Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 18 Nr 2 (2010)

Teologia systematyczna

Antykoncyliarystyczne orzeczenia konstytucji «Pastor aeternus» I Soboru Watykańskiego

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2010.18.2.37-50  [Google Scholar]
Opublikowane: 31.03.2020

Abstrakt

L’articolo cerca di mostrare l’applicazione delle regole della reinterpretazione dei dogmi e, precisamente, dei dogmi riguardanti il primato del papa, contenuti nella costituzione dommatica Pastor aeternus del Concilio Vaticano I. Secondo questa regola, si deve prendere in considerazione le circostanze storiche, le quali hanno influenzato il processo della nascita del documento. Nel testo si parla specialmente dell’influsso del conciliarismo, del gallicanismo e dell’episcopalismo sulle dichiarazioni della costituzione. La conoscenza di questo fatto è importante per una adeguata interpretazione della dottrina del Vaticano I. L’articolo è diviso in tre parte. La prima tratta dei principi dell’interpretazione dei dogmi nell’aspetto storico. La seconda descrive il gallicanismo e l’episcopalismo – collegati con il conciliarismo – come le correnti che tendevano alla diminuzione del potere legato al primato del vescovo di Roma. La terza indica brani che possono essere letti come sentenze formulate contra le idee menzionate sopra. Una adeguata lettura della costituzione Pastor aeternus permette di constatare che questo documento, che definisce unilateralmente le principali prerogative del papa, non si pronuncia in realtà contra l’episcopato, ma è aperto ad una corretta comprensione del ruolo del collegio episcopale nella guida della Chiesa.

Bibliografia

Henn W., Historical-Theological Synthesis of the Relation between Primacy and Episcopacy during the Second Millennium, w: Congregazione per la Dottrina della Fede, Il primato del successore di Pietro nel mistero della Chiesa. Considerazioni della Congregazione per la Dottrina della Fede. Testo e commenti, Vaticano 2002.
Hersche P., Tamburini Pietro (hasło), w: Lexikon für Theologie ind Kirche, Bd. 8, Freiburg–Basel–Wien 2006, kol. 1249–1250.
Kasper W., That They May All Be One. The Call to Unity, London–New York 2004.
Klausnitzer W., Der Primat des Bischofs von Rom. Entwicklung – Dogma – Ökumenische Zukunft, Freiburg– Basel– Vien 2004.
Kongregacja nauki wiary, Mysterium Ecclesiae. Deklaracja o katolickiej doktrynie o Kościele przeciw niektórym współczesnym błędom (Rzym, 24 VI 1973 r.), w: W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji Nauki Wiary 1966- 1994, red. Z. Zimowski, J. Królikowski, Tarnów 1995, s. 54–64.
Krzywda J., Prymat papieski i Kolegium Biskupów w świetle nauki Vaticanum I i II, Kraków 2008.
Kumor B., Episkopalizm (hasło), w: Encyklopedia katolicka, t. 4, red. R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, Lublin 1995, kol. 1036–1038.
Kumor B., Gallikanizm (hasło), w: Encyklopedia katolicka, t. 5, red. J. Bieńkowski, Lublin 1989, kol. 834–836.
Kumor B., Gallikańskie artykuły (hasło), w: Encyklopedia katolicka, t. 5, red. J. Bieńkowski, Lublin 1989, kol. 836–837.
Kumor B., Historia Kościoła. Czasy nowożytne. Kościół w okresie absolutyzmu i oświecenia, t. 6, Lublin 2003.
Kumor B., Hontheim Johann Nikolaus (hasło), w: Encyklopedia katolicka, t. 6, Lublin 1993, kol. 1216.
Małecki R., Prymat papieski – „trudny dar dla całego Kościoła”. Zasady teologicznej hermeneutyki dialogu o prymacie, w: Studia Włocławskie 10(2007), s. 193–195.
Pałucki J., Ubi Petrus ibi Ecclesia. Prymat Piotrowy i synody fundamentem jedności Kościoła, Lublin 2009.
Pottmeyer H.J., Il ruolo del papato nel terzo millennio, Brescia 2002.
Rodríguez P., Natura e fini del primato del papa: Il Vaticano I alla luce del Vaticano II, w: Congregazione per la Dottrina della Fede, Il primato del successore di Pietro nel mistero della Chiesa. Considerazioni della Congregazione per la Dottrina della Fede. Testo e commenti, Vaticano 2002.
Schatz K., Prymat papieski od początków do współczesności, Kraków 2004.
Schatz K., Sobory powszechne. Punkty zwrotne w historii Kościoła, Kraków 2001.
Sobór WatykańskI I, Dei filius, w: Dokumenty soborów powszechnych, red. A. Baron, H. Pietras, t. 4, Kraków 2007, s. 888–911.
Sobór Watykański I, Pastor aeternus, w: Dokumenty soborów powszechnych, red. A. Baron, H. Pietras, t. 4, Kraków 2007, s. 913–929.
Tüchle H., Bouman C.A., Historia Kościoła, t. 3, Warszawa 1986.
Zahajkiewicz M., Koncyliaryzm (hasło), w: Encyklopedia katolicka, t. 9, red. A. Szostek i in., Lublin 2002, kol. 546.

Downloads

Download data is not yet available.