Żegluga na rzece Przemszy (ustawy obowiązujące w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku)

Abstrakt

Współcześnie rzeka Przemsza nie zalicza się do rzek żeglownych. Jednakże nie zawsze tak było. W ciągu stuleci ten niewielki dopływ Wisły był ważną arterią rzeczną, która łączyła Chełmek – miasto w województwie małopolskim w powiecie oświęcimskim i otaczające miasta z basenu Wisły, dalej z Krakowem, Sandomierzem, a nawet Puławami. Rzeką Przemszą transportowane były towary przemysłowe, surowce, a także na niej rozwijała się turystyka rzeczna. Do warunków koniecznych, które pozwalały na żeglugę w ubiegłych czasach na tytułowej rzece, zaliczały się: uzyskanie stosownego pozwolenia od lokalnej władzy, przeprowadzenie odpowiedniej rewizji i uzyskanie patentu na statek (dla właściciela statku) oraz posiadanie patentu żeglarskiego wydawanego po zdanym egzaminie (dla kapitana statku). Wszystkie informacje o statkach (ich właścicielach, kapitanach, wynikach przeprowadzonych rewizji, dane o maksymalnej dopuszczalnej liczbie przewożonych osób oraz dane o maksymalnym poziomie zanurzenia załadowanego statku) były upublicznione i zachowały się w odpowiednich urzędach. Opisany sposób regulacji żeglugi nawet współcześnie wydaje się być celowy i skuteczny, a postulat wznowienia żeglugi na „Księżniczce polskich rzek” należy uznać za uzasadniony nie tylko z historycznego, ale także z ekonomicznego punktu widzenia.