Referendum majowe z 2016 r. w Wielkiej Brytanii oraz wzmocnienie siły grupy eurosceptyków i narodowców w wielu państwach europejskich rodzi pytanie o przyszłość Europy i Unii Europejskiej. Jednym z obszarów integracji europejskiej jest prawo. Już od lat 70-tych XX w. podejmowana była dyskusja nad tym, czy ma to być unifikacja czy tylko synergia istniejących systemów prawnych. Ostatecznie zwyciężyła ta druga koncepcja. Niewątpliwy wpływ na to ma historia prawa, zwłaszcza prawa rzymskiego i średniowiecznego ius commune. Wówczas to stworzone zostały systemy prawne w oparciu o wielokulturowość prawa. Obecnie duże znaczenie mają badania prowadzone przez komparatystów opracowujących poszczególne problemy prawne. Zmierzają tym samym do zbudowania fundamentów pod proces synergii prawa europejskiego.