Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie

Tom 14 Nr 2 (2021)

Artykuły

A Military Order as a Source of Information about Requisitions on Polish Soil in 1919–1920

DOI: https://doi.org/10.32084/tekapr.2021.14.2-15  [Google Scholar]
Opublikowane: 19.07.2022

Abstrakt

The article analyses issues related to the civic duty to bear the burdens for the defence of the State. These burdens have a centuries-long tradition and in the period discussed by the author they were also often used by the Polish Army through forced requisitions, which, however, were often of an illegal nature and even took the form of looting and plundering, i.e. criminal acts. Numerous military abuses by the army in the course of requisitioning became the subject of interest of the Supreme Command, including in particular the Minister of Military Affairs. By giving the relevant orders to military units, he tried to put an end to this illegal practice of requisitioning abuses, often referring to the dignity of a Polish soldier’s uniform and forcing the commanders of units to apply absolute discipline and punishment for these abuses during requisitioning operations. The author discusses requisitioning activities through the prism of the analysis of requisitioning legislation and the attitude of the supreme military authorities to these activities in the light of the content of the orders sent by the Minister of Military Affairs to military units subordinate to him.

Bibliografia

  1. Austin, John L. 1993. Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne. Translated by Bohdan Chwedeńczuk. Warsaw. Wydawnictwo Naukowe PWN. [Google Scholar]
  2. Bartoszewicz, Joachim. 1925. Podręczny słownik polityczny. Warsaw: Perzyński, Niklewicz i S-ka. [Google Scholar]
  3. Berman, Czesław. 1964. Mobilizacja w teorii i praktyce. Warsaw: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. [Google Scholar]
  4. Bierzanek, Remigiusz. 1982. Wojna a prawo międzynarodowe. Warsaw: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. [Google Scholar]
  5. Cichoracki, Piotr. 2018. “Wojsko Polskie a ludność cywilna na zapleczu północnego odcinka Frontu Wschodniego w latach 1919–1920.” In Drogi do niepodległości narodów Europy Wschodniej 1914–1921, edited by Dorota Michaluk, 273–86. Ciechanowiec: Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka. Instytucja Kultury Województwa Podlaskiego. [Google Scholar]
  6. Cybichowski, Zygmunt. 1914. Międzynarodowe prawo wojenne. Lwów: Nakładem Gubrynowicza i Syna. [Google Scholar]
  7. Cybichowski, Zygmunt. 1945. “Zdobycz wojenna a prawa suwerenne.” Głos Wielkopolski 91:1–4. [Google Scholar]
  8. Dinstein, Yoram. 2019. The International Law of Belligerent Occupation. Cambridge: University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/9781108671477 [Google Scholar]
  9. Filipiak, Zbigniew. 2011. “Kwaterunek wojskowy w domach prywatnych Księstwa Warszawskiego. Regulacje prawne.” Studia Iuridica Toruniensia 9:215–29. DOI: https://doi.org/10.12775/SIT.2011.018 [Google Scholar]
  10. Flemming, Marian. 1981. Okupacja wojskowa w świetle prawa międzynarodowego. Warsaw: Wojskowa Akademia Polityczna. [Google Scholar]
  11. Gąsiorowska, Natalia. 1917. “Rekwizycje w Księstwie Warszawskim okupowanym przez Rosję w roku 1813–15.” In Likwidacja skutków wojny w dziedzinie stosunków prawnych i ekonomicznych w Polsce, vol. 2, 103–27. Warsaw: Nakładem Wydziału Rejestracji Strat Wojennych przy Radzie Głównej Opiekuńczej. [Google Scholar]
  12. Górski, Marek. 2012. “Nakaz i zakaz.” In System Prawa Administracyjnego. Vol. 7: Prawo administracyjne materialne, edited by Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski, and Andrzej Wróbel, 221–33. Warsaw: C.H. Beck. [Google Scholar]
  13. Grabski, Władysław. 1908. Ciężary samorządu w Królestwie Polskim. Warsaw: Skład Główny w Księgarni E. Wende i S-ka. [Google Scholar]
  14. Haberland, Martyna. 2017. “Okupacja wojenna w prawie międzynarodowym.” In Aktualne problemy prawa Unii Europejskiej i prawa międzynarodowego – aspekty teoretyczne i praktyczne, edited by Dagmara Kornobis–Romanowska, 353–407. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. [Google Scholar]
  15. Hart, Herbert L. A. 1998. Pojęcie prawa. Translated by Jan Woleński. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN. [Google Scholar]
  16. Hauser, Roman. 2010. “Stosunek administracyjnoprawny.” In System Prawa Administracyjnego. Vol. 1: Instytucje prawa administracyjnego, edited by Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski, and Andrzej Wróbel, 193–212. Warsaw: C.H. Beck. [Google Scholar]
  17. Huchla, Andrzej. 2010. “Ciężary i świadczenia publiczne a podatki w świetle art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.” In Konstytucyjne uwarunkowania tworzenia i stosowania prawa finansowego i podatkowego, edited by Paweł J. Lewkowicz, and Janusz Stankiewicz, 138–48. Białystok: Temida 2. [Google Scholar]
  18. Hyczko, Gustawa. 1965. “Działania wojenne trzeciej wojny północnej (1700–1721) w województwie lubelskim.” Rocznik Lubelski 8:77–101. [Google Scholar]
  19. Jarno, Witold. 2017. “Służba samochodowa Wojska Polskiego w latach trzydziestych XX wieku.” Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 99:229–58. DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6050.99.12 [Google Scholar]
  20. Jaworski, Władysław L. 1924. Nauka prawa administracyjnego. Zagadnienia ogólne. Warsaw: Instytut Wydawniczy “Bibljoteka Polska”. [Google Scholar]
  21. Juszkiewicz, Ryszard. 1997. Działania militarne na Mazowszu Północnym i w korytarzu pomorskim 1920 roku. Warsaw: Agencja Wydawnicza Mako Press. [Google Scholar]
  22. Kant, Immanuel. 2006. Metafizyczne podstawy nauki prawa. Translated by Włodzimierz Galewicz. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki. [Google Scholar]
  23. Kasznica, Stanisław. 1946. Polskie prawo administracyjne. Pojęcia i instytucje zasadnicze. Poznań: Księgarnia Akademicka. [Google Scholar]
  24. Koch, Marian. 1980. Wojskowa ekonomika zaopatrzenia materiałowo-technicznego. Warsaw: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. [Google Scholar]
  25. Kołodziej, Edward. 2018. Gospodarka wojenna w Królestwie Polskim w latach 1914–1918. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe Scholar. [Google Scholar]
  26. Konarski, Marcin. 2012. “Godność osoby ludzkiej a wojna lądowa w świetle prawa międzynarodowego.” In Normatywny wymiar godności człowieka, edited by Wojciech Lis, and Adam Balicki, 285–316. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  27. Konarski, Marcin. 2019a. “Powinności podwodowe w świetle przekazu pierwszych sześciu tomów «Volumina Legum».” Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 16, no. 2:63–86. [Google Scholar]
  28. Konarski, Marcin. 2019b. “Publiczne posługi transportowe w okresie Księstwa Warszawskiego w świetle postanowień dekretu z dnia 22 maja 1810 roku «względem koni i podwód dostarczonych pod transporty i wojskowych».” Czasopismo Prawno-Historyczne 2 (71):113–35. DOI: https://doi.org/10.14746/cph.2019.2.5 [Google Scholar]
  29. Konarski, Marcin. 2019c. “Przyczynek do badań nad publicznymi posługami transportowymi i komunikacyjnymi w dawnym prawie polskim.” Studia Prawnicze KUL 3 (79):111–31. DOI: https://doi.org/10.31743/sp.8898 [Google Scholar]
  30. Konarski, Marcin. 2020a. “Legal Aspects of Organising the Administration of Food for the Army in the Duchy of Warsaw between 1807 and 1812.” Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 17, no. 1:99–128. [Google Scholar]
  31. Konarski, Marcin. 2020b. “Public Burdens for the Defence of the Polish State on the Example of Obligation to Hand Over Means of Transport in the Event Mobilisation is Announced or During a War.” Wojskowy Przegląd Prawniczy 3 (295):43–60. [Google Scholar]
  32. Konic, Henryk. 1906. Samorząd gminy w Królestwie Polskim w porównaniu z innymi krajami europejskimi. Warsaw: Księgarnia E. Wende i S-ka. [Google Scholar]
  33. Kubica, Wojciech, and Agnieszka Pietras. 2016. “Rozkaz wojskowy w polskim prawie karnym.” Kwartalnik Policyjny 2:56–65. [Google Scholar]
  34. Kural, Michał. 2017. “Pojęcie rozkazu. Analiza teoretyczno-prawna.” Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały 1 (20):119–31. [Google Scholar]
  35. Kwiecień, Roman. 2013. “Okupacja wojenna w świetle prawa międzynarodowego: natura, skutki, nowe tendencje.” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G 1 (60):65–80. [Google Scholar]
  36. Łopatecki, Karol. 2016. “Zawłaszczenie nieruchomości na przykładzie działań wojennych z początku XVII wieku w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Z badań nad prawem zdobyczy wojennej w epoce nowożytnej.” Zeszyty Prawnicze 4 (16):59–88. DOI: https://doi.org/10.21697/zp.2016.16.4.04 [Google Scholar]
  37. Makowski, Wacław. 1921. Kodeks karny wojskowy z dodaniem ustaw i przepisów wprowadczych, przechodnich i uzupełniających oraz komentarza. Warsaw: Zakłady Graficzno-Wydawnicze „Książka”, Główna Księgarnia Wojskowa. [Google Scholar]
  38. Marszałek, Piotr K. 1995. Rada Obrony Państwa z 1920 roku: studium prawnohistoryczne. Wrocław: Wydawnictwo Adam Marszałek. [Google Scholar]
  39. Marszałek, Piotr K. 2011. Najwyższe władze wojskowe w systemie ustrojowym Rzeczypospolitej. Wrocław: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. [Google Scholar]
  40. Nowak, Dariusz. 2017. “Status prawny okupacji wojskowej.” In 11th International Scientific Conference: Secure Slovakia and European Union, edited by Martina Vacková, 382–91. Košice: Vysoká Škola Bezpečnostného Manažérstva v Košiciach. [Google Scholar]
  41. Okolski, Antoni. 1884. Wykład prawa administracyjnego oraz prawa administracyjnego obowiązującego w Królestwie Polskim. Vol. 3. Warsaw: Biblioteka Umiejętności Prawnych. [Google Scholar]
  42. Orzechowski, Jan. 1986. Dowodzenie i sztaby: II wojna światowa i współczesność. Warsaw: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. [Google Scholar]
  43. Ostanek, Adam A. 2014. “Dowództwo Okręgu Generalnego «Lwów», czyli o początkach terenowej administracji wojskowej w Małopolsce Wschodniej (1919–921).” Historia i Świat 3:185–206. DOI: https://doi.org/10.34739/his.2014.03.10 [Google Scholar]
  44. Podolska–Meducka, Aldona. 2011. Od wojny do wojny. System świadczeń wojennych w Polsce w latach 1918–1921. Warsaw: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Oficyna Wydawnicza. [Google Scholar]
  45. Podolska–Meducka, Aldona. 2019. “Problemy gospodarcze Polski w okresie wojny z bolszewikami – zarys problematyki.” Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 6:25–42. DOI: https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2019.0984.0602 [Google Scholar]
  46. Popławski, Zbigniew. 2008. “Problemy motoryzacji Wojska Polskiego w latach 1919–1939.” Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa 1:76–83. [Google Scholar]
  47. Przygodzki, Jacek. 2001. “Rekwizycje w Księstwie Warszawskim w okresie rosyjskich rządów okupacyjnych.” Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo 2294:125–40. [Google Scholar]
  48. Rodziewicz, Dariusz. 2017. Obowiązek świadczeń wojennych w systemie obronnym Polski w latach 1919–1939. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V. [Google Scholar]
  49. Sierakowska, Katarzyna. 2019. “Konie i inne zwierzęta na ziemiach polskich w latach Wielkiej Wojny.” Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych 80:353–68. DOI: https://doi.org/10.12775/RDSG.2019.12 [Google Scholar]
  50. Skrzypek, Wojciech. 2020. “Rozkaz wojskowy a decyzja administracyjna.” Wojskowy Przegląd Prawniczy 1 (293):88–105. [Google Scholar]
  51. Srogosz, Tadeusz. 1990. “Ekonomiczne i społeczne następstwa przemarszów oraz stacjonowania wojsk własnych na terenie województw łęczyckiego i sieradzkiego oraz ziemi wieluńskiej w XVII wieku.” Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 37:3–33. [Google Scholar]
  52. Stankiewicz, Wacław. 1981. Ekonomika wojenna. Warsaw: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. [Google Scholar]
  53. Starzewski, Stanisław. 1922. “Dowodzenie i administrowanie w wojsku.” Bellona 3:193–201. [Google Scholar]
  54. Szalewska, Małgorzata. 2012. “Ciężary i świadczenia publiczne.” In System Prawa Administracyjnego. Vol. 7: Prawo administracyjne materialne, edited by Roman Hauser, Zygmunt Niewiadomski, and Andrzej Wróbel, 503–30. Warsaw: C.H. Beck. [Google Scholar]
  55. Szczygieł, Tomasz. 2016. “Wojskowe postępowanie polowe i dorazne w II Rzeczypospolitej.” Z Dziejów Prawa 9:59–81. [Google Scholar]
  56. Szelichowski, Stanisław. 2012. Dzieje polskiej motoryzacji. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy. [Google Scholar]
  57. Taźbirek, Dariusz. 2009. “Zaopatrzenie Twierdzy Zamość w żywność, furaż i drzewo opałowe przed wybuchem wojny z Rosją w czasie powstania listopadowego.” Rocznik Lubelski 35:103–14. [Google Scholar]
  58. Van Voorden, Milena. 2013. “Rozkaz jako szczególna instytucja wojskowego prawa karnego.” In Międzynarodowe prawo humanitarne. Vol. 4: Selektywna elimincja i rozkaz wojskowy, edited by Dariusz R. Bugajski, 222–39. Gdynia: Wydawnictwo Akademickie Akademii Marynarski Wojennej. [Google Scholar]
  59. Van Voorden, Milena. 2014. “Rozkaz wojskowy jako instytucja prawa karnego: podstawowe zagadnienia.” Studia Prawnoustrojowe 23:63–73. [Google Scholar]
  60. Viel, Marie-Thérèse. 1995. “Podział kompetencji w sprawach wojskowych między parlament, prezydenta republiki i premiera.” Przegląd Sejmowy 1 (9):57–90. [Google Scholar]
  61. Wise, Maurice. 1944. “Requisition During the French Revolution.” Louisiana Law Review 1 (6):47–62. [Google Scholar]
  62. Zakrzewski, Tadeusz. 1938. Organizowanie siły zbrojnej w państwie. Warsaw: Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy. [Google Scholar]
  63. Zdziechowski, Zygmunt. 1928. “O zaskarżalności orzeczeń Głównej Komisji Rekwizycyjnej przy M. S. Wojsk.” Wojskowy Przegląd Prawniczy 2:22–25. [Google Scholar]
  64. Ziewiński, Jan. 1964. “Z ogólnych rozważań nad istotą i pojęciem rozkazu.” Wojskowy Przegląd Prawniczy 3:278–92. [Google Scholar]
  65. Ziewiński, Jan. 1986. Rozkaz wojskowy w prawie karnym. Warsaw: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.