Zur Hauptnavigation springen Zum Inhalt springen Zur Fußzeile springen
Nasza Przeszłość

Bd. 130 (2018): Nasza Przeszłość

Artykuły

Pochodzenie i najbliższa rodzina biskupa włocławskiego Macieja Pałuki (ok. 1285-1368)

  • Justyna Ewa Białowąs
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2018.130.33-51  [Google Scholar]
Veröffentlicht: 2018-12-30

Abstract

Niniejszy artykuł skupia się na najbliższej rodzinie biskupa włocławskiego Macieja z Gołańczy. Maciej został biskupem po śmierci swego wuja biskupa włocławskiego Gerwarda. Po nim biskupem został jego bratanek Zbylut. Życiorys biskupa Macieja jest szerokim tematem, dlatego na potrzeby niniejszego artykułu zbadano życiorysy członków najbliższej rodziny Macieja. Badania obejmują życiorys ojca Macieja Sławnika kasztelana nakielskiego. Skupiono się również na jego żonie Małgorzacie, siostrze Gerwarda poprzednika Macieja na stanowisku biskupa włocławskiego. Artykuł opisuje także Świętosława najstarszego syna Sławnika i Małgorzaty, wojewodę tczewskiego walczącego o ziemie pomorskie podczas ataku krzyżackiego. Jako ostat-niego przybliżono postać Zbyluta, średniego syna Sławnika, który także walczył u boku Władysława Łokietka. Artykuł ponadto opisuje pochodzenie biskupa Macieja, a mianowicie jego przynależność do rodu Pałuków, w tym odnotowano wygląd herbu rodowego Pałuków.

Literaturhinweise

  1. Codex diplomaticus Poloniae. Tomus secundus, pars prior, wyd. L. Rzysz-czewski, A. Muczkowski, Varsaviae 1848. [Google Scholar]
  2. Dlugossi I., Annales seu cronicae incliti regni Poloniae, liber nonus, Varsaviae 1978. [Google Scholar]
  3. Długosz J., Catalogus episcoporum wladislaviensium [w:] Joannis Dlugossii senioris canonici cracoviensis Opera t. I, wyd. I. Polkowski, Ż. Pauli, Cracoviae 1887, s. 515-544. [Google Scholar]
  4. Tenże, Insygnia seu clenodia regni Poloniae [w:] Joannis Dlugossii senioris canonici cracoviensis Opera t. I, wyd. I. Polkowski, Ż. Pauli, Cracoviae 1887, s. 559-573. [Google Scholar]
  5. Kalendarz i spominki włocławskie [w:] Roczniki Wielkopolskie. MPH, Seria II – t. VI, wyd. B. Kürbis, Warszawa 1962, s. 79-91. [Google Scholar]
  6. Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. II, [wyd. I. Zakrzewski], Poznań 1878. [Google Scholar]
  7. Lites ac res gestae inter polonos ordinemque cruciferorum. Edition altera, t. I, Posnaniae 1890. [Google Scholar]
  8. Pommerelisches Urkundenbuch, cz. 2, wyd. M. Perlbach, Danzig 1882. [Google Scholar]
  9. Pommersches Urkundenbuch. VI. Band. 1321-1325 nebst Nachtrӓgen und Ergӓnzungen zu Band. I-VI, 1, wyd. O. Heinemann, Stettin 1907. [Google Scholar]
  10. Preußisches Urkundenbuch. Zweiter Band (1309-1335) cz. 1, wyd. M. Hein, E. Maschke, Neudruck der Ausgabe 1939, 1962. [Google Scholar]
  11. Vitae vladislaviensivm episcoporvm, wyd. S. Damalewicz, Kraków 1642. [Google Scholar]
  12. Bielski M., Rezmer W., Bitwy na Pomorzu. Szkice z dziejów militarnych Pomorza Nadwiślańskiego (1109-1945), Gdańsk 1993. [Google Scholar]
  13. Bieniak J., Gerward z Ostrowa [w:] Zasłużeni dla Włocławka (XIII-XX w.), red. M. Wojciechowski, Włocławek 1991, s. 56-58. [Google Scholar]
  14. Bieniak J., Gerward z Ostrowa herbu Laska (około 1260-1323), biskup kujawski [w:] Ludzie pomorskiego średniowiecza szkice biograficzne, red. K. Skrzypkowska-Łutowicz, Gdańsk 1981, s. 47-53. [Google Scholar]
  15. Bieniak J., Krąg rodzinny biskupa kujawskiego Macieja Pałuki (korekta do rodu Pałuków Władysława Semkowicza), „Zapiski Historyczne”, 1985, t. 50, s. 85-117. [Google Scholar]
  16. Bieniak J., Maciej [w:] PSB, 1974, t. 19, s. 15-18. [Google Scholar]
  17. Bieniak J., Maciej z Gołańczy herbu Pałuka (ok. 1285-1368), biskup kujawski [w:] Ludzie pomorskiego średniowiecza szkice biograficzne, red. K. Skrzypkowska-Łutowicz, Gdańsk 1981, s. 67-72. [Google Scholar]
  18. Bieniak J., Maciej z Gołańczy [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślań-skiego, t. III, red. Z. Nowak, Gdańsk 1997, s. 133-136. [Google Scholar]
  19. Bieniak J., Świętosław z Wąsoszy [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. IV, R-Ż, red. Z. Nowak, Gdańsk 1997, s. 355-356. [Google Scholar]
  20. Bieniak J., Urzędnicy kruszwiccy w średniowieczu [w:] Z dziejów pogranicza kujawsko-wielkopolskiego zbiór studiów, III, red. D. Karczewski, M. Wil-czek-Karczewska, Strzelno-Kruszwica 2015, s. 51-66. [Google Scholar]
  21. Bieniak J., Wielkopolska, Kujawy, ziemia łęczycka i sieradzka wobec problemu zjednoczenia państwowego w latach 1300-1306, Toruń 1969. [Google Scholar]
  22. Boniecki A., Herbarz polski, cz. I. Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, t. VI, Warszawa 1903. [Google Scholar]
  23. Brzeziński W., Koligacje małżeńskie możnowładztwa wielkopolskiego w II poł. XIV i I poł. XV w., Wrocław 2012. [Google Scholar]
  24. Chłopocka H., Procesy Polski z Zakonem Krzyżackim w XIV w. Studium źródłoznawcze, Poznań 1967. [Google Scholar]
  25. Chłopocka H., Tradycja o Pomorzu Gdańskim w zeznaniach świadków na procesach polsko-krzyżackich w XIV i XV w., „Roczniki Historyczne”, R. 25, 1959, z. 1, s. 65-142. [Google Scholar]
  26. Chodyński S., Maciej Gołańczewski [w:] Encyklopedia kościelna, t. VI, wyd. M. Nowodworski, Warszawa 1875, s. 268-271. [Google Scholar]
  27. Długokęcki W., Tczew w okresie pomorskim (1260-1308) [w:] Historia Tczewa, red. W. Długokęcki, Tczew 1998, s. 34-42. [Google Scholar]
  28. Długokęcki W., Zakon Krzyżacki wobec Tczewa w początkach XIV w. [w:] Historia Tczewa, red. W. Długokęcki, Tczew 1998, s. 43-47. [Google Scholar]
  29. Fijałek J., Ustalenie chronologii biskupów włocławskich, Kraków 1894. [Google Scholar]
  30. Gąsiorowski A., Sędziwój z Szubina h. Pałuka [w:] PSB, 1995, t. 36, s. 406-416. [Google Scholar]
  31. Jasiński K., Zajęcie Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków w latach 1308-1309, „Zapiski Historyczne”, 1966, t. 31, z. 3, s. 7-61. [Google Scholar]
  32. Karwasińska J., Sąsiedztwo kujawsko-krzyżackie 1235–1343, Warszawa 1927. [Google Scholar]
  33. Kowalski M. D., Prałaci i kanonicy krakowskiej kapituły katedralnej od pontyfikatu biskupa Nankera do śmierci biskupa Zawiszy z Kurozwęk (1320-1382), Kraków 1996. [Google Scholar]
  34. Kriedte P., Die Herrschaft der Bischöfe von Włocławek in Pommerellen von den Anfӓngen bis zum Jahre 1409, Göttingen 1974. [Google Scholar]
  35. Kujawski W., Maciej Gołańczewski [w:] Zasłużeni dla Włocławka (XIII-XX w.), red. M. Wojciechowski, Włocławek 1991, s. 61-63. [Google Scholar]
  36. Kujot S., Czternasty listopada 1308 r. w Pomorzu Gdańskiem, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, R. 15, 1908, s. 3-120. [Google Scholar]
  37. Labuda G., Pomorze Wschodnie w dobie rozwijającego się feudalizmu (1120-1466) [w:] Historia Pomorza. T. I do roku 1466, cz. 1, red. G. Labuda, Poznań 1969, s. 346-580. [Google Scholar]
  38. Maciejewski J., Działalność kościelna Gerwarda z Ostrowa biskupa wło-cławskiego w latach 1300-1323, Bydgoszcz 1996. [Google Scholar]
  39. Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce. Słownik biograficzny, Warszawa 1992. [Google Scholar]
  40. Nowakowski P., Katedra włocławska, Włocławek 1991. [Google Scholar]
  41. Nowicki T., Maciej z Gołańczy [w:] Encyklopedia katolicka, t. XI, Lublin 2006, s. 707. [Google Scholar]
  42. Pakulski J., Siły polityczno-społeczne w Wielkopolsce w pierwszej połowie XIV w., Toruń 1979. [Google Scholar]
  43. Piekosiński F., Pieczęcie polskie wieków średnich doby piastowskiej (uzupeł-nienie), Kraków 1936. [Google Scholar]
  44. Semkowicz A., Krytyczny rozbiór Dziejów Polski Jana Długosza (do roku 1384), Kraków 1887. [Google Scholar]
  45. Semkowicz W., Ród Pałuków, „Rozprawy Akademii Umiejętności, Wydział Historyczno-Filozoficzny”, 1907, Serya II, t. 24, s. 151-268. [Google Scholar]
  46. Sieradzan W., Świadomość historyczna świadków w procesach polsko-krzyżackich w XIV-XV w., Toruń 1993. [Google Scholar]
  47. Stachowska K., Gerward [w:] PSB, 1948-1958, t. 6, s. 408-409. [Google Scholar]
  48. Szostkiewicz Z., Katalog biskupów obrządku łacińskiego przedrozbiorowej Polski [w:] Sacrum Poloniae Millenium. Rozprawy-Szkice-Materiały hi-storyczne, t. I, Rzym 1954, s. 391-608. [Google Scholar]
  49. Szymański J., Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego, Warszawa 1993. [Google Scholar]
  50. Śliwiński B., Działalność wojewody tczewskiego Świętosława z Wąsoszy z rodu Pałuków jesienią 1308 r. [w:] Książęta, urzędnicy, złoczyńcy, red. B. Śliwiński, Gdańsk 1999, s. 265-275. [Google Scholar]
  51. Śliwiński B., Mściwoj II (1224-1294) książę wschodniopomorski (gdański), War-szawa 2016. [Google Scholar]
  52. Śliwiński B., Pomorze Wschodnie w okresie rządów księcia polskiego Władysława Łokietka w latach 1306-1309, Gdańsk 2003. [Google Scholar]
  53. Śliwiński B., Rzeź i zniszczenie Gdańska przez Krzyżaków w 1308 r. Przyczyny, przebieg i skutki, Gdańsk 2006. [Google Scholar]
  54. Wyrwa A. M., Pałuki – nazwa i terytorium w świetle źródeł i literatury. Stań badań [w:] Studia i materiały do dziejów Pałuk, t. 1. Osadnictwo i archi-tektura w rejonie Łekna we wczesnym średniowieczu, red. A. M. Wyrwa, Poznań 1989, s. 11-22. [Google Scholar]
  55. Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII-XV w. Spisy, red. A. Gąsiorowski, Kór-nik 2014. [Google Scholar]
  56. Urzędnicy Pomorza Wschodniego do 1309 r. Spisy, wyd. B. Śliwiński, Wro-cław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1989. [Google Scholar]
  57. Urzędnicy wielkopolscy XII-XV w. Spisy, red. A. Gąsiorowski, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985. [Google Scholar]
  58. Zajączkowski S., Polska a Zakon Krzyżacki w ostatnich latach Władysława Łokietka, Lwów 1929. [Google Scholar]

Downloads

Keine Nutzungsdaten vorhanden.