Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
##common.pageHeaderLogo.altText##

Vol. 28 (2021)

Artykuły

Organizacja kolonii wakacyjnych dla uczniów szkół średnich miasta ­Krakowa w porębie wielkiej jako przykład troski o zdrowie, higienę i wychowanie młodzieży w pierwszych dekadach XX wieku

DOI: https://doi.org/10.52097/rs.2021.187-204  [Google Scholar]
Published: 2021-12-31

Abstract

Z końcem XIX stulecia w szkołach w Galicji zaczęło się ożywione dążenie do polepszenie stanu higieny i zdrowia młodzieży. Większa troska o zdrowie i higienę szkolną zaowocowała podejmowaniem różnorodnych przedsięwzięć w tym zakresie. Jednym z nich stały się kolonie wakacyjne, organizowane w ośrodkach klimatyczno-wypoczynkowych dla uczniów, najpierw z dużych ośrodków miejskich, potem także z mniejszych, jak również ze środowisk wiejskich. Ich celem stało się „ratowanie zdrowia dzieci i młodzieży oraz „kształtowanie właściwego wychowania”, w tym również związanego z rozbudzaniem świadomości higienicznej wśród dzieci i młodzieży. Inicjatywy organizowania wypoczynku letniego dla uczniów w formie kolonii podejmowały między innymi czynniki społeczne. Jednym z nich było powstałe w na początku XX wieku Towarzystwo Kolonii Wakacyjnych dla młodzieży szkół średnich miasta Krakowa i Podgórza. Prowadziło ono kolonię w Porębie Wielkiej, gdzie podejmowano starania mające na celu poprawę kondycji zdrowotnej uczniów szkół średnich, jak również prowadzono pracę wychowawczą, także w obszarze edukacji higienicznej podopiecznych. Z Towarzystwem związani byli też wybitni lekarze, pionierzy wychowania fizycznego i higienicznego na ziemiach polskich, profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego – Henryk Jordan i Stanisław Ciechanowski. Artykuł omawia problematykę organizacji kolonii w Porębie Wielkiej, prowadzonej wzorowo przez Towarzystwo Kolonii Wakacyjnych, w oparciu o nowe trendy i tendencje pedagogiczne ukierunkowane na troskę o zdrowie, higienę i wychowanie uczniów.

References

  1. lat działalności Towarzystwa Kolonii Letnich dla Dzieci imienia D-ra Stanisława Markiewicza, Warszawa 1932. [Google Scholar]
  2. Baranowski B., Kolonie wakacyjne. Uwagi o potrzebie i sposobach urządzania w naszym kraju, Lwów 1984. [Google Scholar]
  3. Baranowski M., Zarys higieny i dietetyki ciała i ducha w zastosowaniu do młodzieży szkolnej i do wieku dziecięcego, Stanisławów 1881. [Google Scholar]
  4. Baranowski M., Pedagogika do użytku seminariów nauczycielskich i nauczycieli szkół ludowych, Lwów 1896. [Google Scholar]
  5. Barnaś-Baran E., Wycieczki szkolne uczniów gimnazjów galicyjskich w latach 1890-1914, „Roczniki Pedagogiczne”, 9 (2017), nr 1, s. 49-61. [Google Scholar]
  6. Biehler M., Podręcznik higieny, Warszawa-Lublin-Łódź-Kraków 1916. [Google Scholar]
  7. Ciechanowski S., Kilka uwag o koloniach wakacyjnych, „Muzeum”, 1 (1913), z. 1, s. 23-33. [Google Scholar]
  8. „Czas” z 9 stycznia 1905 roku, nr 6, s. 2. [Google Scholar]
  9. Dolata E., Edukacja zdrowotna w Galicji doby autonomicznej, w: Edukacja i wychowanie od XIX wieku do współczesności. Wybrane zagadnienia w kontekście badań historycznych i pedagogicznych, red. P. Juśko, Tarnów [b.r.], s. 35-50. [Google Scholar]
  10. Dolata E., Kolonie wakacyjne dla dzieci polskich w Galicji pod koniec XIX i na początku XX wieku, „Zeszyty Naukowe WSP w Rzeszowie. Seria Społeczno-Pedagogiczna i Historyczna”, 24 (1997), s. 101-116. [Google Scholar]
  11. Dolata E., „W zdrowym ciele zdrowy duch” – wychowanie zdrowotne w szkołach galicyjskich okresu autonomicznego, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J”, 31 (2018), nr 2, s. 25-38. [Google Scholar]
  12. Higiena Szkolna, red. S. Kopczyński, wyd. 2, Warszawa 1933. [Google Scholar]
  13. Janke O., Zasady higieny szkolnej. Podręcznik przeznaczony do użytku nauczycieli, kierowników szkół i lekarzy szkolnych, Warszawa 1906. [Google Scholar]
  14. Jubileusz 25-lecia Towarzystwa Kolonii Wakacyjnych dla uczniów m. Krakowa 1902-1927. Księga pamiątkowa, red. L. Piotrowicz, Kraków 1927. [Google Scholar]
  15. Kopczyński S., Opieka higieniczno-lekarska nad dzieckiem normalnym w szkole, w: Zagadnienia opieki nad macierzyństwem, dziećmi i młodzieżą w Polsce, red. Bronisław Krakowski, Warszawa 1929. [Google Scholar]
  16. Kronika Rady Szkolnej Krajowej za lata 1916/17, 1917/18 i 1918/19, Lwów 1919. [Google Scholar]
  17. Księga pamiątkowa ku uczczeniu 25. rocznicy założenia Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” we Lwowie, Lwów 1982. [Google Scholar]
  18. Kronika parafii pw. Św. Sebastiana w Niedźwiedziu, tom 1992-1996 (archiwum parafialne). [Google Scholar]
  19. Kubik-Horodyński G., Wychowanie i nauka ze stanowiska polityki socjalnej, Lwów 1898. [Google Scholar]
  20. Kula E., Wprowadzenie do badań nad dziejami kolonii dziecięcych na kielecczyźnie w latach 1918-1939, „Kieleckie Studia Pedagogiczne”, 9 (1994), s. 89-96. [Google Scholar]
  21. Michalski Cz., Z dziejów wychowania fizycznego i sportu w Krakowie od końca XVIII wieku do 1918, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP Kraków. Prace Historyczne”, 8 (1977), s. 323-334. [Google Scholar]
  22. Niziołek B. D., Edukacja zdrowotna w szkołach powszechnych powiatu tarnowskiego w latach 1918-1975, Lublin 2013. [Google Scholar]
  23. Pierwszy Zjazd higienistów polskich we Lwowie, „Tygodnik Ilustrowany” z 1 sierpnia 1914 roku, nr 31, s. 612. [Google Scholar]
  24. Plany naukowe dla szkół ludowych pospolitych wraz z instrukcją 1893 r., Lwów 1893. [Google Scholar]
  25. Podolak-Zając J., Udział galicyjskich lekarzy i higienistów w pracach opiekuńczo-wychowawczych, „Studia i Prace Pedagogiczne”, 2 (2015), s. 183-196. [Google Scholar]
  26. Sosnowski K., Szkoła narodowa jako krzewicielka kultury zdrowotnej i energii twórczej, Kraków 1917. [Google Scholar]
  27. Szczepańska B., Higiena szkolna w szkolnictwie ogólnokształcącym w II Rzeczypospolitej, Łódź 2014. [Google Scholar]
  28. Wernic L., Higiena pracy uczniów w szkole i higiena snu, w: Tablice poglądowe higieny szkolnej, Warszawa 1908. [Google Scholar]
  29. Wolny B., Szkolna edukacja zdrowotna ukierunkowana na doskonalenie jakości życia uczniów, Lublin 2012. [Google Scholar]
  30. Winogrodzki A., Z higieny szkolnej, Kraków 1903. [Google Scholar]
  31. Żuliński T., Higiena szkolna, Kraków 1886. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.