Sto lat od odzyskania przez Rzeczpospolitą Polską niepodległości to także sto lat polskiego prawa karnego o różnie ukształtowanej treści, ale przed którym zawsze stawiano obowiązek ochrony Państwa. Jednak na przestrzeni tych lat państwo, jego natura i ustrój przeszły różne – w tym także tragiczne – koleje. Przedstawiana analiza ma za zadanie wskazać, jakie były podstawy aksjologiczne prawnokarnej ochrony Rzeczypospolitej Polskiej na przestrzeni stulecia odrodzonej w 1918 r. polskiej państwowości. Zgodnie z założeniem, przyjmuje się, że ich głównym, chociaż nie jedynym wyznacznikiem są konstytucje, zmieniające się na przestrzeni wieku historii Polski. Tak więc wskazane w tytule 100 lat to cztery konstytucje, trzy „małe” konstytucje oraz trzy kodeksy karne chroniące Rzeczpospolitą oraz wiele ustaw zwykłych wprowadzających przepisy o charakterze ustrojowym i wiele regulujących prawnokarną ochronę państwa polskiego. Z tego względu praca podzielona została na trzy części, odnosząc się kolejno do regulacji na płaszczyźnie trzech polskich kodeksów karnych.