Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 119 (2013): Nasza Przeszłość

Artykuły

„Wierny ojców wierze”. Paweł Pikuła na łamach „Niedzieli” w 1882 roku

  • Piotr Pikuła
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2013.119.229-236  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2013

Abstrakt

Artykuł prezentuje charakterystykę Pawła Pikuły, włościanina z Derła, o którym pisał w 1882 roku na łamach „Niedzieli” autor występujący pod pseudonimem Nadbużanin. W trzech kolejnych numerach gazety, które ukazały się 30 lipca, 6 i 13 sierpnia, znalazła się obszerna prezentacja osoby Pawła Pikuły, który był człowiekiem zaangażowanym w obronę greko-katolicyzmu przed rusyfikacją. Charakterystyka zamieszczana w „Niedzieli” ukazuje włościanina z Derła jako dobrego gospodarza, człowieka wszelkich cnót i lokalny autorytet moralny. Kulminacyjnym punktem przekazu jest opis jego wystąpienia w obronie cerkwi unickiej w Pratulinie w 1874 roku, po którym spotkał się z represjami ze strony władz carskich. Przypomnienie współczesnemu czytelnikowi osoby Pawła Pikuły z Derła znajduje swoje uzasadnienie przede wszystkim w jego wpływie na postawę lokalnej ludności, która w heroicznym akcie obrony wiary wydała owoc męczeństwa. Wartość ich ofiary została uznana przez Kościół podczas beatyfikacji XIII Męczenników Podlaskich dokonanej w 1996 roku przez Jana Pawła II.

Bibliografia

  1. Caruk J., Monografia Janowa Podlaskiego, Biała Podlaska 1934. [Google Scholar]
  2. Dębski K., Bohaterstwo unitów podlaskich 1875-1905, Warszawa 1993. [Google Scholar]
  3. Geresz J., Unitów podlaskich droga do świętości, Biała Podlaska 1991. [Google Scholar]
  4. Kobylarz W.S., Neogotycki kościół w Malowej Górze, „Goniec Terespolski”, nr 78, 1/2010, s. 39. [Google Scholar]
  5. Krawczak T., Likwidacja Unii w Królestwie Polskim, [w:] Martyrologia unitów podlaskich w świetle najnowszych badań naukowych, (red.) Jerzy Skowronek, Urszula Maksymiuk, wyd. I, Siedlce 1996, s. 9-79. [Google Scholar]
  6. Matwiejuk K., Pratulin. Narodziny dla nieba Sług Bożych Wincentego Lewoniuka i XII Towarzyszy, Warszawa-Siedlce 1995. [Google Scholar]
  7. Mikołajczyk A., Uświęcają nas i nasze dzieje. Sylwetki duchowe polskich świętych i błogosławionych, którzy zostali wyniesieni do tej godności przez Jana Pawła II, Piastów 1997. [Google Scholar]
  8. Paluszkiewicz F., W cieniu Hermesa. Bohaterzy Podlasia, London 1987. [Google Scholar]
  9. Piszczek W., Bł. Wincenty Lewoniuk i Towarzysze, Kraków 2009. [Google Scholar]
  10. Pruszkowski J., Martyrologium czyli Męczeństwo Unii na Podlasiu. Z wiarygodnych i autentycznych źródeł zebrał i napisał P.J.K. Podlasiak, Kraków 1905. [Google Scholar]
  11. Tajna misja jezuitów na Podlasiu (1878-1904). Columbae simlicitate et serpenti prudentia. Wybór dokumentów z archiwów zakonnych Krakowa, Rzymu i Warszawy, opracował i wstępem opatrzył Robert Danieluk SJ, Kraków 2009. [Google Scholar]
  12. Urban J., Wśród unitów na Podlasiu. Pamiętniki wycieczek misyjnych, Kraków 1923. [Google Scholar]
  13. Urban J., Z drugiej wycieczki misyjnej na Podlasie w r. 1903, „Misje Katolickie. Miesięcznik ilustrowany poświęcony rozwojowi misjonarstwa”, Rok XLII, nr 487-488, lipiec-sierpień 1923, s. 201. [Google Scholar]
  14. Welik G., Ziemiaństwo guberni siedleckiej 1867-1912, Siedlce 2009. [Google Scholar]
  15. Zanim wróciła Polska. Martyrologium ludności unickiej na Podlasiu w latach 1866-1905 w świetle wspomnień, wybór i opracowanie: T. Krawczak, [Unici Podlascy t. V], Warszawa 1994. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.