Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Językoznawstwo baner

No. 2/17 (2022)

Articles

Determinants of communication ethics in the internet. Key code

DOI: https://doi.org/10.25312/2391-5137.17/2022_15kj  [Google Scholar]
Published: 2022-12-16

Abstract

The aim of the article is to present key code as a research tool for analysing the content of texts in terms of ethics. The key code contains determinants of communication ethics, selected on the basis of a review of research on ethics of words, thanks to which the indicated tool can be the basis for the analysis of individual aspects of ethics in communication.

Using the presented key code can make qualitative text analysis more systematic by clearly indicating groups of behaviours that meet linguistic ethical standards and those that break them. The tool gives grounds for easier verification of research and its enrichment with a quantitative aspect. Reflection on ethics in language can be made comprehensive and more objective by using the presented key code.

References

  1. Antas J. (2009), O kłamstwie i zakłamaniu, [w:] B. Sobczak, H. Zgółkowa (red.), Retoryka i etyka, Poznań. [Google Scholar]
  2. Awdiejew A. (2018), Pozorna argumentacja, [w:] G. Habrajska (red.), Etyka w komunikacji, Łódź. [Google Scholar]
  3. Awdiejew A., Habrajska G. (2009), Strategie propagandowe i agitacyjne, [w:] G. Habrajska (red.), Problemy komunikacji społecznej, Łask. [Google Scholar]
  4. Bartmiński J. (2017), Etyka słowa a potoczny wzorzec komunikacji, [w:] J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, J. Puzynina (red.), Etyka słowa. Wybór opracowań, Lublin. [Google Scholar]
  5. Bartmiński J. (2018), Puzynina – Norwid – etyka, https://portal.uw.edu.pl/documents/7488103/707a345e-8152-45eb-87b5-6ede12e3ab01 [dostęp: 6.09.2021]. [Google Scholar]
  6. Bauer Z. (2009), Polskie fora internetowe. Przykład „mowy nienawiści” czy „mowy agresji”?, [w:] M. Filiciak, G. Ptaszek (red.), Komunikowanie (się) w mediach elektronicznych. Język, edukacja, semiotyka, Warszawa. [Google Scholar]
  7. Benenowska I. (2019), Nieetyczna, niegrzeczna czy nieregulaminowa komunikacja? Poszukiwanie kryteriów oceny wypowiedzi poselskich, „Roczniki Humanistyczne”, z. 6, t. LXVII. DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2019.67.6-1 [Google Scholar]
  8. Benenowska I., Laskowska E. (2018), Jak badać język współczesnych polityków w kontekście etyki słowa?, „Roczniki Humanistyczne”, z. 6, t. LXVI. DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2018.66.6-1 [Google Scholar]
  9. Białek-Szwed O. (2020), Mowa nienawiści problemem etycznym współczesnych mediów, „Zeszyty Naukowe KUL”, vol. 61, nr 4. DOI: https://doi.org/10.31743/zn.2018.61.4.331-342 [Google Scholar]
  10. Biernacka-Ligęza I. (2005), Wulgaryzmy w prasie alternatywnej, „Język a Kultura”, t. 17. [Google Scholar]
  11. Biniewicz J. (2009), Zachowania językowe w dyskursie politycznym (zasady etykiety językowej, etyki słowa), „Colloquia Anthropologica et Communicativa”, t. 1. [Google Scholar]
  12. Boski P. (1992), O byciu Polakiem w ojczyźnie i o zmianach tożsamości kulturowo-narodowej na obczyźnie, [w:] P. Boski, M. Jarymowicz, H. Malewska-Payre, Tożsamość a odmienność kulturowa, Warszawa. [Google Scholar]
  13. Bugajski M. (2012), Etyka, etykieta, kultura języka, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. 24. [Google Scholar]
  14. Cegieła A. (2013), Słowa niebezpieczne i niepożądane w przestrzeni społecznej. Etyka słowa a poprawność polityczna, „Poradnik Językowy”, nr 10. [Google Scholar]
  15. Cegieła A. (2014a), Słowa i ludzie. Wprowadzenie do etyki słowa, Warszawa. [Google Scholar]
  16. Cegieła A. (2014b), Etyka słowa w dyskursie publicznym, [w:] K. Jachimowska, B. Kudra, E. Szkudlarek-Śmiechowicz (red.), Słowo we współczesnych dyskursach, Łódź. DOI: https://doi.org/10.18778/7969-107-4.02 [Google Scholar]
  17. Cegieła A. (2015), O retoryce pogardy i wykluczenia w polskim dyskursie publicznym, http://oes.uw.edu.pl/2015/01/26/o-retoryce-pogardy-i-wykluczenia-w-polskim-dyskursie-publicznym/ [dostęp: 30.08.2021]. [Google Scholar]
  18. Cegieła A. (2018), Uwagi o kryteriach etycznej oceny wypowiedzi, „Poradnik Językowy”, nr 6. [Google Scholar]
  19. Cegieła A. (2019a), Na czym polega przemoc w języku komunikacji publicznej?, „Poradnik Językowy”, nr 8. [Google Scholar]
  20. Cegieła A. (2019b), Na jakich podstawach naukowych opiera się etyka słowa?, „Roczniki Humanistyczne”, z. 6, t. LXVII. DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2019.67.6-3 [Google Scholar]
  21. Cegieła A. (2020), Z problemów terminologicznych etyki komunikacji, [w:] A. Strawińska (red. nauk.), „Ojczysta święta mowo!… Wiąże nas twoje słowo”. Polszczyzna w perspektywie diachronicznej. Studia i szkice, Białystok. [Google Scholar]
  22. Chudzik A. (2019), Stygmatyzacja jako przejaw agresji w komunikacji internetowej (na wybranych przykładach), „Studia Slavica”, nr 23(1). [Google Scholar]
  23. Cygal-Krupa Z. (2016), Etyka słowa we współczesnych badaniach językoznawczych, [w:] M. Pachowicz, K. Choińska (red.), Świat słów. Jedność w różnorodności, Tarnów. [Google Scholar]
  24. Dobrzyńska T. (1994), Mówiąc przenośnie… studia o metaforze, Warszawa. [Google Scholar]
  25. Drąg K. (2016), „Skoro jesteśmy na ty…” Wybrane aspekty skracania dystansu interpersonalnego w komunikacji internetowej, [w:] M. Drożdż (red.), Prywatność w mediach – towar czy wartość, Tarnów. [Google Scholar]
  26. Drożdż M. (2011), Racjonalność ethosu komunikacji medialnej – etyka wobec nowych mediów, [w:] K. Pokorna-Ignatowicz, J. Bierówka (red. nauk.), „Stare” media w obliczu „nowych”, „nowe” w obliczu „starych”, Kraków. [Google Scholar]
  27. Drożdż M. (2013), Etyczne aspekty mediów integralną częścią nauk o mediach, „Studia Medioznawcze”, nr 4. [Google Scholar]
  28. Dudziak A. (2019), Wokół podstawowych zagadnień metodologicznych i propozycji badawczych w zakresie etyki komunikacji językowej, „Roczniki Humanistyczne”, t. LXVII, z. 6. DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2019.67.6-5 [Google Scholar]
  29. Fąka P. (2008), Funkcje pragmatyczne wypowiedzi ironicznych, [w:] G. Habrajska (red.), Rozmowy o komunikacji 2: Motywacja psychologiczna i kulturowa w komunikacji, Łask. [Google Scholar]
  30. Giza A. (1993), Na czym polega „etyczna komunikacja”?, [w:] J. Puzynina (red.), Etyka międzyludzkiej komunikacji, Warszawa. [Google Scholar]
  31. Grice P. (1980), Logika i konwersacja, [w:] T. Hołówka (tłum.), Język w świetle nauki, Warszawa. [Google Scholar]
  32. Grybosiowa A. (2000), O dystansie, szacunku i tolerancji w mediach, [w:] J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska (red.), Język w mediach masowych, Warszawa. [Google Scholar]
  33. Grzelak E. (2012), Białe kłamstwo – narzędzie komunikacji społecznej, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. 24. [Google Scholar]
  34. Grzenia J. (2006), Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa. [Google Scholar]
  35. Herczakowska J., Kowalik S. (2011), Bezpieczeństwo i etyka komunikacji elektronicznej, [w:] M. Pańkowska (red.), Wiedza i komunikacja w innowacyjnych organizacjach. Komunikacja elektroniczna, Katowice. [Google Scholar]
  36. Hołówka T. (1993), Zasady dyskusji racjonalnej, [w:] J. Puzynina (red.), Etyka międzyludzkiej komunikacji, Warszawa. [Google Scholar]
  37. Jachymek K. (b.r.), Zachowywanie i łamanie zasad etyki komunikacyjnej w dyskusji o wyborze Naczelnika Związku Harcerstwa Polskiego, „Studia Linguistica” [w druku]. [Google Scholar]
  38. Jachymek K. (b.r.), Zastosowanie klucza kodowego jako narzędzia analizy etyki komunikacyjnej (na podstawie dyskusji o wyborze Naczelnika ZHP), „Słowo. Studia Językoznawcze” [w druku]. [Google Scholar]
  39. Jarymowicz M. (1992), Tożsamość jako efekt rozpoznawania siebie wśród swoich i obcych, [w:] P. Boski, M. Jarymowicz, H. Malewska-Payre, Tożsamość a odmienność kulturowa, Warszawa. [Google Scholar]
  40. Jarymowicz M. (1993), Poza etyką komunikacji: o niektórych przesłankach braku gotowości do porozumiewania się, [w:] J. Puzynina (red.), Etyka międzyludzkiej komunikacji, Warszawa. [Google Scholar]
  41. Jasik A. (2005), Wyzwiska, obelgi, pogróżki w gwarze uczniowskiej (próba typologii gatunkowej), „Język a Kultura”, t. 17. [Google Scholar]
  42. Jasnopis, https://jasnopis.pl/info# [dostęp: 23.03.2022]. [Google Scholar]
  43. Jezierska B. (2012), Leksemy etyka i etykieta w polskich słownikach ogólnych i słownikach wyrazów obcych, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. 24. [Google Scholar]
  44. Kapelewska E. (2020), Komentarz internetowy wobec wulgaryzacji i emocjonalności, [w:] A. Strawińska (red. nauk.), „Ojczysta święta mowo!… Wiąże nas twoje słowo”. Polszczyzna w perspektywie diachronicznej. Studia i szkice, Białystok. [Google Scholar]
  45. Kaproń-Charzyńska I., Wiśniewski M. (2018), Kreatywność leksykalna a etyka słowa (na przykładzie komentarzy internetowych), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, t. 25, nr 1. DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2018.25.1.5 [Google Scholar]
  46. Kapuściński R. (1993), Środki masowego przekazu a etyka komunikacji, [w:] J. Puzynina (red.), Etyka międzyludzkiej komunikacji, Warszawa. [Google Scholar]
  47. Karwat M. (2006), O złośliwej dyskredytacji. Manipulowanie wizerunkiem przeciwnika, Warszawa. [Google Scholar]
  48. Kołodziejek E. (2020), Etyczność języka w komunikacji, https://etykajezyka.pl/etyka-jezykowa-i-komunikacja-niedyskryminacyjna/ [dostęp: 23.03.2022]. [Google Scholar]
  49. Kowalewska-Dąbrowska J. (2009), Język polityki a etyka słowa, „Prace Komisji Językoznawczej Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego”, nr XIX. [Google Scholar]
  50. Kozłowska A. (2019), Jeszcze o podstawach etyki słowa w komunikacji literackiej, „Roczniki Humanistyczne”, z. 6, t. LXVII. DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2019.67.6-6 [Google Scholar]
  51. Król K. (2018), Przystępność percepcyjna internetowych ofert turystyki wiejskiej, „Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich”, t. 105, z. 1. DOI: https://doi.org/10.22630/RNR.2018.105.1.7 [Google Scholar]
  52. Krysztofowicz D. (2018), Wulgaryzacja języka w świetle prawnym, [w:] M. Mycawka, R. Mazur, B. Żebrowska (red.), Nasz język ojczysty – etyka i estetyka słowa, Kraków. [Google Scholar]
  53. Laskowska E. (2018), Poziomy komunikacyjne w opisie etycznych i nieetycznych zachowań językowych, [w:] G. Habrajska (red.), Etyka w komunikacji, Łódź. [Google Scholar]
  54. Laskowska M. (2012), Komunikacja za pomocą social media – możliwości i zagrożenia. Zarys problematyki, [w:] M. Biedroń, M. Wawrzak-Chodaczek (red.), Komunikacja – (po)rozumienie – obecność społeczna, Toruń. [Google Scholar]
  55. Lewicki A.M., Nowak P. (2000), Manipulacja językowa w mediach, [w:] J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska (red.), Język w mediach masowych, Warszawa. [Google Scholar]
  56. Lewiński P. (2005), O wyrazach ogólnie obelżywych, „Język a Kultura”, t. 17. [Google Scholar]
  57. Litwiński R. (2018), O etyce komunikacji. Sprawozdanie z konferencji, „Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska”, sectio N – Educatio Nova, vol. 3. [Google Scholar]
  58. Loigos, https://dozabawy.logios.dev/ [dostęp: 23.03.2022]. [Google Scholar]
  59. Nukat, http://katalog.nukat.edu.pl/ [dostęp: 11.01.2022]. [Google Scholar]
  60. Mac M. (2018), Sposób oceniania celebrytów przez „facebookowych” internautów, [w:] M. Mycawka, R. Mazur, B. Żebrowska (red.), Nasz język ojczysty – etyka i estetyka słowa, Kraków. [Google Scholar]
  61. Maj A. (2013), Analiza treści, [w:] M. Makowska (red. nauk.), Analiza danych zastanych. Przewodnik dla studentów, Warszawa. [Google Scholar]
  62. Majewska M. (2005), O przemycaniu treści deprecjonujących odbiorcę, „Język a Kultura”, t. 17. [Google Scholar]
  63. Marcjanik M. (2007), Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa. [Google Scholar]
  64. Marcjanik M. (2012), Etyczny aspekt językowych zachowań grzecznościowych (czyli „zawartość” etyki słowa w etykiecie językowej), „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. 24. [Google Scholar]
  65. Marcjanik M. (2017), Miejsce etykiety językowej wśród wartości. Uwagi ogólne, [w:] J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, J. Puzynina (red.), Etyka słowa. Wybór opracowań, Lublin. [Google Scholar]
  66. Markowski A. (2017), Warunki właściwego użycia języka: etyka słowa – manipulacja językowa – nowomowa, [w:] J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, J. Puzynina (red.), Etyka słowa. Wybór opracowań, Lublin. [Google Scholar]
  67. Martens A. (2012), Formy i normy – język komunikacji internetowej. Rozważania wstępne, „Komunikacja Społeczna”, nr 2. [Google Scholar]
  68. Mosiołek-Kłosińska K. (2000), Wulgaryzacja języka w mediach, [w:] J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska (red.), Język w mediach masowych, Warszawa. [Google Scholar]
  69. Netykieta, [w:] Wielki słownik języka polskiego, https://wsjp.pl [dostęp: 11.01.2022]. [Google Scholar]
  70. Nijakowski L. (2008), Mowa nienawiści w świetle teorii dyskursu, [w:] A. Horolets (red.), Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii, Toruń. [Google Scholar]
  71. Ożóg K. (2005), Współczesny model polskiej grzeczności językowej, „Język a Kultura”, t. 17. [Google Scholar]
  72. Pachowicz M. (2012), „Skomentuj na forum”, czyli etykieta językowa w komunikacji internetowej, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. 24. [Google Scholar]
  73. Peisert M. (2004), Formy i funkcje agresji werbalnej. Próba typologii, Wrocław. [Google Scholar]
  74. Piekot T. (2020), Magia i nieporozumienie, czyli FOG, Mgła i DART, https://logios.dev/blog/magia-i-nieporozumienie/ [dostęp: 23.03.2022]. [Google Scholar]
  75. Piotrowski A., Kowalski S., Czyżewski M. (red.) (2010), Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego, Warszawa. [Google Scholar]
  76. Pleszczyński J. (2009), Wartości epistemiczne mediów tradycyjnych i nowych, [w:] M. Filiciak, G. Ptaszek (red.), Komunikowanie (się) w mediach elektronicznych. Język, edukacja, semiotyka, Warszawa. [Google Scholar]
  77. Pręgowski M. (2012), Zarys aksjologii Internetu. Netykieta jako system norm i wartości sieci, Toruń. [Google Scholar]
  78. Puchala I. (2018), Nowy wymiar wulgaryzacji języka (na przykładzie komentarzy zamieszczonych na Facebooku), [w:] M. Mycawka, R. Mazur, B. Żebrowska (red.), Nasz język ojczysty – etyka i estetyka słowa, Kraków. [Google Scholar]
  79. Puzynina J. (1993), O warunkach udanej komunikacji językowej, [w:] tejże (red.), Etyka międzyludzkiej komunikacji, Warszawa. [Google Scholar]
  80. Puzynina J. (1997), Słowo – wartość – kultura, Lublin. [Google Scholar]
  81. Puzynina J. (2014), Dlaczego bronię kultury słowa?, „Poradnik Językowy”, nr 5. [Google Scholar]
  82. Puzynina J. (2017), Kultura języka a etyka słowa, [w:] J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, J. Puzynina (red.), Etyka słowa. Wybór opracowań, Lublin. [Google Scholar]
  83. Puzynina J., Pajdzińska A. (2017), Etyka słowa, [w:] J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, J. Puzynina (red.), Etyka słowa. Wybór opracowań, Lublin. [Google Scholar]
  84. Raport z działalności Obserwatorium Etyki Słowa w latach 2013–2014, http://oes.uw.edu.pl/raport/ [dostęp: 9.04.2022]. [Google Scholar]
  85. Sadowski M. (2018), Hejt po łódzku – street art w kontekście futbolu, [w:] M. Mycawka, R. Mazur, B. Żebrowska (red.), Nasz język ojczysty – etyka i estetyka słowa, Kraków. [Google Scholar]
  86. Sareło Z. (2002), Media w służbie osoby. Etyka społecznego komunikowania, Toruń. [Google Scholar]
  87. Satkiewicz H. (2000), Językowe przejawy agresji w mediach, [w:] J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska (red.), Język w mediach masowych, Warszawa. [Google Scholar]
  88. Smereka T. (2005), Agresja i życzliwość w kontekście zachowań komunikacyjnych, „Język a Kultura”, t. 17. [Google Scholar]
  89. Taras B. (2005), Przekleństwa i wulgaryzmy wsi rzeszowskiej, „Język a Kultura”, t. 17. [Google Scholar]
  90. Trzaskowski P. (2016), Wstyd i duma – etyka słowa w dyskusji o Ruchu Narodowym, [w:] P. Trzaskowski, U. Wysocka, Narracje o narodowcach i walce z aborcją z perspektywy etyki słowa, Warszawa. [Google Scholar]
  91. Trzaskowski P. (2019), Zawstydzanie w komentarzach internetowych – rekonesans pragmalingwistyczny, „Poradnik Językowy”, nr 7(766). [Google Scholar]
  92. Trzaskowski P. (2020), Hejt w komentarzach internetowych – pragmalingwistyczna analiza zjawiska, rozprawa doktorska pisana pod kierunkiem dr hab. Anny Cegieły, prof. UW. [Google Scholar]
  93. Urzędowska A. (2017), Etyka czy etykieta? Charakterystyka komentarzy Facebooka w perspektywie poprawności językowej i obyczajowej, „Studia Socialia Cracoviensia” 9, nr 1(16). DOI: https://doi.org/10.15633/ssc.2308 [Google Scholar]
  94. Warda-Radys L. (2019), Hejt albo nawet nie hejt – o cechach pewnej grupy tekstów identyfikowanych w akcie nominacji jako hejt, „Studia Slavica”, nr 23(1). [Google Scholar]
  95. Wierzbicka A. (2017), Trzy zasady etyki słowa, [w:] J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, M. Nowosad-Bakalarczyk, J. Puzynina (red.), Etyka słowa. Wybór opracowań, Lublin. [Google Scholar]
  96. Winczewski D. (2015), Reifikacja: Meandry teorii krytycznej, [w:] K. Bałękowski, K. Maciąg (red.), Filozoficzne rozważania o człowieku, kulturze i nowoczesności, Lublin. [Google Scholar]
  97. Witorska A. (2005), Co to jest agresja? Studium semantyczne, „Język a Kultura”, t. 17. [Google Scholar]
  98. Wojtak M., Brus B. (2005), Przejawy agresji w wypowiedziach nauczycieli, „Język a Kultura”, t. 17. [Google Scholar]
  99. Wysocka U. (2016), Cel uświęca środki? Nadużycia etyczne w posługiwaniu się słowem w sporze Frondy.pl z liberalizmem światopoglądowym, [w:] P. Trzaskowski, U. Wysocka, Narracje o narodowcach i walce z aborcją z perspektywy etyki słowa, Warszawa. [Google Scholar]
  100. Zasada K., Kamasa V. (2017), Agresja werbalna w komentarzach internetowych, „Investigationes Linguisticae”, vol. XXXVII. DOI: https://doi.org/10.14746/il.2017.37.6. [Google Scholar]
  101. Żurawlew T. (2019a), Konwersacyjny wiersz Szymborskiej w świetle teorii etyki komunikacji, „Poradnik Językowy”, nr 8. [Google Scholar]
  102. Żurawlew T. (2019b), Etyka komunikacji jako wykład uniwersytecki, „Roczniki Humanistyczne”, t. LXVII, z. 6. [Google Scholar]
  103. Żywicka B. (2005), Tolerancja i nietolerancja we współczesnym języku prasy, „Język a Kultura”, t. 17. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.