym w Wiecznym Mieście. Obaj korespondenci nie pominęli dramatycznego rozwoju I wojny światowej i jej następstw, krwawego konfliktu polsko-ukraińskiego we Lwowie i Galicji Wschodniej w latach 1918-19 oraz wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. Nie pominęli też spraw wewnętrznych. swoich instytucji, archidiecezja arcybiskupa Bilczewskiego i ks. Towarzystwo Smolikowskiego. Obaj interesowali się polityką włoską i galicyjską. Listy, dotychczas nie w całości opublikowane, znajdują się w Archiwum Archidiecezji Lwowskiej przeniesionym w 1997 r. z Lubaczowa do Krakowa oraz w Archiwum Towarzystwa Zmartwychwstańców w Rzymie.

Bibliografia

  1. Bilczewski J., Eucharystia w świetle najdawniejszych pomników piśmiennych, ikonograficznych,epigraficznych, Kraków 1898. [Google Scholar]
  2. Bilczewski J., Listy pasterskie, kazania i mowy okolicznościowe, t. 2, Lwów 1922. [Google Scholar]
  3. Gawlik S., Życie i działalność abpa Józefa T. Teodorowicza, Kraków-Warszawa-Struga 1988. [Google Scholar]
  4. Kieniewicz S., Historia Polski 1795-1918, Warszawa 1997. [Google Scholar]
  5. Pajewski J. , Historia Powszechna 1871-1918, Warszawa 1996. [Google Scholar]
  6. Pobóg-Malinowski W. , Najnowsza historia polityczna Polski t. 2, cz. 1, Gdańsk 1990. [Google Scholar]
  7. Stopniak F. , Bilczewski Jozef w: Słownik Biograficzny Katolicyzmu Społecznego w Polsce, t. 1, Warszawa 1991. [Google Scholar]
  8. Tarnawski M., Arcybiskup Józef Bilczewski, Lwów 1924. [Google Scholar]
  9. Wieki J. I. , Resurrectionist Charism. A History o f the Congregation o f the Resurrection (dalej cyt. Charism), t. 2, Romę 1992. [Google Scholar]
  10. Wilk S. , Episkopat Kościoła Katolickiego w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1992. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.