Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Nasza Przeszłość

Vol. 138 (2022): Our Past

Articles

Epitaphium Ministri Generales Totius Ordinis Minorum S.P.N. Francisci from the manuscript the former bernardine library in Karczówka (now the Diocesan Archives in Kielce)

DOI: https://doi.org/10.52204/np.2022.138.107-144  [Google Scholar]
Published: 2022-12-31

Abstract

W Archiwum Diecezjalnym w Kielcach pzrechowywany jest  nieznany dotąd szerszemu gronu badaczy rękopis o tytule Mortuologium seu Calendarium … a Timotheo Kaffka. W zasobie wymienionego archiwum znalazł się  najprawdopodobniej w następstwie kasaty klasztoru bernardyńskiego na Karczówce w 1864 r. Niepozorny z wyglądu rękopis zawiera materiały do historii Braci Mniejszych, zarówno gałęzi starszej – franciszkanów konwentualnych, jak i obserwantów (reformatów) oraz bernardynów. Mortuologium, jako utwór o charakterze memoratywnym, stanowi uniwersalny typ źródeł pisanych, właściwych dla zakonnej kultury łacińskiej. Kalendaria franciszkańskie nie stanowią odstępstwa od tej reguły, pomimo tego ich wewnętrzne różnice i okoliczności sporządzenia, a także losy tych źródeł, pozostają interesującym przedmiotem badań nad kulturą i tożsamością zakonną na przestrzeni wieków. Z tego też powodu niniejsza publikacja uzupełniona aneksem źródłowym w postaci nieopublikowanej dotąd list generałów OFM, może stać się zarówno istotnym wkładem w dotychczasową literaturę przedmiotu, jak i kontynuacją badań nad kulturą piśmienniczą polskich bernardynów.

 

References

  1. Coronelli V., Effigies et Series Chronologica Ministrorum Generalium Totius Ordinis S. Francisci Minorum Conventualium, Venedig 1716. [Google Scholar]
  2. Jan z Komorowa, Memoriale Ordinis Fratrum Minorum a fr. Joanne de Komorowo compilatum, wyd. X. Liske, A. Lorkiewicz, [w:] Monumenta Poloniae Historica (dalej: MPH) t. V, Lwów 1888, s. 64-362. [Google Scholar]
  3. Kaffka T., Obserwa życia regularnego Śmierci Dobrey, y szczęśliwej wieczności Reuła Seraficzna Trzeciego Zakonu S. O. Franciszka, Świeckich Braci y Sióstr Pokutujących Tercyarzów, y Tercyarek w Domach własnych w osobności mieszkających w życiu świeckim Konwersów, y Konwersek, Na zakonne y stateczne Przykazań Boskich zachowanie, na pomnożenie zasług, y miłosiernych uczynków, y przykładne SS. Pańskich tegoż zakonu naśladowanie. Od Najwyższych Papieżów Mikołaja IV y Pawła III podana i potwierdzona. Dla informacyi y zbawiennego pożytku przyimuiącym sukienkę, y czyniącym professyą przez Oyców Reguły S. O. Franciszka Obserwantów Prowincyi MałoPolskiej. Za pozwoleniem Zwierzchności Duchowney wydana roku 1772, Kraków 1772. [Google Scholar]
  4. Kronika Bernardynów Bydgoskich, wyd. K. Kantak, Poznań 1907. [Google Scholar]
  5. Liber mortuorum Monasterii leopoliensis Sancti Dominici, wyd. W. Kętrzyński, [w:] MPH, t. V, Lwów 1888, s. 537-561. [Google Scholar]
  6. Memoria Patrum ac Fratrum mortuorum Ordinis Minorum S. P. N. Francisci Regularis Observantiae Provinciae Maioris Poloniae Sanctae Mariae Angelorum, Varsoviae 1793. [Google Scholar]
  7. Ritzler R., Pirminus S., Hierarchia catholica medii et recentoris aevi, v. 5, Patavii 1952. [Google Scholar]
  8. Marcos de Zarzosa, Josef Alvarez, Diario historico, politico-canonico y moral, Madrid 1734. [Google Scholar]
  9. Arnald of Sarrant, Chronicle of the twenty-four generalsof the order of friars minor [1369-1374], english translation by Noel Muscat, Malta 2010. [Google Scholar]
  10. Bar J., Udział Polaków w literaturze franciszkańskiej: bibliografia, „Studia Theologica Varsoviensia” 1, 1963. [Google Scholar]
  11. Bresson O., Catalogue du fonds hispanique ancien (1492-1808) de la Bibliothèque Sainte-Genevieve de Paris, Paris 1994. [Google Scholar]
  12. Brook R. P., Early Franciscan Government, Cambridge University Press 1959. [Google Scholar]
  13. Cubrzyńska-Leonarczyk M., Kolekcje klasztorne w zbiorze starych druków Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie: historia i współczesność, [w:] Kasaty klasztorów na obszarze dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i na Śląsku na tle procesów sekularyzacyjnych w Polsce i Europie, t. 3: Źródła. Skutki kasat XVIII i XIX w. Kasata w latach 1954–1956, red. M. Derwich, przy współpr. K. Bock i M. L. Wójcika, Wrocław 2014, s. 173–183. [Google Scholar]
  14. Czapnik M., Stare druki pochodzące z klasztorów skasowanych w Wielkopolsce w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, „Biblioteka” 2020, nr 24, s. 9-46. [Google Scholar]
  15. Die Bistümer der Kirchenprovinz Magdeburg. Das Bistum Naumburg 1.1. Die Diozese, ed. H. Wiessner, De Gruyter Akademie Berlin-New York 1997. [Google Scholar]
  16. dostęp: 03.05.2021): T. [Google Scholar]
  17. Gąsiorowski W., Cechy krakowskie. Ich dzieje, ordynacye, listy swobody, zwyczaje i t.p., Kraków 1860. [Google Scholar]
  18. Grudziński W. OFM, Księga zmarłych czyli Pobożne wspomnienie Ojców i Braci Zakonu Ś.O.N. Franciszka popularnie Bernardynów w Polsce, zmarłych w Panu od roku 1815 do naszych czasów, Kalwaria Zebrzydowska 1940. [Google Scholar]
  19. Gwioździk J., Pokasacyjne losy księgozbiorów klasztornych na obszarze Rzeczypospolitej Obojga Narodów, [w:] Kasaty klasztorów, s. 141-144. [Google Scholar]
  20. Hereditas Monasteriorum, t. 1-8, 2012-2016. [Google Scholar]
  21. Horowski A. OFMCap, Św. Bonawentura z Bagnoregio, doktor Kościoła, i jego Konferencje o sześciu dniach stworzenia, [w:] Konferencje o sześciu dniach stworzenia albo oświecenia Kościoła. Wydanie synoptyczne tekstu oryginalnego redakcji A oraz B z przekładem polskim, Kraków 2008, s. 5-24. [Google Scholar]
  22. Iriarte L., Historia franciszkanizmu, tłum.: J. S. Kafel, A. J. Zębik, K. Kuklińska, Kraków 1998. [Google Scholar]
  23. Juan Hierro, J. M. Pou y Marti, Letter of Fray Juan del Hierro, Minister General of Franciscan Order, to the Mexican Consulado (Madrid, May 11, 1613), regarding the Missins of Japan, „The Americas” 8, 1952, No. 3, p. 353-356. [Google Scholar]
  24. Kantak K., Bernardyni polscy, t. 1-2, Lwów 1933. [Google Scholar]
  25. Kantak K., Sylwetki bernardynów poznańskich. Innocenty z Kościana, „Kronika Miasta Poznania” 7, 1929, s. 38-51, 169-170. [Google Scholar]
  26. Kardyś P., Patrum Bernardinorum Conventus Sancti Caroli Kielcijs ad Bibliothecam. Biblioteka oo. bernardynów z Karczówki od założenia konwentu do XIX wieku, [w:] Dzieje Karczówki w Kielcach (pod Kielcami) w latach 1624-2024, t. 6, Biblioteka bernardynów na Karczówce od 1632 roku do kasaty klasztoru w 1864 roku, red. J. Michta, Kielce 2019, s. 13-270. [Google Scholar]
  27. Kelly J. N. D., Encyklopedia papieży, Warszawa 1997. [Google Scholar]
  28. Kingsford Ch. L., The Grey Friars of London. Their history with the register of their convent and an appendix od documents, Aberdeen 1915. [Google Scholar]
  29. Kłoczowski J., Bracia mniejsi w Polsce średniowiecznej, [w:] Franciszkanie w Polsce średniowiecznej, cz. 1, Franciszkanie na ziemiach polskich, red. tenże, Warszawa 1983. [Google Scholar]
  30. Kośka M., Losy księgozbiorów klasztornych po kasacie 1819 r. Misja Samuela Bogumiła Lindego, [w:] Kasaty klasztorówe, s. 161-171. [Google Scholar]
  31. Kowalski W., „Pogrzebowe trudy” sandomierskich Franciszkanów - Reformatów w czasach staropolskich, „Pietas et Studium” 1, 2008, s. 69-104. [Google Scholar]
  32. Maciszewska M., Klasztor bernardyński w społeczeństwie polskim 1453-1530, Warszawa 2001. [Google Scholar]
  33. Manselli R., Pierwsze stulecie historii franciszkanów, Kraków 2006. [Google Scholar]
  34. Manselli R., Święty Franciszek z Asyżu, editio maior, Kraków 2006. [Google Scholar]
  35. Mauro I., Giovan Battista Visco de Campagna, obispo de la “Fidelísima y exemplar” ciudad de Tortosa en los años de la guerra dels Segadors, „Libros de la Corte” N. 18 (2019), p. 190-212. [Google Scholar]
  36. Michaele Knaisz de Miskoltz, Chronologo-Provinciale Ordinis FF. Minorum S. Francisci conventualium…, Posonii 1803. [Google Scholar]
  37. Mohan G. E., Initia Operum Franciscalium (XIII-XV S.) D-H, „Franciscan Studies” 36, 1976, pp. 92-177. [Google Scholar]
  38. More A., Institutionalization of Disorder. The Franciscan Third Order and Canonical Change in the Sixteenth Century, „Franciscan Studies” 71, 2013, p. 147-162. [Google Scholar]
  39. Mruk W., O tym czy Franciszek modlił się u grobu św. Jakuba i o pierwszych minorytach pielgrzymujących do Composteli, [w:] Święci i błogosławieni na drodze św. Jakuba – w 800. rocznicę pielgrzymki św. Franciszka z Asyżu do Santiago de Compostela, pod red. A. Jackowskiego, F. Mroza, s. 28-30. [Google Scholar]
  40. Murawiec M., Kaffka Tymoteusz Emanuel, [w:] Słownik polskich pisarzy franciszkańskich…, s. 203-204. [Google Scholar]
  41. N. Millet, The Irish Franciscans, p. 157. [Google Scholar]
  42. Obruśnik A., Jan z Komorowa, [w:] Encyklopedia katolicka (dalej: EK), t. 7, Lublin 1997, kol. 910. [Google Scholar]
  43. Parez J., Kucharova H., The Irish Franciscans in Prague 1629-1786, Prague 2015. [Google Scholar]
  44. Pásztor E., Johannes von Parma OFM, [in:] Lexikon des Mittelalters, t. 5, München 1991, kol. 592-593. [Google Scholar]
  45. Pauloskaya H., Grodzieńskie kroniki klasztorne. Formy gatunkowe i aspekty komunikacyjne, Warszawa, 2016. [Google Scholar]
  46. Perusini C. M., Chronologiae Historico-Regalis Seraphici, tomus tertius, Ordinis Romae 1752. [Google Scholar]
  47. Pludra-Żuk P., Tradycja rękopiśmienna Kroniki dwudziestu czterech generałów Zakonu Braci Mniejszych na ziemiach polskich – nowe rękopisy, „Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi” nr 5 (2011), s. 185-210. [Google Scholar]
  48. Poznańska A., Gajewski A. K., Umieralność polskich kapucynów w latach 1946-2000, „Przegląd Epidemiologiczny”, 59, 2005, s. 97-105. [Google Scholar]
  49. Relacion De La Vida De La Venerable Madre Sor Maria De Jesus, Abadesa Que Fue Del Convento De La Purisima Concepcin De La Villa De Agreda, Madrid 1727. [Google Scholar]
  50. Ritzler R., I cardinali e i papi dei Frati Minori Conventuali, „Miscellanea Francescana", n. 71 (1971), p. 31-34. [Google Scholar]
  51. Schubert E., Zwar erfundene, aber möglichst wirklichkeitsnah dargestellte Individuen oder physiognomische Kodifizierungen Und Rollenstilisierungen?, „Vorträge und Forschungen: Mediaevalia Augiensia”, bd. 54, 2001, s. 429-437. [Google Scholar]
  52. Stępień R., Pokasacyjne losy i obecny stan zachowania archiwaliów klasztoru Benedyktynów z Sieciechowa, „Res Historica” 45, 2018, s. 131-153. [Google Scholar]
  53. The Papacy and communication in he Central Middle Ages, ed. I. Fonnesberg-Schmidt, W. Kynan-Wilson, G. Oppitz-Trotman and E. Lauge Christensen, Routlege 2021. [Google Scholar]
  54. Vaccaro M., Michelangelo Bonadies. Un grande vescovo nella Sicilia spagnola del Seicento, Stambuca di Sicilia, 2016. [Google Scholar]
  55. Wyczawski H. E., Dygoń Tomasz, [w:] Słownik polskich pisarzy franciszkańskich, red. tenże, Warszawa 1981, s. 121. [Google Scholar]
  56. Wyczawski H. E., Katalog Archiwum Prowincji OO. Bernardynów w Krakowie, cz. 2, Rękopisy, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne” 4, 1962, s. 23-225. [Google Scholar]
  57. Wyczawski H. E., Klasztory bernardyńskie w Polsce w jej granicach historycznych, Kalwaria Zebrzydowska 1985. [Google Scholar]
  58. Wyczawski H. E., Krótka historia braci mniejszych, [w:] Klasztory bernardyńskie w Polsce w jej granicach historycznych, red. tenże, Kalwaria Zebrzydowska 1985. [Google Scholar]
  59. Zuniga J. D. de, Chronica Seraphica del Glorioso Patriarca Sancti Francisco de Assisi Dedicaca, Madrid 1698. [Google Scholar]
  60. Dizionario Biografico degli Italiani [Google Scholar]
  61. Encyclopedia Treccani [Google Scholar]
  62. Estreicher K., Bibliografia polska, t. 19, (https://www.estreicher.uj.edu.pl/skany/). [Google Scholar]
  63. Wadding L., Annales Minorum, t. V, ; The Catholic Encyclopedia, Order of Friars Minor, Part A, First Period (1209-1517), https://www.newadvent.org/cathen/06281a.htm [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.