Abstrakt
Artykuł analizuje rolę nośników kulturowych w procesie przekładu oraz wskazuje na konieczność wyposażenia tłumacza w kompetencje wykraczające poza znajomość języka. Nośniki kulturowe rozumiane są jako elementy zakorzenione w określonej tradycji i rzeczywistości społecznej, które wymagają szczególnej uwagi interpretacyjnej i świadomych decyzji translatorskich. Wskazano, że praca tłumacza obejmuje nie tylko transfer językowy, ale także kulturowy, co wiąże się z zachowaniem równowagi między udomowieniem tekstu a podkreślaniem jego obcości. Artykuł omawia zestaw kluczowych kompetencji niezbędnych w procesie tłumaczenia, takich jak zdolność rozpoznawania elementów kulturowych, przewidywania reakcji odbiorcy, podejmowania decyzji strategicznych, respektowania norm i etyki przekładu oraz stosowania praktycznych narzędzi warsztatowych. Podkreślono, że profesjonalny przekład wymaga integracji kompetencji językowych i kulturowych oraz umiejętności dostosowania tekstu do funkcji i oczekiwań odbiorcy. Wnioski akcentują rolę tłumacza jako mediatora międzykulturowego, który świadomie kształtuje przekład w sposób umożliwiający odbiorcy dostęp do wartości kulturowych obecnych w tekście oryginalnym.
Bibliografia
- Bassnett S. (2002), Translation Studies (3rd ed.). London–New York. [Google Scholar]
- Berman A. (1985), La traduction et la lettre ou l’auberge du lointain. Paris. [Google Scholar]
- Burkhardt H. (2008), Kulturemy i ich miejsce w teorii przekładu [w:] Język a Kultura, t. 20: Tom jubileuszowy, A. Dąbrowska, A. Nowakowska (red.), Wrocław, s. 197–209. [Google Scholar]
- Dunin-Dudkowska A. (2014), Transfer kulturowy w nauczaniu przekładu a rola nauczyciela, „Acta Universitatis Lodziensis: Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 21, Łódź. [Google Scholar]
- Fudala-Paszkowska J. (2021), Strategie translatorskie w tłumaczeniu związków wielowyrazowych polskich przekładach serbskiej, chorwackiej i bośniackiej prozy powstałej po 1991 roku: Ekwiwalencja tłumaczeniowa, Wrocław–Siedlce. [Google Scholar]
- Górski T. (2018), „Konotacja obcości” w przekładzie, [w:] Między tekstem a kulturą. Z zagadnień przekładoznawstwa, A.R. Knapik, P.P. Chruszczewski (red.), Wrocław. [Google Scholar]
- House J. (2014), Translation Quality Assessment: Past and Present, London–New York. [Google Scholar]
- Lewicki R. (2017), Definiowanie pojęcia kompetencja na potrzeby ustalania zakresów i kryteriów oceny efektów kształcenia tłumaczy, [w:] Kompetencje współczesnego tłumacza (2016–2017), B. Lewandowska-Tomaszczyk (red.), Konin. [Google Scholar]
- Nida E.A., Taber C.R. (1969), The Theory and Practice of Translation. Leiden. [Google Scholar]
- Sypnicki J. Szeflińska-Karkowska M. (2000), Czynniki kulturowe amplifikacji tekstu w procesie tłumaczenia, [w:] Przekładając nieprzekładalne, W. Kubiński, O. Kubińska, T.Z. Wolański (red.), Gdańsk. [Google Scholar]
- Toury G. (1995), Descriptive Translation Studies and Beyond, Amsterdam–Philadelphia. [Google Scholar]
- Venuti L. (2008), The Translator’s Invisibility: A History of Translation (2nd ed.), London–New York. [Google Scholar]
Downloads
Download data is not yet available.
