Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 36 (1971): Nasza Przeszłość

Artykuły

Studium matematyczne i projekt akademii wojskowej Bartłomieja Wąsowskiego

  • Ludwik Piechnik
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1971.36.175-187  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.1971

Abstrakt

Otwarcie szkoły rycerskiej Stanisława Augusta Poniatowskiego (1765) — pierwszej szkoły wojskowej w Polsce, poprzedziły różne projekty wojskowych uczelni. W 1594 r. ks. Józef Wereszczyński, biskup kijowski, a w dwa lata później ks. Piotr Grabowski, proboszcz w Parnawie w Inflantach przedstawili projekty szkoły wojskowej zrodzone z aktualnych potrzeb Rzeczypospolitej. Projekty Wereszczyńskiego i Grabowskiego nie zostały zrealizowane. Pod pewnym względem kontynuacją ich koncepcji była „Szkoła infanterjej”, otwarta w twierdzy Kudak nad Dnieprem w 1639 r. przez hetmana wielkiego koronnego Stanisława K oniecpolskiego — była ona bowiem obozem przygotowującym oficerów do praktyki wojennej. Następne projekty szkoły wojskowej w Polsce, Andrzeja Dell'Aqua z 1623 r. a zwłaszcza drugiego Włocha, ucznia Galileusza, Pawła Del Buono z 1659 r. uwzględniały już obok praktycznej zaprawy do walki także teoretyczne przygotowanie. Następnym chronologicznie projektem szkoły wojskowej w Polsce był mało znany projekt jezuity polskiego Bartłomieja Natanaela Wąsowskiego z 1674 r. W niniejszym artykule autor podjął się próby przybliżenia projektu Bartłomieja Wąsowskiego zainteresowanym czytelnikom.

Bibliografia

  1. Baranowski J., Księga Pamiątkowa ku czci prof. dr Władysława Tomkiewicza „Sarmatia Artistica” Warszawa 1968, s 135-143. [Google Scholar]
  2. Elter E., Adam Kochański TJ najwybitniejszy przedstawiciel Polski na europejskim terenie naukowym u schyłku XVII w., w: „Sacrum Poloniae Millennium” t. 1: 1954, s. 228-229. [Google Scholar]
  3. Knot A., Dzieje szkolnictwa wojskowego, Lwów 1938. [Google Scholar]
  4. Mrozowska K., Szkoła Rycerska Stanisława Augusta Poniatowskiego (1765-1794), Wrocław-Warszawa-Kraków 1961. [Google Scholar]
  5. Załęski S., Jezuici w Polsce, t. 3 cz. I, Lwów 1902. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.