Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Teka Commission of Legal Sciences Polish Academy of Sciences Branch in Lublin

Vol. 14 No. 1 (2021)

Articles

Principles Determining the System of Local Government in Poland

DOI: https://doi.org/10.32084/tekapr.2021.14.1-38  [Google Scholar]
Published: 2022-07-21

Abstract

Local government has become a constant part of the state system. It must be therefore founded on principles that determine the system in an appropriate manner that conforms to legal regulations. Decentralisation and subsidiarity are the basic principles. They make direct references to an individual’s situation, fundamental rights and freedoms. This is the individual who should have maximum control over their position in both private and public legal dimensions. The systemic issues seen in this light are connected to the participative model of public administration, which assumes active civic involvement in the process of making resolutions. This paper will analyse positions of the doctrine and judicature concerning fundamental principles determining local government, i.e. of decentralisation, subsidiarity, and participative democracy.

References

  1. Adamczyk, Monika. 2003. “Zasada subsydiarności i jej znaczenie dla funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce.” Prawo. Administracja. Kościół 1–2:5–15. [Google Scholar]
  2. Bandarzewski, Kazimierz. 2002. “Glosa do wyroku NSA z dnia 4 czerwca 2001 r., II SA/Kr 911/01.” Samorząd Terytorialny 6:49–60. [Google Scholar]
  3. Bąkowski, Tomasz. 2020. “Samorządy jako użyteczny element ustrojowy państwa z punktu widzenia interesu jednostki.” Gdańskie Studia Prawnicze 1:9–19. [Google Scholar]
  4. Chmielnicki, Paweł. 2005. “«Istotna część zadań publicznych» i zasada subsydiarności jako konstytucyjne dyrektywy określające zakres działania samorządu terytorialnego i ich realizacja w ustawodawstwie i w orzecznictwie.” In Samorządy: zasady ustrojowe i praktyka, edited by Paweł Sarnecki, 57–82. Warsaw: Wydawnictwo Sejmowe. [Google Scholar]
  5. Dolnicki, Bogdan. 1993. Nadzór nad samorządem terytorialnym. Katowice: Uniwersytet Śląski. [Google Scholar]
  6. Dolnicki, Bogdan. 2016. Samorząd terytorialny. Warsaw: Wolters Kluwer. [Google Scholar]
  7. Fundowicz, Sławomir. 2005. Decentralizacja administracji publicznej. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  8. Giełda, Małgorzata. 2015. “Partycypacja jako wartość administracji publicznej.” In Wartości w prawie administracyjnym, edited by Jan Zimmermann, 181–93. Warsaw: Wolters Kluwer. [Google Scholar]
  9. Gilowska, Zyta, Dariusz Kijowski, Michał Kulesza, et al. 2002. “Podstawy prawne funkcjonowania terytorialnej administracji publicznej w RP.” Samorząd Terytorialny 12, no. 1–2:19–220. [Google Scholar]
  10. Gliński, Piotr, and Hanna Palska. 1997. “Cztery wymiary społecznej aktywności obywatelskiej.” In Elementy nowego ładu, edited by Henryk Domański, and Andrzej Rychard, 365–92. Warsaw: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. [Google Scholar]
  11. Husak, Zbigniew. 2009. “Zasada decentralizacji władzy publicznej.” In Zasady ustroju III Rzeczpospolitej Polskiej, edited by Dariusz Dudek, 255–62. Warsaw: Wolters Kluwer. [Google Scholar]
  12. Izdebski, Hubert. 2020. Samorząd terytorialny, Pionowy podział władzy. Warsaw: Wolters Kluwer. [Google Scholar]
  13. Jaworska–Dębska, Barbara. 2020. “Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym. Przemiany koncepcji prawnej i praktyki w latach 1990–2020. Zagadnienia wybrane.” Samorząd Terytorialny 3:49–64. [Google Scholar]
  14. Kowalczyk, Stanisław. 2005. Człowiek a społeczność. Zarys filozofii społecznej. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  15. Kurzyna–Chmiel, Danuta. 2020. “Samorządy – teraźniejszość i wnioski na przyszłość.” Samorząd Terytorialny 9:7–15. [Google Scholar]
  16. Lewicki, Jacek. 2013. “Obywatele a władze samorządowe – wybrane aspekty i kierunki zmian formalnoprawnych.” In Samorząd terytorialny – wspólnota polityczna czy obywatelska?, edited by Piotr Romaniuk, and Czesław Bugdalski, 143–62. Bielsko–Biała: Wydawnictwo Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna. [Google Scholar]
  17. Lipowicz, Irena. 1991. Pojęcie sfery wewnętrznej administracji państwowej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. [Google Scholar]
  18. Lipowicz, Irena. 1998. Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, edited by Jan Boć. Wrocław: Kolonia Limited. [Google Scholar]
  19. Machocka, Magdalena, and Paweł Śwital. 2016. “Dobro wspólne jako czynnik determinujący działanie gminy.” In Służąc dobru wspólnemu, edited by Katarzyna Kułak–Krzysiak, and Jerzy Parchomiuk, 135–50. Lublin: Wydawnictwo KUL. [Google Scholar]
  20. Marczewska–Rytko, Maria. 2001. Demokracja bezpośrednia w teorii i praktyce politycznej. Lublin: Wydawnictwo UMCS. [Google Scholar]
  21. Millon–Delsol, Chantal. 1994. Zasada pomocniczości. Cracow: Znak. [Google Scholar]
  22. Niżnik–Dobosz, Iwona. 2014. “Partycypacja jako pojęcie i instytucja demokratycznego państwa prawnego i prawa administracyjnego.” In Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym, edited by Bogdan Dolnicki, 21–43. Warsaw: Wolters Kluwer. [Google Scholar]
  23. Niżnik–Dobosz, Iwona. 2018. “Zasady ustroju polskiej administracji publicznej.” In Zasady w prawie administracyjnym, Teoria, praktyka, orzecznictwo, edited by Zofia Duniewska, Małgorzata Stahl, and Artur Krakała, 139–54. Warsaw: Wolters Kluwer. [Google Scholar]
  24. Olejniczak–Szałowska, Ewa. 1996. “Członkostwo wspólnoty samorządowej.” Samorząd Terytorialny 5:3–13. [Google Scholar]
  25. Olejniczak–Szałowska, Ewa. 2016. “Zasada pomocniczości (subsydiarności).” In Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, edited by Małgorzata Stahl, 177–81. Warsaw: Wolters Kluwer. [Google Scholar]
  26. Przybysz, Piotr. 2020. Instytucje prawa administracyjnego. Warsaw: Wolters Kluwer. [Google Scholar]
  27. Przywora, Bogusław. 2016. “Zadania samorządu terytorialnego z perspektywy Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z 1997 r.” Przegląd Prawa Publicznego 12:82–91. [Google Scholar]
  28. Skrzydło, Wiesław. 2002. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz. 4th edition. Cracow: Zakamycze. [Google Scholar]
  29. Smarż, Joanna. 2021. “Samorząd zawodowy jako wyraz decentralizacji władzy publicznej.” Samorząd Terytorialny 1–2:62–74. [Google Scholar]
  30. Starościak, Jerzy. 1960. Decentralizacja administracji publicznej. Warsaw: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. [Google Scholar]
  31. Sura, Rafał. 2015. “Partycypacja społeczna fundamentem dobrej administracji (wybrane aspekty prawno–aksjologiczne).” Samorząd Terytorialny 10:9–15. [Google Scholar]
  32. Szlachetko, Jakub. 2018. “Trwałość decentralizacji administracji publicznej – pomiędzy konstytucyjną zasadą a ustawową praktyką.” Samorząd Terytorialny 10:45–55. [Google Scholar]
  33. Śwital, Paweł. 2019. Gwarancje prawne udziału mieszkańców we współzarządzaniu gminą. Radom: Instytut Naukowo Wydawniczy SPATIUM. [Google Scholar]
  34. Ura, Elżbieta. 2015. Prawo administracyjne. Warsaw: Wolters Kluwer. [Google Scholar]
  35. Uziębło, Piotr. 2004. “Konstrukcja instytucji demokracji bezpośredniej w Konstytucji RP na tle współczesnych rozwiązań ustrojowych.” Gdańskie Studia Prawnicze, vol. XII, 127–45. [Google Scholar]
  36. Waldziński, Dariusz. 1999. Miejsce i rola samorządów lokalnych w polskiej polityce morskiej. Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej. [Google Scholar]
  37. Wojtyła, Wojciech. 2020. Osoba, społeczność, demokracja. W poszukiwaniu personalistycznych podstaw władzy społecznej. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. [Google Scholar]
  38. Zimmerman, Jan. 2016. Prawo administracyjne. Warsaw: Wolters Kluwer. [Google Scholar]
  39. Zydel, Bartłomiej. 2020. “Zeroemisyjny publiczny transport zbiorowy a decentralizacja – na przykładzie transportu miejskiego.” Samorząd Terytorialny 1–2:110–17. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.