Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 135 (2021): Nasza Przeszłość

Edycja źródłowa

Marii Kapri wspomnienia o ks. Adamie Roszko-Bogdanowiczu (1898-1941)

DOI: https://doi.org/10.52204/np.2021.135.233-303  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2021

Abstrakt

Bohater publikowanych wspomnień ks. Adam Roszko-Bogdanowicz urodził się 12 VII 1898 r. w Dolinianach w rodzinie ormiańskiej Stanisława i Wandy de Oroszeny Bohdanowicz, ukończył gimnazjum we Lwowie i Seminarium Duchowne obrządku łacińskiego tamże, w 1920 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk arcybiskupa ormiańskiego Józefa Teodorowicza. Należał do grona organizatorów Biblioteki Wiedzy Religijnej w Warszawie (1920-1923), następnie był wikariuszem katedry ormiańskiej we Lwowie (1923-1927), administratorem parafii w Horodence na Pokuciu (1927-1935), od 1933 r. kanonikiem gremialnym kapituły ormiańskiej we Lwowie oraz redaktorem czasopisma teologicznego „Gregoriana” (1935-1938). Zasłynął jako ceniony duszpasterz, katecheta i rekolekcjonista, niestrudzony spowiednik i kierownik duchowy, patriota, publicysta oraz wydawca literatury religijnej. W okresie II wojny światowej włączył się w działalność patriotyczną w Związku Walki Zbrojnej, dlatego w 1940 r. został aresztowany przez NKWD i skazany na karę śmierci, której uniknął. Przebywał w więzieniu na ul. Kazimierzowskiej (tzw. „Brygidki”) we Lwowie, gdzie został zamordowany przez Sowietów 24 VI 1941 r. Autorkę wspomnień Marię Kapri (1894-1985) łączyła z ks. Adamem Roszko-Bogdanowiczem wieloletnia przyjaźń. Wymieniali poglądy na temat szeroko pojętego życia religijnego, pracy zawodowej, aktualnych problemów i trudności. Dotychczas nie opracowano rzetelnej biografii ks. Adama Bogdanowicza, dlatego opublikowane wspomnienia dostarczają wielu ciekawych i nieznanych dotychczas szczegółów z jego życia i działalności religijnej, społecznej i patriotycznej.

Bibliografia

  1. Kościół rzymskokatolicki i Polacy w Małopolsce Wschodniej podczas wojny ukraińsko-polskiej 1918-1919. Źródła, t. 2, oprac. J. Wołczański, Lwów-Kraków 2012 [Google Scholar]
  2. Krakowska Księga Adresowa na rok 1908, red. J. Knapik, Kraków 1908 [Google Scholar]
  3. Kronika Pokucka, „Goniec Pokucki”, 1907, nr 40, s. 4 [Google Scholar]
  4. Krzyżowski T., Korespondencja arcybiskupa ormiańskokatolickiego Józefa Teodorowicza z Prymasem Polski kardynałem Augustem Hlondem z lat 1924-1938, „Lehahayer. Czasopismo Poświęcone Dziejom Ormian Polskich”, 2019, nr 6, s. 165-296 [Google Scholar]
  5. Nekrolog prof. Marii Kapri, „Tygodnik Powszechny”, 1985, nr 25, s. 2 [Google Scholar]
  6. Polska i Ukraina w latach trzydziestych-czterdziestych XX wieku. Nieznane dokumenty z archiwów służb specjalnych. Polskie Podziemie 1939-1941, t. 1: Lwów-Kołomyja, Stryj-Złoczów, red. Z. Gajowniczek, Warszawa-Kijów 1998 [Google Scholar]
  7. Polskie Ogniska Wychowawcze Wiejskie. Zasady i środki. Program pierwszego polskiego Ogniska Wychowawczego Wiejskiego dla chłopców, Lwów 1906 [Google Scholar]
  8. Schematismus archidioecesis leopoliensis ritus armeno-catholici pro Anno Domini 1926, Leopolis 1926 [Google Scholar]
  9. Wołczański J., Korespondencja abp. Józefa Teodorowicza z abp. Adamem Stefanem Sapiehą z lat 1901-1938, w: Arcybiskup Józef Teodorowicz (1864-1938). Studia i materiały, red. J. Wołczański, Kraków 2017, s. 245-425 [Google Scholar]
  10. Albert Z., Lwowski Wydział Lekarski w czasie okupacji hitlerowskiej 1941-1944, Wrocław 1975 [Google Scholar]
  11. B[łotnicki] F., rec.: Savinian Louismet, Życie mistyczne, Lwów 1927. Nakładem i drukiem Tow[arzystwa] „Biblioteka Religijna”, str. 212, „Gazeta Kościelna”, 1927, nr 7, s. 82 [Google Scholar]
  12. Bogdanowicz A., Częsta Komunia św. a częstość spowiedzi wiernych w praktyce duszpasterskiej, Lwów 1938 [Google Scholar]
  13. Chodynicki H., Polskie Ognisko Wychowawcze Wiejskie (1906-1914), w: Eksperymenty pedagogiczne w Polsce w latach 1900-1939, red. B. Nawroczyński, Wrocław 1963, s. 33-51 [Google Scholar]
  14. Dzwonkowski R., Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRS 1939-1988, Lublin 2003 [Google Scholar]
  15. Encyklopedia wiedzy o Jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, oprac. L. Grzebień, Kraków 1996 [Google Scholar]
  16. Gajewski S., Iuventus Christiana, w: Encyklopedia katolicka, t. 7, red. J. Duchniewski, Lublin 1997, kol. 564-566 [Google Scholar]
  17. Grodziski S., Sejm Krajowy Galicyjski 1861-1914, Kraków 2018 [Google Scholar]
  18. Grzebień L., Bogdanowicz Adam, w: Słownik polskich teologów katolickich 1918-1981, t. 5, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 147-148 [Google Scholar]
  19. Jazłowiec, Jazłowiec 1938 [Google Scholar]
  20. Kara J., Podstawka J., Słownik biograficzny moderatorów i profesorów, w: Wyższe Seminarium Duchowne w Nysie-Opolu 1949-1999. Księga Jubileuszowa, red. K. Dola, J. Waloszek, Opole 2000, s. 79-111 [Google Scholar]
  21. Klauza K., Garrigou-Lagrange Réginald, w: Encyklopedia Katolicka, t. 5, red. P. Hemperek, Lublin 1989, kol. 873-874 [Google Scholar]
  22. Klein F., Une expérience religieuse: Madeleine Sémer, convertie et mystique (1874-1921), Paris 1923 [Google Scholar]
  23. Konarski S., Gralewski Jan, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 8, red. K. Lepszy, Wrocław-Kraków-Warszawa 1959-1960, s. 538-540 [Google Scholar]
  24. Konieczny M., Żychliński Aleksander, w: Encyklopedia katolicka, t. 20, red. E. Gigilewicz, Lublin 2014, kol. 1623-1624 [Google Scholar]
  25. Kotarska E., Proces czternastu, Warszawa 1998 [Google Scholar]
  26. Kronika 2350 dni wojny i okupacji Lwowa 1 IX 1939-5 II 1946, oprac. G. Mazur, J. Skwara, J. Węgierski, Katowice 2007 [Google Scholar]
  27. Krzyżowski T., Archidiecezja lwowska obrządku ormiańskokatolickiego w latach 1902-1938, Kraków 2020 [Google Scholar]
  28. Krzyżowski T., Kresowy głos sumienia. Arcybiskup Józef Teodorowicz (1864-1938), „Biuletyn IPN”, 2019, nr 10, s. 11-22 [Google Scholar]
  29. Krzyżowski T., Kulisy nominacji następcy ormiańskokatolickiego arcybiskupa Lwowa Józefa Teodorowicza, „Lehahayer. Czasopismo Poświęcone Dziejom Ormian Polskich”, 2018, nr 5, s. 249-263 [Google Scholar]
  30. Leszczyński M., Liga Katolicka, w: Encyklopedia Katolicka, t. 10, red. E. Ziemann, Lublin 2004, kol. 1035-1037 [Google Scholar]
  31. Łoza S., Czy wiesz kto to jest?, Warszawa, 1938 [Google Scholar]
  32. Marciniak K., Gardeil Ambroise, w: Encyklopedia katolicka, t. 5, red. P. Hemperek, Lublin 1989, kol. 864-865 [Google Scholar]
  33. Metropolita Andrzej Szeptycki. Studia i materiały, red. A. A. Zięba, Kraków 1994 [Google Scholar]
  34. Mysiakowska-Muszyńska J., „W imię Boga i Ojczyzny”. Działalność społeczno-polityczna Narodowej Organizacji Kobiet 1919-1939 – wybrane zagadnienia, „Dzieje Najnowsze”, 47(2015), nr 3, s. 25-48 [Google Scholar]
  35. Nespiak D., Tadeusz Ostrowski, „Wrocławskie Studia Wschodnie”, 2018, t. 22, s. 253-267 [Google Scholar]
  36. Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000 [Google Scholar]
  37. NKWD, Narodnyj komissariat wnutriennich dieł, Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych, w: Wielka Encyklopedia PWN, t. 19, red. J. Wojnowski, Warszawa 2003, s. 91 [Google Scholar]
  38. Orłowski M., Generał Józef Haller 1873-1960, Kraków 2007 [Google Scholar]
  39. Осіньчук Р., Паньчишин Маріян, w: Енциклопедія українознавства. Словникова частина, т. 5, ред. В. Кубійович, Париж-Нью-Йорк 1966, s. 1940 [Google Scholar]
  40. Pawlina S., Błotnicki Franciszek, w: Encyklopedia Katolicka, t. 2, red. F. Gryglewicz, Lublin 1976, kol. 686-687 [Google Scholar]
  41. Petitot L. H., Sainte Thérèse de Lisieux: une renaissance spirituelle, Paris 1925 [Google Scholar]
  42. Petitot L. H., Święta Teresa z Lisieux: odrodzenie duchowe, Przemyśl 1927 [Google Scholar]
  43. Pohorecki F., Bohdanowicz Grzegorz, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 2, red. W. Konopczyński, Kraków 1936, s. 221 [Google Scholar]
  44. Przybył-Sadowska E., Biblioteka Wiedzy Religijnej w Warszawie (1919-1939), „Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi”, 2016, t. 10, s. 211-227 [Google Scholar]
  45. Rostworowski J., rec.: S. Louismet, Życie mistyczne, przełożyła W. Grafczyńska, Lwów „Biblioteka Religijna” 1927, str. 220, „Przegląd Powszechny”, 1927, t. 173, s. 248-249 [Google Scholar]
  46. Rycerki Maryi. Z dziejów tułactwa sióstr wizytek lubelskich, Łuck 1936 [Google Scholar]
  47. Smirnow J., Das Schicksal der armenisch-katholischen Kirche in Galizien während des zweiten Weltkriegs und in der Nachkriegszeit, „Resovia Sacra. Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej”, 2007/2008, nr 14-15, s. 221-239 [Google Scholar]
  48. Станьковська Н., Федечко І., Йосифа Вітер Олена Василівна, w: Тернопільський Енциклопедичний Словник, т. 1, ред. Г. Яворський, Тернопіль 2004, s. 692-693 [Google Scholar]
  49. Szeptycka A., Łoś P. S., Szeptycki Jan Leon Sylwester, w: Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny, cz. 7, red. J. Leskiewiczowa, Warszawa 2004, s. 154-156 [Google Scholar]
  50. Szkoły Wyższe Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1930 [Google Scholar]
  51. Szumowski W., Gluziński Lesław, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 8, red. K. Lepszy, Wrocław-Kraków-Warszawa 1959-1960, s. 87-88 [Google Scholar]
  52. Wasyl F., Ormianie w świetle zapowiedzi przedmałżeńskich rodzimej parafii w Kutach. Edycja źródła, cz. 1: lata 1860-1914, „Krakowskie Pismo Kresowe”, 2016, nr 8, s. 93-267 [Google Scholar]
  53. Werner A., Ocalenie z innego miejsca, Sanok 2017 [Google Scholar]
  54. Węgierski J., Lwów pod okupacją sowiecką 1939-1941, Warszawa 1991 [Google Scholar]
  55. Wnuk R., „Za pierwszego Sowieta”. Polska konspiracja na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej (wrzesień 1939-czerwiec 1941), Warszawa 2007 [Google Scholar]
  56. Wołczański J., Martyrologium księży ormiańskokatolickich w archidiecezji lwowskiej po II wojnie światowej w świetle źródeł sowieckich, w: Polacy w Armenii, red. E. Walewander, Lublin 2000, s. 193-219 [Google Scholar]
  57. Wołczański J., Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1939, Kraków 2002 [Google Scholar]
  58. Wosiek R., Irena Tyszkiewiczowa – siostra Maria Franciszka (1887-1964), w: Ludzie Lasek, oprac. T. Mazowiecki, Warszawa 1987, s. 250-265 [Google Scholar]
  59. Zaleski T., Słownik biograficzny duchownych ormiańskokatolickich oraz duchownych rzymskokatolickich pochodzenia ormiańskiego w Polsce w latach 1750-2000, Kraków 2001 [Google Scholar]
  60. Ziemann E., Louismet Irenée Savinien, w: Encyklopedia katolicka, t. 10, red. E. Ziemann, Lublin 2004, kol. 1409 [Google Scholar]
  61. Zięba A. A., Grzegorz de Oroszeny Bohdanowicz, w: Portrety Ormian Polskich, [kalendarz na 2017 r. wydany przez Fundację Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich w Warszawie] [Google Scholar]
  62. Drzewo genealogiczne Roszko-Bogdanowiczów, http://www.skarbnica.ormianie.pl (dostęp: 16 IX 2020) [Google Scholar]
  63. Drzewo genealogiczne Teodorowiczów, http://www.skarbnica.ormianie.pl (dostęp: 16 IX 2020) [Google Scholar]
  64. https://cordobapedia.wikanda.es/wiki/Obispo_Fray_Albino (dostęp: 6 VII 2020) [Google Scholar]
  65. Rozalia de Oroszeny Bohdanowicz (1844-1932), www.wiki.ormianie.pl (dostęp: 14 V 2020) [Google Scholar]
  66. Stanisław Bogdanowicz (1867-1907), www.wiki.ormianie.pl (dostęp: 14 V 2020) [Google Scholar]
  67. Wanda Bogdanowicz (1869-1949), www.wiki.ormianie.pl (dostęp: 14 V 2020) [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.