Przedmiotem niniejszej pracy jest zaprezentowanie początków Akademii Wileńskiej przede wszystkim w oparciu o źródła Rzymskiego Archiwum Towarzystwa Jezusowego dotychczas nie wykorzystanego przez historyków. Wyczerpująco zostało przedstawione stopniowe rodzenie się uczelni wileńskiej począwszy od prywatnych lekcji udzielanych krewnym biskupa, poprzez otwarcie kolegium, utworzenie wydziału filozoficznego i teologicznego, aż do erekcji uniwersytetu. Obszernie również zostało omówione zagadnienie profesorów. W pracy wyraźnie podkreślono ścisłe związki między scholastyką wileńską a scholastyką hiszpańską. Do artykułu dołączono dokumenty, które mają istotne znaczenie dla poznania najstarszych dziejów Akademii Wileńskiej oraz szkolnictwa jezuickiego w XVI wieku.